Week 5: Codificatie in Duitsland, Historische school en
Pandektenwetenschap
Hoofdstuk 6: Codificatie in Duitse landen
Het heilige Romeinse rijk
Stammen
- De noordoostelijke grens van het West-Romeinse Rijk werd gevormd
door de Rijn en de Donau, die door een lange wal met elkaar waren
verbonden
o Binnen die grenzen hadden veel Germaanse stammen zich
gevestigd
Reges Germanorum en Imperator romanorum:
verdragen tussen de Koningen van deze stammen
(reges) en de Romeinse keizer, waarin zij aan de ene
kant de oppermacht van de keizer erkenden (imperium),
waardoor zij zelf gezag kregen over hun stamgenoten
Personaliteitsbeginsel: De stammen leefden naar hun
eigen gewoonten en gebruiken; het Romeinse recht gold
alleen voor de daar wonende Romeinen
Val West-Romeinse Rijk; 476
- Noordoostelijke gebied werd geteisterd door herhaalde invallen van
steeds nieuwe stammen
o Ondermijnden het Romeinse gezag en daarmee de rechtsorde
- Volksverhuizingen (400-600)
o Liet het Romeinse recht verdwijnen
- Receptie Romeins recht door Heilig Roomse Rijk translatio imperii
Karel de Grote (Carolus Magnus)
- 800: Karel, koning der Franken (768) en Langobarden (774), werd
gerkoond tot keizer van het Romeinse Rijk
- Streefde rechtseenheid; beval optekening alle ongeschreven
rechtsregels
o Les Salicia Emendata, Lex Ribuaria, Ewa ad Amorem, Lex
Saxonum, Lex Frisonum
Geen codificaties; zij missen het kenmerk van
volledigheid en exclusiviteit
Verdrag van Verdun (843)
- West Europa werd verdeeld in drieën
o Oost-Francië: Lodewijk de Duitser
Edelen en Bisschoppen zetten koning af
Nieuwe koning: Arnulf van Karinthië
Einde beginsel erfopvolging
o Middenrijk: Lotharius (oudste zoon Karel)
o West-Francië
- Keurvorsten
, o Kiezen van de koning groeide uit tot een gewoonte die tot het
einde van het Rijk (1806) in stand is gebleven
o Aanvankelijk werd men koning doordat men in die
hoedanigheid werd gekozen door de leden van de hoge adel
en de voornaamste bisschoppen van het rijk
o Later geschiedde de keuze door een beperkt aantal van hen
keurvorsten
Rooms keizer
- Voordeel Renovatio imperii
o Supranationale rijksband, bracht een vernieuwing van het
Romeinse recht mee
o 1 rijk, 1 recht
- Nadelen Renovatio imperii
o Pauselijke kroning
Voor de keizerskroning bleven de koningen voor lange
tijd in Italië dat door de Alpen van het stamland was
gescheiden, afwezigheid in Duitsland was niet
bevorderlijk voor het centrale gezag
Botsing universele pretenties; keizers ondervonden
hinder van de paus, van wie zij afhankelijk waren. Ook
de paus hield er Romeinse (universele) pretenties op na,
die zich niet altijd tot louter geestelijke zaken beperkten
Gregorius VII investituurstrijd
Koning en Paus beroepen zich op Romeins recht
om hun machtsaanspraken te ondersteunen
De Habsburgers als Roomse keizers
- Na kroning van Albrecht II in 1438 bleven de Habsburgers op de
keizerstroon
o Fictie: “niet op grond van successie of erfgenaamschap de
kroon op te eisen”
- Kroning
o Karel V was de laatste keizer die in 1530 van de Paus de
keizerskroon in ontvangst nam
o Daarna andere constructie
Wanneer men eenmaal door de keursvorsten tot rooms-
koning was gekozen, vond kort na de keuze de kroning
plaats, niet meer zoals vanouds in Aken, maar in de
plaats van de verkiezing, in de regel in Frankfurt
- Macht
o Macht keizer is nooit tot een zo volstrekte macht uitgegroeid
als die van de koningen van Frankrijk
o Onderhorige gebieden ontwikkelden zich tot landen die de
facto (feitelijk) onafhankelijk waren, min of meer zelfstandige
staten
o Waar kwam de macht van de keizers dan vandaan?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wiesvanderdonk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.73. You're not tied to anything after your purchase.