Samenvatting van alle tentamenstof voor Handschriftontwikkeling A. Samengevat uit het boek schriftkennis. Netjes per hoofdstuk geordend en overzichtelijk.
,Hoofdstuk 1. Schrijven en
schrijfonderwijs
De handschriftvaardigheid is een basisvaardigheid, oftewel leervoorwaarde.
Handschriftonderwijs levert als enige schoolvak een dalend product op, en geen
leerkracht mag genoegen nemen met een dalende onderwijskwaliteit. Er zijn drie
belangrijke momenten waarop handschriftonderwijs kan ontsporen:
Te vroeg beginnen: een schrijfrijptoets is nodig, direct na de zomervakantie
beginnen is voor veel leerlingen te vroeg
Verkeerd aanleren: in de instructiefase heeft men vaak geen zicht op het
ontstaan van verkeerde trajecten
Niet goed onderhouden en begeleiden: het handschrift blijft in ontwikkeling.
Schrijven is een grafisch-instrumentele vormgevende vaardigheid waarbij cultureel
bepaalde tekens worden gebruikt, bedoeld om schriftelijke communicatie mogelijk te
maken.
Er zijn aanwijzingen dat kinderen eerder schrijfrijp zijn dan leesrijp, maar daarom is
het van belang om:
Een schrijfrijpheidstest af te nemen.
Eerst voldoende letterkwaliteit bereikt te hebben alvorens een aangeleerde
letter in te zetten voor het leren lezen.
PAGINA 2
, Hoofdstuk 2. Leerlijn
schrijfonderwijs
2.1 De fasen van het handschriftonderwijs
- 1. De fase van de ontwikkeling van de schrijfvoorwaarden (groep 1&2)
Eerst ontwikkelt het kind inzicht in de letters die qua vormgeving bij het niveau
van zijn tekenontwikkeling passen. Het zijn losse streken, uiteinden sluiten op
elkaar aan en bevinden zich binnen 1 zone: net als kapitalen. Je kan ze ook wel
kleuterletters noemen. Er wordt ook gewerkt aan de ontwikkeling van de
schrijfvoorwaarden (door oefeningen gericht op instrumentele vaardigheid en
waarneming)
- De fase van het driezone-niveau met trajecten; het verwerven van het
verbonden schrift (groep 3&4)
In groep 3 leren de kinderen de kleine-letter-vormen (minuskels) hebben
stokken en lussen. Dus 3 zones.
En in groep 4 de hoofdletter-kapitaalvormen.
- De fase van de ontwikkeling en onderhoud van het handschrift (groep 5 t/m 8)
Het handschrift is tot de middelbare school sterk in ontwikkeling. Om de eerste
twee fasen te ‘borgen’ is cognitieve begeleiding nodig. Alleen maar zinnen
oefenen is niet genoeg. Ze moeten de regels kennen en weten waarom ze dingen
op een bepaalde manier moeten schrijven.
2.2 toetsenbordvaardigheid
- Groep 1
Er moet gewerkt worden aan beginnende materiaalbeheersing en
(nauwkeurige) werkhouding of attitude.
Letterverkenning van kapitalen (niet aanleren, maar bespreekbaar
maken en kapitalen gebruiken voor de namen op stoelen)
Stimuleren van nauwkeurige waarneming
Stimuleren van nauwkeurige uitvoering
Aanleren, stimuleren en begeleiden van de goede greep en houding bij
alle grafische activiteiten
Gebruik van nauwkeurig grafisch materiaal
Werken aan nauwkeurige materiaalbeheersing.
- Groep 2
Ze oefenen met de letterverkenning van de kapitalen en minuskels. Ze spreken
van kleine en grote letters. Belangrijk is dat er geen letters geschreven
(geconstrueerd) worden, ze krijgen dan te snel met blokschrift te maken. vooral
zwakkere kinderen raken ervan in de war.
Letterconstructie kan pas verantwoord plaatsvinden als de ruimtelijke
oriëntatie in het platte vlak voldoende ontwikkeld is.
- Groep 3
In het eerste halfjaar nog verder ontwikkelen van de schrijfvoorwaarden. Dan
volgt het leren schrijven van cijfers en minuskels (instructiefase)
In het tweede halfjaar leren schrijven op methodische wijze van het
woordverbonden lopende schrift het liefst met ophaal vanaf de grondlijn en op
analyserende wijze.
- Groep 4
1. Het leren schrijven (voortgezette instructiefase) van hoofdletters in de oude
‘hoofdlettervorm’ of in de vorm van kapitalen als hoofdletter.
2. Het leren verzorgen van de rompzone (kleine letter hoogte) door middel van
het juist positioneren van de boven- en onderkant tegen de romp- en
grondlijn.
- Groep 5
Het handschrift wordt geconsolideerd. Het is belangrijk dat automatisering
zoveel mogelijk wordt tegengegaan door bewustmakingsoefeningen. Het kind
PAGINA 3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller renskevanschaik. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.83. You're not tied to anything after your purchase.
