Summary
Samenvatting de Geo Systeem Aarde vwo hoofdstuk 1
- Course
- Level
- Book
Hoofdstuk 1 van systeem aarde vwo, van het boek de Geo
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
georgia2
Content preview
AK Systeem Aarde§1.1 Ontstaan en opbouw van de aarde
Het verleden van de aarde
Actualiteitsbeginsel= principe waarbij ervan uitgegaan wordt dat natuurprocessen in
het verleden en het heden op dezelfde manier verlopen.
- Processen herhalen zich dus gedurende de tijd hierdoor kunnen geologen het
verleden van de aarde bestuderen.
Schillen
Bij het bestuderen van de aardschillen kijk je naar de chemische samenstelling (het
materiaal van de schillen) en de fysische eigenschappen (hoe hard de schillen zijn).
- De chemische samenstelling
De eerste honderd miljoen jaar van het bestaan van de aarde: veel meteoriet
inslagen > zorgde voor warmte die zich ophoopte in de aarde. In de gesmolten
aarde zakte de zwaardere deeltjes ijzer en nikkel naar de kern.
Aardkern: ijzer/nikkel
Aardmantel: magnesium/ijzer
Aardkorst: continentale korst (licht gesteente, graniet) en oceanische
korst (zwaar gesteente, basalt).
- Fysische eigenschappen
De harde vaste buiten laag van de aarde: lithosfeer. Deze laag bevat de
aardkorst en het harde bovengedeelte van de mantel. Onder de oceanen
is de lithosfeer dunner dan onder de continenten.
Onder de lithosfeer ligt de asthenosfeer. Deze laag is wat zachter. Het
grootste deel van deze laag is plastisch gesteente > gesteente dat door
druk en tijd wat stroperiger is en makkelijker beweegt dan de lithosfeer.
Door de hoge druk in de binnen mantel is het gesteente daar vaster dan in
de asthenosfeer.
§1.2 Het verhaal van de gesteenten
Bouwstenen
Opbouw gesteente: mengsel van mineralen en/of organische stoffen die in de natuur
voorkomen.
- Mineraal= natuurlijke verbinding die een bepaalde chemische eigenschap heeft
(bijv. de kristalvorm)
- Organische stoffen= ontstaan uit levende organismen
, Soorten gesteenten
3 soorten
Stollingsgesteenten
Ontstaan door afkoeling en stolling van magma, 2 typen:
- Diepte gesteente
Ontstaat als het vloeibare magma ver onder de aardkorst langzaam stolt, er is
dan voldoende tijd en ruimte om kristallen te vormen.
Graniet is een mengsel van mineralen en een diepte gesteenten.
- Uitvloeiingsgesteenten
Ontstaat als het hete magma bij een vulkaanuitbarsting als lava uit de krater
over de hellingen van een vulkaan stroomt. Door de lage buitentemperatuur
koelt het snel af en stolt het, er is dus geen tijd voor de vorming van grote
kristallen. Op deze manier wordt basalt gevormd.
Sedimentgesteente
Ontstaan wanneer afzetting van bijv. zand of klei in lagen worden neergelegd en
samengeperst.
- Klassieke sedimenten
Zand en klei uit meren of riviervlakten worden gesedimenteerd tot dikke lagen,
door de druk van bovenliggende lagen worden de zand- en kleilagen
samengeperst tot harde gesteenten. Op deze manier ontstaan zandsteen en
kleisteen.
- Organische sedimenten
Ontstaan door een ophoping van organisch materiaal. Vb. = kalksteen dat
ontstaat in de zee door het neerslaan van (an)organische kalkdeeltjes van
schelpen en skeletjes. Door de druk van bovenliggende lagen ontstaat kalksteen.
Metamorfe gesteente
Ontstaan wanneer gesteenten gedurende langere tijd onder invloed van hoge druk +
temperatuur staat. De mineralen vallen uiteen en de samenstelling van het gesteente
verandert. Dit gebeurt diep in de aardkorst en aardmantel en gebeurt door de druk
van bovenliggende lagen. Zo ontstaan marmer en leisteen.
Wat een steen kan vertellen
Het soort gesteente dat ergens ligt zegt veel over de geologische geschiedenis van
dat gebied.
Vb. = marmer is een metamorfe gesteente, dat ontstaat uit kalkgesteente dat door
hoge druk + temperatuur een gedaantewisseling ondergaat. Je weet dan dat het
gebied vroeger in zee gelegen moet hebben, want kalkafzettingen gebeuren in de
zee.
Gesteentekringloop:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller georgia2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.63. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now