Summary
samenvatting gzw1024
- Course
- Institution
samenvatting colleges en taken
[Show more]
Seller
Follow
myrthevanderleek
Reviews received
Content preview
SAMENVATTINGGZW1024
Gezondheid, voeding en bewegen
,Inhoudsopgave
Taak 1: evolutie in actie! .................................................................................................................................. 2
Taak 2: voeding voor energie! .......................................................................................................................... 8
Taak 3: lekker gegeten tijdens de vakantie? ................................................................................................... 19
Taak 4: voeding en gezondheid ...................................................................................................................... 23
Taak 5: zonder spieren en energie geen beweging! ........................................................................................ 29
Taak 6: meer sporten of minder zitten? ......................................................................................................... 36
Taak 7: is voedselvoorkeur aangeboren of aangeleerd? ................................................................................. 39
Taak 8: bewegen moet je leren, of toch niet? ................................................................................................. 48
Taak 9: wat is normaal?.................................................................................................................................. 53
Taak 10: ik wil wel (minder eten, meer bewegen), maar het lukt me niet ...................................................... 60
Taak 11: eten op twee manieren benaderd .................................................................................................... 66
Taak 12: de kipfiletjes van oma ...................................................................................................................... 68
Taak 13: ik heb mijn leven lang al hard gewerkt ............................................................................................. 74
Taak 14: healthy university ............................................................................................................................ 75
College over evolutietheorie .......................................................................................................................... 76
College over obesitas, vetweefsel, en ziekte .................................................................................................. 80
College over voeding en vertering .................................................................................................................. 83
College over voedingsrichtlijnen .................................................................................................................... 88
College over fysieke activiteit ......................................................................................................................... 89
College over leermechanismen ...................................................................................................................... 94
College over sociale invloed op eten en bewegen .......................................................................................... 96
College over eetstoornissen ........................................................................................................................... 97
College over smaak en koken ......................................................................................................................... 99
College over psychologie van voeding: een kritische beschouwing .............................................................. 103
College over ouderen, voeding en beweging ................................................................................................ 106
1
,Taak 1: evolutie in actie!
(Biologische) Evolutie: veranderingen van kenmerken (genetica: DNA/genen) die
overgegeven worden in populaties (geen individuele veranderingen) over generaties
(reproductie).
Tijd is belangrijk in de evolutie. Als de omgeving te snel veranderd zijn biologische
aanpassingen niet haalbaar.
- Biologische evolutie: direct doorgeven op generatie van generatie
- Culturele evolutie: het gedrag doorgeven en de leefomgeving
Processen die tot evolutie leiden
1) Genetische drift: is de willekeurige verspreiding van genen bij de seksuele en
aseksuele voortplanting.
2) Natuurlijke selectie: is het verschijnsel dat sommige organismen uit een bepaalde
populatie beter in hun omgeving passen, dat wil zeggen: meer kans hebben om te
zorgen voor overlevende nakomelingen dan minder goed aangepaste organismen
3) Seksuele selectie: is in de biologie de selectie van partners op grond van
eigenschappen die als seksueel aantrekkelijk worden ervaren. Zulke eigenschappen
maken het gemakkelijker om een partner te krijgen.
4) Migratie gene flow: is de uitwisseling van genetisch materiaal tussen twee
verschillende populaties
5) Mutatie (enige bron van nieuwe variatie): Plotselinge verandering in het erfelijke
materiaal (genen) van een organisme waardoor één of meer eigenschappen
veranderd zijn.
De vijf stappen van natuurlijke selecties zijn: individuelen verschillen (er is variatie (1)) in
erfelijke (2) eigenschappen. Organismen met bepaalde eigenschappen produceren meer
kinderen dan waar ze voor kunnen zorgen (3). Als gevolg hiervan overleven individuen die
aangepast zijn gemiddeld beter (4) en nar verloop van tijd nemen de gunstige kenmerken
toe in de populatie (5).
Jagers en verzamelaars hebben 4 essentiële elementen dat bestaat uit:
- Plantaardig voedsel verzamelen: Plantaardig voedsel was 70% van de maaltijd.
o Voordelen van het eten van planten:
▪ Het valt vaak goed te voorspellen waar je ze kunt vinden
▪ Ze komen vaak overvloedig voor
▪ Ze lopen niet weg
o Nadelen van plantaardig voedsel:
▪ Planten zijn rijk aan onverteerbare vezels
▪ Hun voedingswaarde is vaak laag
- Jagen voor vlees: Vlees geeft vaak veel meer energie als eenzelfde hoeveelheid aan
wortels, en bevat bovendien belangrijke eiwitten en vetten. Vlees is rijk aan
voedingsstoffen.
- Intensieve samenwerking: Mannen jagers delen hun vlees met elkaar. Ze jagen soms
ook in groepen, om de kans op succes te vergroten en om elkaar te kunnen helpen
een prooi mee naar huis te sjouwen. Groepssamenwerking is een belangrijk
fundament van de leefwijze van jagers en verzamelaars.
2
, - Verwerking van voedsel: Veel van het plantaardig voedsel dat jagers-verzamelaars
eten is moeilijk te winnen, taai om op te kauwen en onaangenaam om te verteren.
Dit komt doordat het vaak vezelrijker is dan de gekweekte planten die wij
tegenwoordig eten. Ook vlees was een uitdaging. Onze korte, vlakke tanden komen
niet door de vezels van het vlees heen, waardoor je urenlang kunt kauwen. De
oplossing hiervoor was om het eten met heel eenvoudige technologische middelen
te bewerken. Door bijv. vlees in stukken te snijden, laat het zich al een stuk
makkelijker kauwen. Bewerking van plantaardig eten kan leiden tot het afbreken van
onverteerbare vezels en door het te stampen verhoogt de hoeveelheid calorieën
aanzienlijk (2x). Ook zorgt het koken van voedsel dat de bacteriën doodgaan.
Lopen was heel belangrijk in die tijd. Daarom zijn de voeten veranderd in de tijd. Ook zijn er
veranderingen in de botten en gewrichten van de benen.
Rennen was vroeger belangrijk tijdens het jagen, ze hadden namelijk geen wapens. De jager-
verzamelaars baseerde hun manier van jagen op dit langeafstandslopen, de zogenaamde
renjacht. Dit had 2 voordelen:
- De mens kan over lange afstanden met een snelheid hardlopen waarbij viervoeters
moeten omschakelen van draf naar galop.
- De mens koelt af door te zweten af, terwijl viervoeter afkoelen door te hijgen, waar
ze tijdens het galopperen niet toe in staat zijn.
Een aantal veranderingen door de tijd heen:
- Lange benen: leidt tot minder spanning tijdens het wandelen, maar maakt het
klimmen in bomen moeilijker.
- Grotere botten en gewrichten: door de aanpassing van 4 naar 2 voeten lopen wordt
de druk 2x zo groot, hierdoor zijn er grotere en stevigere botten en gewrichten
ontstaan.
- Afkoelen: Het rechtop staan en lopen vermindert de hoeveelheid van het
lichaamsoppervlak dat maximaal wordt blootgesteld aan de zon en zorgt er dus voor
dat de zon ons minder kan verwarmen. Ook afkoelen doormiddel van zweten en niet
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller myrthevanderleek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.66. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48298 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now