Summary
Samenvatting thema 4 planten Biologie voor Jou 5vwo
- Course
- Level
Thema 4 planten van 5vwo biologie voor jou
[Show more]
Seller
Follow
georgia2
Content preview
Thema 4 planten§2 Bouw, groei en ontwikkeling van planten
De bouw van planten
Wortels, stengels en bladeren zijn de organen van zaadplanten, ze bevinden zich in
twee omgevingen:
1. Bodem (mineralen)
2. Lucht (belangrijkste bron voor CO2)
Elk orgaan van een plant is omgeven door epidermis (opperhuid) of kurk, deze
beschermen de plant tegen:
- Infecties
- Waterverlies
In de wortels: epidermiscellen groeien uit tot wortelharen. Ook komen er
transportvaten voor in elk orgaan, die bestaan uit:
- Houtvaten
- Bastvaten
In houtige stengels liggen de houtvaten in jaarringen, de bastvaten liggen
erom heen.
In niet-houtachtige stengels liggen de vaten bij elkaar in vaatbundels
In bladeren liggen de vaten in nerven
Tussen de epidermis en transportvaten zit vulweefsel (schors en merg).
Betrokken bij:
- Fotosynthese
- Opslag
- Stevigheid
De groei en ontwikkeling van planten
Nodig voor de groei van planten: voldoende water, mineralen, zuurstof, CO 2, licht en
een goede temperatuur.
De delingen van plantencellen gebeurt in meristemen (deelweefsels), die bevinden
zich in toppen van wortels en stengels, in knoppen en in jonge bladeren. De toppen
van stengels en wortels noem je groeipunten en zorgen voor lengtegroei.
In stengels komt ook meristeem voor, dit noemen we cambium en zorgt voor
diktegroei. In meristeem komen ook stamcellen voor.
Als een cel in het meristeem zich deelt ontstaan er twee dochtercellen;
- Één van de twee blijft een meristeem cel (gaat zich na een tijdje opnieuw
delen)
- De andere cel ondergaat cel strekking; de cel verandert van vorm (cel
differentiatie) of krijgt een speciale functie (cel specialisatie).
, Diktegroei bij bomen en struiken
In houtachtige planten:
- Lengtegroei (jongste delen; worteltop en stengeltop)
- Diktegroei (in het cambium; ringvorming meristeem)
Houtachtige planten groeien in dikte door deling van de cellen in het cambium, de
andere komen er buiten te liggen.
Het cambium vormt:
- Houtcellen naar binnen toe
- Bastcellen naar buiten toe
De houtcellen kunnen houtvaten vormen en de bastcellen bastvaten.
Houtvaten
Ontstaan uit boven elkaar gelegen houtcellen. De houtcellen zetten tegen de
verticale primaire celwanden dikke secundaire celwanden af; die bevatten
cellulose en houtstof (lignine). De dwarswanden (tussen boven elkaar liggende
houtcellen) verdwijnen, dat komt door enzymen. Uiteindelijk verdwijnen de cellen zelf
ook (zie afb. 10, blz. 14)
Bastvaten
Bij bastvaten verdwijnen de dwarswanden niet; er komen openingen in (zie afb. 11,
blz. 14). De cellen verdwijnen dan niet, maar de celkernen wel. Hierdoor leven
bastvatcellen betrekkelijk kort. Dode bastvaten worden dichtgedrukt.
Uit het cambium ontstaan veel meer houtcellen dan bastcellen. Ieder jaar ontstaat er
een laag hout en een dunnere laag bast; al het hout wat binnen een jaar is gegroeid
noem je een jaarring.
Jaarring
Ontstaat doordat er in het voorjaar bomen en struiken snel groeien en in de winter
niet.
- In het voorjaar ontstaan wijde houtvaten met dunne wanden, dit noemen we
voorjaarshout; dat kan veel water en opgeloste stoffen vervoeren.
- In de zomer ontstaan nauwere houtvaten met dikkere wanden, dit noemen we
zomerhout.
Voorjaarshout is lichter van kleur en heeft een andere structuur
- Doordat er in de herfst en winter geen delingen zijn in het cambium is er een
duidelijke overgang in kleur tussen zomerhout en voorjaarshout; jaargrens.
§3 Transport in planten
Transport in zaadplanten vooral in:
- Houtvaten
Vervoeren water en zouten van de wortels, via stengels, naar de bladeren,
dit noemen we de anorganische sapstroom.
- Bastvaten
Vervoeren water en assimilatieproducten van de bladeren naar alle delen
van een plant, dit noemen we de organische sapstroom.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller georgia2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.74. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77764 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now