Vragen bij Paul de Grauwe, De
limieten van de markt (nieuwe
editie na corona)
Hoofdstuk 1
a. Gedurende de laatste tweehonderd jaar wisselden markt en overheid elkaar af voor wat betreft
hun invloed die zij uitoefenden binnen het economische systeem.
Benoem in hoofdlijnen:
• de perioden waarin de overheid meer invloed uitoefende,
• de aanleiding om dit te doen en
• de reden om deze invloed weer te verminderen.
De aanleiding voor de overheid om meer invloed uit te oefenen was dat er in de jaren 30 van de
vorige eeuw een grote crisis uitbrak en dat de overheid zelf de economie wou sturen. Na de oorlogen
waren het de overheidsinvesteringen die de economie weer op gang brachten. De topverdieners
moesten heel veel belasting betalen omdat de overheid gelijkheid wou. De economieën die de
overheden creëerden faalden in de jaren 80 omdat er een groot tekort kwam aan essentiële
goederen en diensten. Er waren twee problemen, een informatie probleem en een probleem dat de
burgers niet meer genoeg geprikkeld worden om zich in te zetten. De landen die zich toen hadden
geliberaliseerd groeiden daarna ook ongelooflijk snel.
b. Het idee van de ‘zorgzame overheid’ staat lijnrecht tegenover de zogenoemde trickle down
theorie. Leg dit uit.
Bij de zorgzame overheid wil de overheid zorgen dat iedereen een inkomen heeft en ook dat de
inkomens redelijk gelijk zijn. Bij trickle down heb je dat de hogere inkomens hoog blijven om zo ook
de investeringen hoog te houden. Het verschil is dus het verschil in inkomen.
c. In de 70’er jaren trad de beperking van een sterke overheidssturing op de economie steeds
duidelijker aan het licht. Beschrijf twee hoofdoorzaken van deze beperking.
Er was een informatieprobleem: heel veel informatie, het is niet te overzien. Je moet namelijk kijken
hoeveel elk bedrijf moet produceren enzovoort. Het andere probleem is dat er te weinig prikkels zijn
voor de burgers om zichzelf in te zetten en om creatief te zijn. Daardoor komt er een technologische
stilstand.
d. Niet alleen in de relaties tussen organisaties kreeg het marktsysteem een steeds grotere invloed,
ook binnen organisaties ontstonden ‘markten’. Leg uit waaruit deze marktwerking binnen
organisaties blijkt.
, Overal is de economie terug te vinden, van de culturele sector tot de ondernemingen. Veel
organisaties kregen geen steun meer van de overheid, maar moesten zelf ergens geld vandaan halen.
Dit is ook een typisch voorbeeld van de liberale manier van de economie.
Hoofdstuk 2
a. Wat wordt bedoeld met de term kapitalisme?
Het kapitalisme is een economisch systeem dat is gebaseerd op investeringen van geld in de
verwachting winst te maken.
b. Leg uit dat het decentrale karakter van een economie bijdraagt aan het succes van het
kapitalisme.
Omdat niet alles naar een plek gaat kunnen mensen zich specialiseren en dan kunnen mensen zelf
investeringen en alles doen.
c. Uit de inzichten van Adam Smith kunnen we concluderen dat de individuele rationaliteit goed
samengaat met de collectieve rationaliteit. Leg wat bedoeld wordt met goed samengaan van
individuele en collectieve rationaliteit.
Adam Smith zegt dat er een onzichtbare hand is die ervoor zorgt dat het streven naar eigenbelang
wordt geduwd. Hij zei eigenlijk dat als iedereen zijn eigen belang nastreeft, wordt het algemene
belang het best gediend.
d. Beschrijf een voorbeeld van een positief extern effect en een voorbeeld van een negatief extern
effect.
Positieve externe effecten: als de buren een schutting plaatsen tussen jullie tuinen, en hun betalen
de schutting omdat het op hun grond staat, heb jij er profijt van omdat jij ook een schutting hebt.
Negatieve externe effecten: een bedrijf produceert iets en daardoor komen er schadelijke stoffen in
de lucht. De mensen die hier in de buurt wonen, hebben hier last van. Het bedrijf gaat hier niks aan
veranderen want hun hebben hier geen last van.
e. De Grauwe verwijst naar wat door Daniel Kahneman (Ons feilbare denken) Systeem I en
Systeem II wordt genoemd. Beschrijf hoe een consument bij de aanschaf van een houtkachel door
beide systemen beïnvloed wordt.
Systeem I zijn je gevoelens. Als je een houtkachel aanschaft is het zo dat je daar een gevoel bij krijgt,
je vind het leuk om er een te hebben. Bij systeem II is het calculerende deel van je hersenen aan de
gang. Als je dan een houtkachel koopt kijk je hoe duur hij is en wat het verschil is van verschillende
houtkachels. Omdat dit systeem langer duurt om keuzes te maken, duurt een keuze over t algemeen
langer als systeem II er bij komt.
f. Leg uit dat het marktsysteem niet noodzakelijk tot het hoogste geluk van alle mensen zorgt.
Bij het marktsysteem komt er een evenwichtsprijs tot stand door het vraag en aanbod. Maar er zijn
ook mensen waarvoor de evenwichtsprijs nog steeds te duur is. Voor deze mensen is het simpelweg
te duur.
Wat ook een probleem van het marktsysteem is dat alleen een prestatie wordt beloond, als je dus
niet kan werken omdat je ziek of gehandicapt bent, dan heb je een probleem. Hun krijgen niks en het
marktsysteem kan daar niks aan doen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SemIjssennagger. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.58. You're not tied to anything after your purchase.
