In deze PO wordt besproken wat de principaal-agent relatie precies inhoudt en welke problemen kunnen ontstaan. Daarnaast wordt een voorbeeld uitgewerkt waarin deze relatie goed naar voren komt. Als laatst is er een evaluatie waarin besproken wordt wat er geleerd is tijdens de opdracht.
Het principaal-agent probleem
Er is sprake van een principaal-agent probleem als er in een situatie twee dingen zich voordoen.
Maar laten we eerst kijken naar de situatie zelf. Het kan zo zijn dat een bepaald bedrijf besluit
aandelen te verkopen. De aandeelhouders ontvangen dan een deel van de winst van het bedrijf, deze
uitkering heet dividend. Er is nog steeds een directeur of leidinggevende binnen het bedrijf, de
aandeelhouders zijn geen medewerkers. De aandeelhouders worden in zo’n situatie ook wel
principalen genoemd, zij zijn de opdrachtgevers van de leidinggevende. De principalen willen graag
dat de directeur zo hard mogelijk werkt voor een zo’n groot mogelijke winst. De directeur van het
bedrijf heet in deze situatie de agent, hij is de uitvoerende van de principalen. Hij heeft juist andere
belangen, zoals veel vrije tijd hebben. En zo komen we aan bij het eerste verschijnsel dat zich in deze
situatie voordoet: de belangentegenstelling. De agent wil graag veel vrije tijd en een hoge loon,
terwijl de principalen juist willen dat hij streeft naar een hoge winst zodat zij daarvan profiteren.
Daarnaast is er sprake van informatieasymmetrie. De agent leidt het bedrijf en weet dus veel meer
over de situatie dan de principalen. Als beide dingen zich voordoen is er sprake van een principaal-
agent probleem.
Principaal-agent probleem in een klein bedrijf
In de opdracht werden er 5 voorbeelden van verschillende situaties beschreven die in een bedrijf
kunnen voorkomen. Voor elke situatie geldt het volgende:
Pauline bezit een pand en heeft daar geen kosten aan.
Monique is schoonheidsspecialist en heeft voor elke behandelde klant €12 kosten.
1
De prijsafzetfunctie: p=- q+24
2
P is in € en q is in aantal klanten per dag.
Hieronder wordt elke situatie apart besproken:
1. Monique huurt het pand van Pauline voor €48 per dag. Monique zal graag 12 klanten per dag
behandelen, zo maakt zij de meeste winst. Voor Pauline maakt dit niets uit, zij ontvangt altijd
hetzelfde vaste bedrag van €48. Samen komt hun totale winst uit op €72. Er is hier sprake
van efficiënte productie, de gezamenlijke winst is maximaal en er is geen
informatieasymmetrie. Er is geen klanten aantal waarbij Monique meer winst zal maken,
zodat de gezamenlijke totale winst hoger is dan nu. Aangezien er geen sprake is van
asymmetrische informatie, kan dit ook niet leiden tot marktfalen. De uitkomst is Pareto-
efficiënt, zoals zojuist besproken.
2. Monique ontvangt per behandelde klant €14 van Pauline, maar moet nog wel de €12 kosten
per klant zelf betalen. Monique zal zoveel mogelijk klanten willen behandelen, per klant
levert dit haar €2 op. Pauline behaalt maximale winst bij een klanten aantal van 10, €50. Hun
gezamenlijke totale winst in dit geval is €70. Dit is minder dan in de eerste situatie. Er is in
deze situatie geen informatieasymmetrie, Pauline weet precies hoeveel klanten Monique
behandelt. De informatieasymmetrie leidt hier niet tot marktfalen. Er is echter geen
efficiënte productie behaalt. De winst is niet maximaal, bij meer klanten zou Monique meer
winst hebben gemaakt. De totale gezamenlijke winst zou dan groter zijn.
Er wordt ook een situatie besproken waarbij Monique 12 klanten behandelt. Pauline zal hier
niet voor kiezen, haar totale winst is hier €48, lager dan de €50 in de eerdere situatie. Dus
hoewel de gezamenlijke totale winst hier hoger is, €72, zal Pauline hier niet voor kiezen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller YolandaJanssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.44. You're not tied to anything after your purchase.
