Summary
Samenvatting Groei 1 (2e jaar tandheelkunde)
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van het blok groei. Goede voorbereiding voor het tentamen.
[Show more]
Seller
Follow
tandheelkundejaar5
Content preview
CLUSTER AAlgemene prenatale ontwikkeling
Ontwikkelingsfasen:
1. Blastocystfase (0 – 17 dagen): de bevruchting tot het ontstaan van de kiembladen. Er
vindt een aantal snelle delingen plaats, waarbij weinig of geen differentiatie optreedt.
Als regel geldt: alles of niets. Een verstoring in deze fase leidt tot ongeschonden
voortleven of tot totale teloorgang van het pre-embryo. Het herstelvermogen is in
deze fase – dankzij de geringe differentiatie – zeer hoog. Bij splitsing van de
blastocyst in twee delen, zal ieder van die delen volledig kunnen uitgroeien en
ontstaat een eeneiige tweeling.
2. Embryonale fase (3 – 10 weken): vorming van alle belangrijke organen en
orgaansystemen. Deze fase wordt ook aangeduid met de term organogenese. Tijdens
deze periode is het embryo zeer gevoelig voor factoren die de structurele
ontwikkeling beïnvloeden. De meeste aangeboren afwijkingen, die bij de geboorte te
zien zijn, stammen uit deze kritieke fase.
3. Foetale fase (12 – 40 weken): snelle groei en rijping van de orgaansystemen.
Derde, vierde en vijfde maand (week 12-21): lengtegroei (ongeveer 5 cm per maand)
Achtste en negende maand: toename in gewicht (ongeveer 700 gram per maand).
Blastocystfase (0-17 dagen)
➢ Gametogenese: vorming van geslachtscellen
➢ Dag 0: Fertilisatie: de bevruchting van de eicel vindt plaats
bij de fimbrae, in de eileider. Als de eicel bevrucht is, moet
hij de weg afleggen naar de uterus (baarmoeder) door de
tuba (eileider) met behulp van trilhaarcellen. De bevruchte
eicel wordt nu de zygote genoemd.
➢ De zygote bestaat eerst uit 1 cel met 46 chromosomen. De
zygote gaat vervolgens delen via meiose, waarbij de
dochtercellen steeds de helft van de chromosomen zullen
bevatten. Meiose vindt ook alleen plaats in de
geslachtscellen.
Mitose: celdeling die in alle soorten cellen voorkomt, de dochtercellen zijn identiek
aan de moedercel.
➢ Klievingsdelingen: de eicel gaat zich delen in de tuba: er komen wel meer cellen,
maar de omvang van de bevruchte eicel wordt niet groter. De zygote wordt nu de
morula genoemd.
,➢ Dag 7: Aangekomen in de uterus
ontstaat er een holte in de celklomp en
is het een blastocyst geworden, die zich
gaat innestelen (nidatie) in de
baarmoederwand → hechting door
trophoblasten (groene cellen), die
zorgen voor goede
communicatie/voeding
baarmoederwand en uiteindelijk de
placenta vormen. De celklomp wordt
polair.
➢ Dag 8 & 9:
Embryoblast (inner cell mass) bestaat uit:
• Epiblast (blauwe cellen) vormen de
amnionholte
• Hypoblast (gele cellen) vormen de
dooierzak
De trophoblast wordt ook wel de ‘outer
cell mass’ genoemd.
➢ Dag 10 tot 15: Er vormt zich de placentale circulatie: de dooierzak (zorgt voor de
voeding van het vrucht) groeit en er vormt zich een mesoderm, waarin de
chorionholte gevormd wordt. De dooierzak splitst zich uiteindelijk in de primaire en
definitieve dooierzak. De chorionholte wordt groter, zodat het embryo hierin kan
gaan groeien.
➢ Na 15 dagen zijn er twee blaasjes over:
amnionholte en dooierzak, met daartussen een
, kiemschijf (germ disc). Deze is eerst nog bilaminair (tweelagig) en
rotatiesymmetrisch: er is nog geen voor- of achterkant te onderscheiden, dit kun je
pas zien als de knoop van Hensen gevormd is. Meestal wordt de primtieve streep
rond de 14 dagen gevormd (begin van de gastrulatie).
➢ Primitieve streek bevindt zich in de
epiblastlaag:
1. Primitieve pit en node: Dit knopje
wordt ook wel de Knoop van
Henssen genoemd.
2. Primitieve groove
➢ Twee membranen waar de epiblast en
hypoblast elkaar nooit zullen loslaten:
• Membrana
oropharyngea/buccopharyngea (kopzijde): membraan tussen mondholte en
farynx
• Membrana cloacalis (rompzijde): membraan voortplantings-/urinewegstelsel-
buitenwereld
Embryonale fase (3-10 weken)
➢ Week 3: voortzetting van de gastrulatie → er
worden 3 kiemlagen gevormd i.p.v. twee.
Gastrulatie-stappen:
1. Vorming primitiefstreep
2. Epiblastcellen gaan de streep in en eten
het hypoblast (geel) op en vervangt het
hypoblast door endoderm.
3. Vorming van de derde laag cellen:
mesoderm (rood). Bij de twee membrana
zal er geen mesoderm gevormd worden.
4. Het epiblast (blauw) heet nu ectoderm.
Alle drie de kiemlagen worden dus
gevormd uit het epiblast.
➢ Week 3 vervolg:
• Neurilatie: Het ectoderm (de neurale plaat) gaat bergen en dalen vertonen:
, daar waar het notochord zich bevindt zal er een dal vormen: de neurale
groeve. De ‘bergen’ daarnaast heten dan de neurale wallen. Uiteindelijk sluit
dit dal zich af tot de neurale buis (blauw): dit is het begin van het
zenuwstelsel. Dit volledig afsnoeren van de neurale buis is pas voltooid in de
4e week. Hierdoor ontstaat er ook meer een driedimensionale structuur, de
amnionholte gaat zich steeds meer krommen om de neurale buis.
• Het notochord gaat naar voren groeien vanuit de primitiefknoop, waardoor
het een soort lange buis wordt die stevigheid geeft aan het embryo.
•Differentiatie van het mesoderm: Er
vindt verdikking plaats en er vormen
zich somieten uit het paraxiale
mesoderm, die zich als een soort
verdikking naast de mediaanlijn van
het embryo situeren. Deze vorming
van somieten vindt precies plaats op
het moment dat de neurale buis zich
sluit. Deze somieten zijn het begin
van de botten, spieren, huid, enz.
➢ Week 4:
• Voltooiing neurilatie: neurale buis is nu volledig
afgesnoerd van het ectoderm. Het volledig
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tandheelkundejaar5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $22.57. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now