DBC CO2 Communicatie
Inventariseren van hulpvraag: belemmerende factoren, persoonlijke factoren en
omgevingsfactoren
Doelen van college:
- De SCEGS
- Operationaliseren van de hulpvraag
- Diverse communicatietechnieken toepassen
- Contextuele factoren uitvragen
- Reflecteren op het beroepsmatig functioneren
Complexiteitsniveaus
- 4 niveaus van complexiteit onderscheiden, die elk steeds een breder arsenaal van
competenties vereisen
o Ongecompliceerd: er is sprake van een klacht betreffende het bewegend
functioneren bij een in psychisch opzich stabiel persoon
o Licht gecompliceerd: naast klachten betreffende het bewegend functioneren
heeft de patiënt enkele disfunctionele opvattingen over ziekte en/of
ziektegedragingen en mogelijk spelen er ook emoties
o Matig gecompliceerd: er is sprake van een klacht betreffende het bewegend
functioneren. De patiënt heeft meerdere ziekte-opvattingen en/of ziekte
gedragingen, die zo disfunctioneel en hardnekkig zijn, dat eenvoudige
voorlichting deze niet corrigeert.
o Zwaar gecompliceerd: er is sprake van een klacht betreffende het bewegend
functioneren. Er zijn duidelijke disfunctionele ziekte opvattingen,
ziektegedragingen en emoties die de klacht bestendigen/onderhouden. Er is
sprake van psychopathologie.
Complexe patiënt
- SCEGS: quick scan
- Sleutelvragen -> hoorcollege anamnese
- Levensgebieden
- Lichamelijk onderzoek
- Klinimetrie -> hoorcollege klinimetrie
- Hulpvraag gegevens analyseren fysiotherapeutische diagnose behandelplan
SCEGS -> wat zijn de effecten, problemen. Volgorde SCEGS geeft weinig weerstand bij patiënten
in tegenstelling tot willekeurige volgorde
- Somatiek: biologische dimensie
o Lichamelijke sensatie passend bij klachtenpatroon
Welke (hoofd)klacht, hoe is het verloop in de tijd
Is de klacht beïnvloedbaar, waardoor verergerd/verminderd klacht?
In welke leefgebieden verergert/vermindert de klacht? Zijn er andere
klachten?
Rode vlaggen
- Cognities: wat weet, denkt, fantaseert, waant de patiënt over de klachten en symptomen
o Zijn ziektepercepties reëel?
Wat heb ik, oorzaak, hoe lang duurt het, hoe heb ik controle, gevolgen,
wat verwacht u van fysiotherapeut?
- Emoties: angst voor bepaalde ziekte, ongerustheid, somberheid
o Wat doet de klacht met de patiënt
o Welke emoties voelt u hierbij
o Kunt u zich nog goed concentreren? Bent u de laatste tijd emotioneler?
- Gedrag: wat doet/laat de patiënt vanwege de klachten, wat kan/wil de patiënt niet meer?
o Hoe gaat u hiermee om? Wat doet u juist wel/niet om deze situatie te hanteren?
, o Beroep, hobby’s en sporten
o Medicijnen, roken, drugs, alcohol, slapen
- Sociale dimensie: wat voor gevolgen heeft de klacht voor de sociale relaties/omgeving
o Welke gevolgen voor werk, in privé en bij hobby’s?
o Welke invloed omgeving werk en privé?
o Hoe reageert omgeving op klachten (steun)? Zijn er nog meer zaken of mensen
die extra aandacht vragen op dit moment?
Operationaliseren hulpvraag
- Hulpvraag SMART maken
o Wat wil de patiënt bereiken, welk tijdsbestek, wat wil hij er voor doen of laten,
welke mogelijkheden heeft hij al, welke belemmeringen ziet hij, wat kan dit
betekenen voor je omgeving, wat levert het je op
Communicatie in de fysiotherapie
- Klinische gespreksvoering
o Motivational interviewing: MI
o Neuro Linguïstisch Programmeren: NLP
o Non-verbale communicatie
- Anamnese
- Diagnostiek
- Patiëntenvoorlichting
MI
- MI is een directieve, persoonsgerichte gespreksstijl, die verandering in het gedrag
bevordert, door het helpen verhelderen en oplossen van ambivalentie voor verandering
- Hierbij bouwt de hulpverlener een relatie op met de patient, die gebaseerd is op:
o Gelijkwaardigheid, samenwerking, eigen verantwoordelijkheid en vrijheid van
gedragskeuze.
4 principes van MI
- Druk empathie uit
- Ontwikkel discrepantie
- Beweeg mee met weerstand
- Ondersteun persoonlijke effectiviteit
Wat is motivatie
- Het is geen persoonlijkheidskenmerk en stabiel over de tijd
- Het is een mate van bereidheid tot gedragsverandering, dit kan verschillen per moment,
per gedrag en per situatie. Het kan zowel intern als extern zijn. Interactie met de ander
kan het beïnvloeden, een centrale taak voor de veranderaar.
