Hoorcollege 1: Inleiding
Intakegesprek
- Doelen: exploratie (gericht vragen naar de subjectief ervaren psychiatrische symptomen) +
observatie → diagnose & classificatie
1. Vaststellen aard psychische symptomen: aard, wanneer ontstaan, beloop over tijd
2. Vaststellen ernst & gevolgen symptomen: lijden en disfunctioneren
3. Vaststellen mogelijke etiologische factoren: determinanten die in oorzakelijke zin
(mede) verantwoordelijk zijn voor het ontstaan van een ziekte voorgeschiedenis
- Grondslag voor:
o Beschrijvende diagnose: aard, ernst, ‘oorzaken’ en gevolgen stoornis/symptomen
o DSM-classificatie: labelling van actuele problematiek a.d.h.v.:
Psychiatrisch interview: aard, ernst, ‘oorzaken’ en gevolgen van stoornis
SCID-5-S / MINI: labelling van actuele problematiek
o Behandeling
Wat is een psychische stoornis? DSM-5
- Een psychische stoornis (of ziekte) is een cluster symptomen van significante verstoringen in
psychische functies (cognitieve functies, emotieregulatie of gedrag) + significante lijdensdruk
(distress mentale gezondheid) + beperkingen in het functioneren (disability) op
sociaal/beroepsmatig gebied of bij andere belangrijke bezigheden (bijv. niet meer met vrienden
afspreken)
- Psychisch = mentale, niet-lichamelijke verschijnselen observeren
- Subjectieve beleving is kritiek bij de afbakening van normaal vs. stoornis:
o Lijden: hoeveel last van de verstoringen in psychische functies?
o Disfunctioneren: in welke mate wordt functioneren gehinderd door verstoringen?
o Vergelijken met representatieve groep a.d.h.v. normaalverdeling. Rekening houden met
diversiteit en culturele verschillen.
- Maar: onderscheid psychisch vs. lichamelijk is soms lastig:
o Evidente lichamelijke oorzaak + psychische symptomen delirium door
hersenbeschadiging
o Potentiële lichamelijke oorzaak + psychische symptomen hypothyreoïdie
o Psychische oorzaak + lichamelijke symptomen conversiestoornis, traumatische
ervaringen lichamelijk bevriezen: niet meer kunnen bewegen
Stoornissen in psychische functies (trias psychica) Status Mentalis beoordelen tijdens intake
- Cognitieve functies:
1
, o Bewustzijn: in hoeverre dringen prikkels uit de buitenwereld tot de cliënt door? Vrijwel
geen reactie op prikkels: laag bewustzijn. Enorme reactie op zelfs de kleinste prikkels:
verhoogd bewustzijn. Geen afwijkingen: helder bewustzijn.
o Aandacht: kan de cliënt zich goed op het gesprek concentreren of dwalen de gedachten
steeds af en is de cliënt regelmatig de draad van zijn verhaal kwijt?
o Oriëntatie: weet de cliënte waar hij zich bevindt (plaats), welke dag (of maand of jaar)
het is (tijd) en wie hij zelf is en wie de clinicus is (persoon)?
o Geheugen: moeite met herinneren van recente vs. vroegere gebeurtenissen (stoornissen
in het korte vs. lange termijn geheugen), moeite met herinneren van periode
voorafgaand aan een bepaalde gebeurtenissen (retrograde amnesie), moeite met
leren/onthouden nieuwe informatie na gebeurtenis (anterograde amnesie),
onwillekeurig opvullen van gaten in geheugen (confabulaties)
o Oordeelsvermogen: gestoord realiteitsbesef (maakt geen onderscheid tussen de
werkelijkheid en de eigen denkbeelden en fantasieën), oordeels- en kritiekstoornissen
(toont zelfoverschatting en gebrek aan zelfkritiek), decorumverlies (houdt zich niet aan
de sociale gedragsregels die gebruikelijk zijn voor de situatie en voor hemzelf)
o Ziekte-inzicht: aanwezig vs. afwezig geen besef van de pathologische betekenis
daarvan, geen besef van de noodzaak tot behandeling
o Abstractievermogen: adequaat vs. verminderd bijv. weet betekenis van
spreekwoorden niet
o Executieve functies: adequaat vs. verstoord kan een verhaal niet organiseren, niet
stoppen, heeft moeite met meerdere dingen tegelijk doen
o Intelligentie
o Waarneming: visuele, akoestische (auditieve), olfactorische, tactiele hallucinaties
o Zelfwaarneming: depersonalisatie (het gevoel hebben er zelf niet te zijn),
morfodysforie (de overtuiging fysiek misvormd of te dik te zijn)
o Denken (vorm): verstoring in vorm of verloop van denken (onsamenhangend,
versneld, vertraagd, van de hak op de tak springen, wijdlopigheid, herhalen van
woorden of zinnen ofwel persevereren, gebruik van niet-bestaande woorden)
o Denken (inhoud): wanen (niet-corrigeerbare foutieve overtuigingen), overwaardige
denkbeelden (allesbeheersende irrationele ideeën), preoccupatie (kan een overtuiging of
krachtig verlangen niet loslaten), dwanggedachten (opdringende gedachten), piekeren
angst
o Depressie: bijv. vermoeidheid → concentratiestoornis
- Affectieve functies emotie:
o Stemming: gemoedstoestand die enige tijd aanhoudt en alle ervaringen kleurt aard
(bijv. depressief, manisch, angstig, hypomaan, gemengd), stabiliteit (stabiel vs. steeds
wisselend), reactiviteit (is de stemming een reactie op gebeurtenissen of staat deze er los
van), intensiviteit (licht, mild, ernstig, zeer ernstig), duur (hoelang is de stemming al
verstoord)
o Affect: acute, waarneembare reactie aard (bijv. geagiteerd, angstig, boos,
wantrouwend, depressief, intensiteit (hevig vs. vlak), adequaatheid (overeenkomend
met de inhoud van het denken en het gespreksonderwerp bijv. lachen als iemand
vertelt dat een goede vriendin plots is overleden), labiliteit (mate van afwisseling affect
zonder aanleiding)
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller larahenstra. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.13. You're not tied to anything after your purchase.