Samenvatting Geschiedeniswerkplaats tweede fase vwo handboek historisch overzicht, ISBN: 9789001814755 Geschiedenis
8 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Book
Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Geschiedenis samenvatting van H9, H10.1 en H10.2. Geschiedeniswerkplaats
Tijd van de wereldoorlogen, paragrafen die worden besproken:
De eerste wereldoorlog, de economische wereldcrisis, de totalitaire systemen, propaganda en communicatie, verzet tegen het imperialisme, de tweede wereldoorlog, de...
Paragraaf 1
In Europa waren de spanningen steeds hoger opgelopen. Door industrialisatie en
technologische vernieuwing was de vernietigingskracht enorm toegenomen. Grote
landen kwamen in een wapenwedloop terecht. Militaire waarden als discipline en
strijdlust stonden in hoog aanzien en oorlog werd gezien als een rechtvaardig
middel. Er ontstonden twee kanten. Aan de ene kant Duitsland en
Oostenrijk-Hongarije en aan de andere kant Frankrijk en Rusland. De Fransen
wilden wraak omdat Duitsland eerder het gebied Elzas-Lotharingen had afgepakt.
Duitsland vond dat ze meer recht hadden op koloniën en meer invloed in Europa.
Ook waren ze bang voor omsingeling door Frankrijk en Rusland. Duitse politici
wilden daarom snel oorlog met Rusland. Rusland was begonnen aan zijn
industrialisatie en de bevolking groeide snel. Ook wilden ze hun invloed uitbreiden.
GB voelde zich juist bedreigd door Duitsland omdat het een grotere industrie bleek
te worden. Ze waren bang dat ze koloniën zouden inpikken en hun macht uitbreiden.
Duitsland bouwde ook nog eens een extra sterke vloot voor op zee. Grote
spanningen waren er op de Balkan. De Balkan behoorde eeuwen tot het Turkse rijk,
maar dat viel uiteen. Rusland en bondgenoot Servië zagen dit als een prooi. Maar tot
ergernis had Oostenrijk-Hongarije de Turkse provincie Bosnië al ingelijfd. Op 28 juni
1914 werd in de Bosnische stad Savajero de Oostenrijkse kroonprins Frans
Ferdinand doodgeschoten door een Servische terreurgroep. Oostenrijk wilde Servië
een lesje leren en kreeg steun van Duitsland. Servië kreeg steun van Rusland dat
weer steun kreeg van Frankrijk. Daarna begonnen de landen met het mobiliseren
van hun legers. De Duitse keizer en tsaar wilden oorlog voorkomen maar hun
generaals zeiden dat het al te laat was en dat twijfelen fataal kon zijn. Op 28 juli
verklaarde Oostenrijk-Hongarije de oorlog aan Servië. Daarna volgde de Duitse
oorlogsverklaring aan Frankrijk en Rusland. Op 4 augustus. België was neutraal
maar de Duitsers vielen via België de onverdedigde noordgrens van Frankrijk aan.
