Goede en duidelijke samenvatting van geschiedenis tijdvak 7, Pruiken en revoluties. Gebaseerd op de filmpjes van Jortgeschiedenis. Erg handig voor bij je toetsen of examens.
Hoofdstuk 7 – Pruiken & Revoluties
1. De verlichting
Kenmerkend aspect:
Rationeel optimisme en 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek en sociale verhoudingen
Rationalisme: vertrouwen op de rede/het verstand
🔽 vanaf 6e eeuw v. Chr.
Griekse filosofen proberen rationele verklaringen te vinden voor de wereld om hen heen
🔽 15e eeuw:
Humanisten uit de Renaissance zorgen voor een nieuwe wetenschappelijke belangstelling
🔽 16e & 17 eeuw:
Door gebruik van het gezond verstand en een systematische manier van onderzoek ontstaat de
wetenschappelijke revolutie
Wetenschappelijke revolutie: kritische denkhouding en systematische manier van onderzoek zorgde
voor vele nieuwe ontdekkingen.
Systematisch: observatie, empirie, logica
~ ze hielden zich bezig met zaken zoals astronomie, biologie, natuurwetenschap enz.
🔽
Veel zaken blijken te voldoen aan natuurwetten (b.v. wet van zwaartekracht van Newton)
Verlichting:
Stroming van geleerden die meende dat alles met behulp van het verstand kon worden verklaard.
Dat zou bijdragen aan de vooruitgang van de samenleving.
Groot vertrouwen in rationeel denken
De wetenschappelijke manier van onderzoek kon gebruikt worden voor alle terreinen van de
samenleving
Door de verlichting was grote maatschappelijke vooruitgang mogelijk
Voorbeelden van verlicht denken:
Religie ->
~ Voltaire:
Voor tolerantie en godsdienstvrijheid
Twijfelde aan belang van de geestelijkheid
Deïsme: God heeft de wereld gemaakt, maar hij heeft er geen invloed meer op
Politiek ->
~ Voltaire:
(Verlichte) absolute vorst is nodig om het domme volk te regeren
---------------------------------------------------------------------------------------------
~ Rousseau:
Volkssoevereiniteit: alle macht ligt bij het volk
Sociaal contract: afspraken die gelden voor de hele bevolking
~ Locke:
Sociaal contract: afspraken die gelden voor de hele bevolking
Overheid moet de natuurlijke rechten van de burgers beschermen
, ~ Montesquieu:
Trias politica: scheiding van de machten voorkomt machtsmisbruik
Sociale verhoudingen ->
~ Rousseau:
Tegen standensamenleving van het ancien régime: mensen zijn van nature gelijkwaardig aan
elkaar
Economie ->
~ Smith:
Zoveel mogelijk vrijheid in de economie: vrijhandel en weinig bemoeienis van de overheid
Verlichte ideeën werden verspreid via:
Brieven
Boeken (m.n. de Encyclopédie)
Salonbijeenkomsten (georganiseerd door rijke mensen in hun huis om te discussiëren over
bepaald idee/boek)
2. Verlicht absolutisme
Kenmerkend aspect:
Voortbestaan van het Ancien Régime met pogingen het vorstelijk bestuur op eigentijdse
verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)
Verlicht absolutisme: regeringsvorm waarbij de vorst probeert om met verlichte ideeën zijn bestuur
te verbeteren, maar wel alle macht blijft houden.
🔽 Goed voorbeeld
Frederik de Grote: vorst van Pruisen (oostelijk Duitse rijk, een v.d. belangrijkste staten binnen Duitse
rijk)
-> ''Alles voor het volk, niets door het volk.''
Maatregelen Frederik de Grote:
Godsdienstige verdraagzaamheid
Introductie aardappel als volksvoedsel
Droogleggen moerassen voor nieuwe landbouwgrond
~ Nog meer verlichte absolute vorsten (verlichte despoten):
Catharina de Grote (Rusland)
Josef II (Oostenrijk)
~ Standensamenleving bleef bestaan:
1. Geestelijkheid
2. Adel
3. Boeren & burgers
-> sociale mobiliteit niet mogelijk: van ene naar andere stand kan niet
Frankrijk: Ancien Régime -> oude orde vóór de Franse Revolutie (1789)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller charlottejanssenn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
