Samenvatting Nectar 4e ed vwo 5 hoofdstuk 13, ISBN: 9789001885908 Biologie
5 views 0 purchase
Course
Biologie
Level
VWO / Gymnasium
Book
Nectar 4e ed vwo 5 leerboek
Dit is een samenvatting over hoofdstuk 13 van biologie, Nectar. Het gaat onder andere over het centrale zenuwstelsel, het perifere zenuwstelsel, hersenen, reflexen, impulsgeleiding en het autonome zenuwstelsel.
13.1 het centrale zenuwstelsel
haarvaten zijn klein door tight
Perifere junctions. Astrocyten zitten rondom
zenuwstelsel de haarvaten. Dit zijn gliacellen,
ondersteunende cellen in het
Bestaat uit zenuwen, bundels
uitlopers van neuronen die zintuigen zenuwstelsel.
verbinden met het CZS en het CZS
met spieren en klieren. Grote hersenen
2 hersenhelften zijn verbonden via
Het centrale de hersenbalk. In de hersenschors
geven neuronen info door.
zenuwstelsel De linkerhelft van de grote hersenen
Bestaat uit neuronen (zenuwcellen) communiceert met de rechterhelft
van de hersenen en die van het van het lichaam en omgekeerd.
ruggenmerg met hun
ondersteunende cellen.
Grijze stof: cellichamen van
Hersenschors
neuronen Je luistert muziek. Info gaat naar je
Witte stof: myeline (isolerend sensorische centra (daar verwerken
omhulsel van uitlopers van neuronen binnenkomende info van
neuronen) een zintuig). In het primaire
gehoorcentrum treedt
bewustwording plaats. Geluid wordt
gekoppeld aan geheugeninfo uit het
secundaire gehoorcentrum, je kunt
het geluid interpreteren.
Je tikt mee op het ritme. Vanuit je
primaire motorische schors gaat een
primaire actie naar je spieren. Deze
is verbonden met je secundaire
Bloed-hersenbarrière: beschermt de
motorische schors. Bevat info over
hersenen tegen ongewenste stoffen,
hoe spieren hun bewegingen
laat selectief stoffen door. Ruimtes
gecoördineerd kunnen uitvoeren (bv.
tussen endotheelcellen van
fietsen).
Thalamus
Info gaat via de thalamus naar de
hersenschors. Thalamus selecteert
welke impulsen van zintuigen naar
de verschillende gebieden van de
hersenschors gaan.
Alcohol stimuleert de vorming van
dopamine (geeft boodschappen van
neuronen door). Maar GABA blijft
door alcohol langer aan zenuwcel
remmende receptoren gebonden.
, Thalamus werkt minder goed. Je weet met hun eigen ganglia. Mot neur
dan bijna niks meer over die avond. maken contact met neur in
grensstrengen die impulsen verder
Hypothalamus vervoeren naar organen.
Is betrokken bij de homeostase oa
door het aansturen van de hypofyse.
Deze stuurt hormoonklieren aan etc.
Bevat ook de thermostaat
(lichaamstemp) en je biologische klok
(dag-nacht-ritme).
Kleine hersenen
Spelen vooral een rol in het
coördineren van bewegingen, in Reflexen
nauwe samenwerking met de grote Zijn reacties op een prikkel zonder of
hersenen, de hersenstam en het voordat er bewustwording is,
ruggenmerg. beschermen je. Schakelneuronen
zorgen dat impulsen op verkeerde
plekken komen.
Hersenstam Reflexboog: de weg die impulsen
Middenhersenen: rol bij reflexen. afleggen, bv kniepeesreflex:
Pons: verbindt grote en kleine zintuigcellen → sensorische neuronen
hersenen en is een tussenstation → schakelneuronen → motorische
tussen evenwichts-zintuig en kleine neuronen → spier- of kliercellen.
hersenen. Aangeleerde reflexen: bv bijsturen op
Verlengde merg: overgangsgebied je fiets voor evenwicht.
van de hersenen naar je Aangeboren reflexen: vanaf de
ruggenmerg. Hier kruisen geboorte aanwezig (bv hoestreflex).
zenuwbanen. Grote hersenen ontwikkelen motor-
12 paar hersenzenuwen. De programma’s: maken het mogelijk
zwervende zenuw (maakt oa om automatisch en gecoördineerd
verbindingen met hart, complexe handelingen uit te voeren
verteringsklieren en longen) is de (bv lopen of opslaan bij tennis).
enige die niet in het hoofd of de hals
is.
Ruggenmerg
Verbindt de hersenen met het
perifere zenuwstelsel. Aan de
rugzijde zijn uitlopers van de
sensorische neuronen (impulsen van
zintuigen naar ruggenmerg). Hier is
het spinaal ganglion: verdikking in
sens zenuw, bevat cellichamen van
sens neur. Aan de buikzijde zijn
uitlopers van de motorische
neuronen (impulsen van ruggenmerg
naar spieren). Buiten het
ruggenmerg liggen grensstrengen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukvandervliet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