Diezelfde dag verklaarde GB de oorlog aan Duitsland. Vanaf toen vochten de
geallieerden, Frankrijk, Rusland en GB, tegen de centralen, Duitsland en
Oostenrijk-Hongarije. Ook troepen uit koloniën vochten mee in Europa. Vanaf 1917
hielp de VS de geallieerden ook. Na de oorlogsverklaring melden zich massaal
vrijwilligers voor de oorlog. De Duitsers rukten op in België en Noord-Frankrijk maar
werden gestopt bij Parijs. Vanaf toen ging iedereen zich ingraven en waren overal
loopgraven. Van alle fronten was het oostfront het belangrijkst. Daar werd gevochten
tegen Rusland. in 1917 stortte Rusland in en kwam er een revolutie door een
hongeropstand. Er kwam een nieuw iemand aan de macht en hij ruilde enorme
stukken grondgebied in voor vrede met Duitsland. Duitsland kon nu meer focussen
op het westfront en daar haalden ze nu grote winsten. In augustus gingen de
geallieerden in de tegenaanval. Ze hadden nu Amerikaanse troepen en tanks die de
Britten hadden ontwikkeld. Toen de Duitsers werden teruggedrongen besefte de
legerleiding dat ze op een nederlaag af stormden. Er kwam een nieuwe regering. Ze
, stelden een burgerregering aan die voor vrede moest zorgen. Ondertussen stortte
Oostenrijk-Hongarije in. De Duitse keizer vluchtte door opstanden naar Nederland en
een dag later ging de wapenstilstand in. De verwoestingen waren enorm. Miljoenen
doden en gebouwen waren kapot. Het doel was om zo veel mogelijk te doden. Van
alles werd ingezet, prikkeldraad, mijnen en uiteindelijk ook gifgas. Later kwamen de
Duitsers met duikboten die Amerikaanse schepen kapot maakten. Daardoor
verklaarde in april de VS de oorlog aan Duitsland. De soldaten bestonden vaak uit
studenten, boeren en arbeiders die vrijwillig meededen en dienstplichtigen. De
achterblijvers moesten de productie op gang houden. Daarvoor werden vrouwen en
ouderen gebruikt. Door de productie van wapens was er minder voor voedsel.
Daardoor en doordat havens geblokkeerd werden door geallieerden kwamen er
honderdduizenden mensen om van de honger in Duitsland. In frontgebieden was het
nog erger. Duizenden doden konden niet geïdentificeerd worden en veldslagen
duurden jaren. Veel soldaten kwamen thuis met psychische klachten. Daarna werd
Duitsland een democratische republiek en moest het de Vrede van Versailles
tekenen. Duitsland was als enige schuldig en moest alles terugbetalen. Ook
mochten ze nog maar een klein leger hebben en verloor Duitsland al zijn koloniën.
Paragraaf 2
De eerste jaren na de wereldoorlog waren moeilijk. Er was veel crisis en
werkloosheid. In 1924 begon de welvaartsstijging die bekend staat als de roaring
twenties of gay twenties. In Amerika was deze al eerder door uitbreiding van het
elektriciteit- en wegennetwerk. Mensen konden steeds meer dingen kopen zoals
wasmachines, koelkasten en broodroosters. Ook werd een auto steeds gewoner.
Dat soort dingen kwamen pas rond 1960 in Nederland. De economische groei leidde
tot optimisme, Amerikanen geloofde dat armoede en werkloosheid verleden tijd was
en dat alles alleen maar beter zou worden. Dit zorgde voor een stijging van de
aandelenbeurs. Alles was vijf keer zoveel meer dan zes jaar geleden. Maar in 1929
ontstond twijfel. Op 24 oktober 1029, Zwarte Donderdag, sloeg paniek toe. Alles
daalde en mensen probeerden alles te verkopen. Dit zorgde voor een wereldwijde
recessie. Banken, boeren en industriële bedrijven gingen massaal failliet. Er was
veel werkloosheid en geen sociale zekerheid. Ook Europa werd hard geraakt.
Overtollige voorraden, gesloten fabrieken, massale werkloosheid en dalende
koopkracht. De kolonies hadden het ook zwaar. De hele wereld werd geraakt
doordat er nauwe samenwerkingen. Indonesië werd hard geraakt doordat ze rubber
leverde en er door de crisis in de auto-industrie geen geld meer kregen. Ook had
Duitsland geld geleend van Amerika, die nu haar geld weer terug vroeg door de
crisis. Duitsland kon nu GB en Frankrijk niet meer betalen die nu niet meer aan
Amerika konden betalen. De directe oorzaak was de crisis op de beurs.
Investeerders leenden geld bij de bank maar konden door de lage aandelenprijzen
niet meer terugbetalen waardoor investeerders en banken failliet gingen. Een dieper
liggende oorzaak was overproductie in combinatie met achterblijvende koopkracht.
Door meer aanbod dan vraag daalde de prijs en kwamen boeren in de schulden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thijssytema. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
