Deze samenvatting bevat het hoofdstuk 5 (5.1, 5.2 en 5.4) (onderzoek) uit het leerboek Nectar (vwo 4). De samenvatting bevat ook nog eens extra aantekeningen uit de les en ondersteunende afbeeldingen.
5.1 – Wetenschappelijk en betrouwbaar
Wetenschappelijk onderzoek begint met een ontdekking: iets waar je je over verbaast of iets dat je
niet begrijpt.
De ontdekking en toepassing van antibiotica hebben geleid tot een enorme vermindering van
sterfte aan bacterieziektes.
Het ontwikkelen van vaccins tegen ziekten was ook een grote stap vooruit.
Een nieuw onderzoeksveld is stamcelonderzoek (H4). Wetenschappers hopen op den duur de
ernstige gevolgen van een hartinfarct of ziekten zoals Alzheimer met stamcellen te kunnen
bestrijden.
Een van de kenmerken van wetenschappelijk onderzoek is de controleerbaarheid ervan: anderen
moeten de experimenten kunnen herhalen.
Het gebeurt zelden dat bij herhaling van een onderzoek blijkt dat er met de gepubliceerde
resultaten gefraudeerd is.
Een wetenschappelijk onderzoek moet eventueel ook verwijzingen bevatten
naar oorspronkelijke publicaties of namen van geïnterviewde onderzoekers.
Collegiale toetsing: systeem waarbij deskundigen (collega-
wetenschappers) voorafgaand aan een publicatie kijken naar de
volgende dingen:
- De gevolgde methode
- De manier waarop meetgegevens zijn weergegeven
- De manier waarop de resultaten zijn verwerkt
- De conclusies
Goed wetenschappelijk onderzoek heeft kwaliteit: het moet herhaalbaar zijn
en volgt een vaste systematische aanpak, namelijk de
natuurwetenschappelijke methode:
1. Onderzoeksvraag: een heldere eenduidige vraag over een waargenomen verschijnsel.
2. Hypothese: welk antwoord je verwacht op de onderzoeksvraag + argument.
3. Materiaal en methode: een nauwkeurige beschrijving van het experiment waarmee de
onderzoeksvraag beantwoord kan worden.
4. Resultaten en verwerking: de overzichtelijk vastgelegde waarnemingen en meetgegevens
van het experiment. Vaak in de vorm van tabellen, diagrammen, tekeningen of foto’s.
5. Conclusie: het antwoord op de onderzoeksvraag
6. Discussie: hypothese met conclusie vergelijken, had je gelijk? + uitleg en verklaring van de
resultaten, verbeterpunten of vragen voor het vervolgonderzoek.
Wetenschappers zijn vaak erg gedreven in hun onderzoek, hierbij kunnen ze soms over ethische
grenzen gaan.
Ethisch: is het gebied van de praktische filosofie die handelt over wat goed en kwaad is. Het
betekent of iets moreel verantwoord is.
Maatschappij en politiek stellen ethische en wettelijke grenzen, waar ook wetenschappers
zich aan hebben te houden. Dit staat los van de kwaliteit van hun onderzoek.
- Als ze dit negeren, komen ze voor de rechter.
, 5.2 – Natuurwetenschappelijk experimenteren
Controle-experiment: hiermee controleer je of de variable die je onderzoekt de oorzaak is voor het
resultaat, of dat er een andere factor in het spel is.
Dit is een belangrijke regel bij het doen van experimenteel onderzoek.
Twee soorten variabelen:
1. Afhankelijke variabele: dit is wat de onderzoeker meet of waarneemt als gevolg van wat hij
varieert, bijvoorbeeld de snelheid bij een bepaalde temperatuur.
2. Onafhankelijke variabele: dit is wat de onderzoeker zelf varieert. Dit is dan de temperatuur.
Een andere regel voor wetenschappelijk onderzoek is dat er maar steeds 1 factor tegelijk mag
verschillen, hierdoor weet je welke factor iets veroorzaakt.
Onderzoeken die niet voldoen aan de regels noem je niet-experimenteel of beschrijvend.
Stappenplan experimenteel onderzoek:
1. Kies een variabele
2. Hypothese
3. Via een controle-experiment stel je iets vast
4. Experiment, waarbij je de onafhankelijke variabele varieert.
5. Conclusie
6. Discussie
Een andere regel voor wetenschappelijk onderzoek is het vastleggen ervan in een verslag, zodat het
experiment herhaalbaar en controleerbaar wordt.
Opbouw verslag:
1. Inleiding
2. Onderzoeksvraag
3. Hypothese: alleen zinvol wanneer je goede argumenten hebt waarmee je zo’n voorlopig
antwoord op de onderzoeksvraag kunt onderbouwen, het mag geen wilde gok zijn.
4. Materiaal en methode
5. Resultaten
6. Conclusie
7. Discussie
Regels experimenteel onderzoek:
1. Voer een controle-experiment uit.
2. Maak gebruik van afhankelijke en onafhankelijke variabelen
3. Er mag steeds maar 1 factor verschillen
4. Leg je onderzoek vast in een verslag, volgens de natuurwetenschappelijke opbouw.
5.3 – Gegevens verzamelen
Kwantitafief: onderzoeks waarbij het gaat om aantallen. Bijvoorbeeld een onderzoek waarbij je
dieren gaat tellen. Tellen en meten.
Behalve exacte telgegevens is het dus nodig om ook gegevens over bijvoorbeeld het weer te
noteren.
Kwalitatief: je toont aan of iets aanwezig is of niet. Je kijkt bijvoorbeeld of de heggenmus in
Nederlandse tuinen zit. Aantonen.
Voor het aantonen van moleculen gebruik je indicatoren: hiermee kan je bepaalde
moleculen aantonen.
- Voorbeeld hiervan is het element jood. Een joodoplossing is van zichzelf lichtbruin van
kleur. Komt het met zetmeel in aanraking, kleurt het donkerblauw-paars. Hiermee heb je
zetmeel aangetoond.
Kwantitatief is dus tellen, meten en wegen. Kwalitatief is aantonen.
Aantonen doe je bijvoobeeld door er een foto/tekening/geluidsopname van te maken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller manonkn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.51. You're not tied to anything after your purchase.