Motivatie en behandeling
- Motivatie voor verandering is niet statisch, maar dynamisch
- Intrinsieke motivatie is een belangrijke voorspeller van toekomstig (lange termijn
gedrag) en hoe meer intrinsieke motivatie, hoe beter iemand zijn gedrag kan veranderen
Fasen van verandering
- Pre-contemplatie
o Zaai twijfel, vergroot het gevoel over de risico’s en problemen van het huidige
gedrag en help mee bewust te worden van de nadelen van het gedrag
- Contemplatie
o Laat de balans doorslaan en vergroot de redenen voor veranderen
- Voorbereidingsfase
o Help bepalen wat de beste strategie is om tot verandering te komen en help het
zelfvertrouwen te versterken, zodat het lukt om te veranderen
- Actiefase
o Help stappen te ondernemen om de strategie uit te voeren
- Gedragsbehoud
, o Help terugval aan te zien komen en strategieën klaar te hebben indien dit nodig
is
4 processen MI
- Engageren
o Vestigen van een werkrelatie (gezamenlijk traject, verandering)
- Focussen
o Veranderdoelen vaststellen (welke verandering?)
- Ontlokken
o Ontlokken van uitspraken die gaan over verandering (of en hoezo veranderen?)
- Plannen
o Het daadwerkelijk vastleggen van de verandering (hoe en wanneer
verandering?)
ORBSI
- Open vragen (wie – wat – waar)
- Reflectief luisteren (interpretatie)
- Bevestigen (bekrachtigen)
- Samenvatten (weergave van een
gespreksonderdeel)
- Informatie en advies met toestemming
Behoudtaal en wrijving
- Onvrede ten aanzien van doelgedrag
(ambivalentie) uit zich in behoudtaal:
o Ik twijfel aan het nut van
verandering, ik heb de pillen nodig
- Onvrede ten aanzien van hulpverlener
(interactie) uit zich in wrijving in relatie:
o Jij legt mij geen verandering op, je
snapt mijn probleem niet
Ambivalentie
- Normaal verschijnsel in veranderingsproces (verandertaal vs. behoudtaal in evenwicht)
- Ambivalentie oplossen door het uitlokken van meer verandertaal
o Voorbereidend: willen, kunnen, redenen, noodzaak
o Mobiliserend: commitment (ik beloof, ik ga, ik zal), actie (ik overweeg) en
stappen zetten
NLP
- NLP is een verzameling van technieken, strategieën, oefeningen en modellen die door
mensen worden ingezet voor betere communicatie, meer zelfvertrouwen, betere balans
werk/privé, positief denken en bereiken van doelen
- NLP gaat over het bewust worden van onbewuste processen en hoe je deze kunt
veranderen
- Omgaan met mensen betekend dat je moet omgaan met emoties, denken, gevoelens en
gedrag
o Met die van jezelf en die van anderen
- Communiceren gaat over intra-persoonlijke en inter-persoonlijke communicatie
- NLP heeft weinig wetenschappelijke onderbouwing
Non-verbale communicatie
Communicatie bestaat uit
- 35% verbale communicatie
o 10% inhoud
o 25% stemgebruik
- 65% non-verbale communicatie
, - Verdeling maken op overbrengen van de inhoud van je boodschap
o 10% inhoudelijk
o 90% gaat over hoe je boodschap brengt
Beïnvloedende factoren
- Houding: zitten, staan, stram, stijf of ontspannen
- Nabijheid: gebruik van ruimte, fysieke afstand tussen mensen
- Aanraking: hand geven, klopje op de schouder, fysiek contact
- Lichaamsbewegingen: hand en armbewegingen, hoofd knikken, voet wippen
- Gezichtsuitdrukkingen: fronsen, glimlachen, opgetrokken wenkbrauwen
- Ooggedrag: oogcontact, wegkijken, staren, aangapen
- Stemsignalen: hoogte, volume, snelheid van de stem, stiltes, ritme en toon
- Tijdfactor: extra tijd geven, vroeg, laat, gehaast zijn, traag reageren
- Fysieke kenmerken: geslacht, huidskleur, lichaamsvorm, kleding, verzorging uiterlijk
- Omgeving: locatie, plaatsing van het meubilair, verlichting, temperatuur
Gespreksvormen
- Anamnese en/of intakegesprek
o Hoe kom je aan de informatie die je nodig hebt, wat is je eigen houding in het
gesprek, wat is jouw communicatie methode en wat roept dat op bij de patiënt,
ben jij in verbinding met je patiënt en ben je in verbinding met jezelf
Gesprekstechnieken
Besluitmomenten
Observaties
Lichaamstaal (van therapeut en patiënt)
- Slechtnieuws gesprek
o Niet kunnen werken, (ongeneeslijk) ziektebeeld, uitkomst klinimetrie, niet
mogen sporten, wedstrijd niet mogen spelen
o Hoe?
Breng het slechtnieuws snel duidelijk en begrijpelijk
Maak gedachten en gevoelens bespreekbaar
Toon empathie
Herhaal het nieuws zo vaak als nodig
Vat samen, maak vervolgafspraken en rond af
- Conflicthanteringsgesprek
o Een situatie waarin 2 of meer mensen tegengestelde opvattingen of wensen
hebben
o Hoe ga jij om met een conflict? Conflicthanteringsmodel van Thomas Kilman
Aanpassen/toegeven: eigen belang
opzij zetten, voordeel: sociaal
krediet, nadeel: je laat iets in je
maag splitsen
Vermijden: kwestie en relatie niet
belangrijk genoeg, voordeel: kost
geen energie, nadeel: kwestie blijft
onopgelost
Doordrukken: machtspositie,
voordeel: volledig vasthouden aan
eigen belang, nadeel: samenwerken
daarna moeilijker
Samenwerken: gezamenlijk belang,
voordeel: schept een band, nadeel:
kost veel tijd
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kikidenblanken. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.