Biologie hoofdstuk 10
10.1 je lichaam en je Niet iedereen eet evenveel
Het kan zijn dat je meer of minder dan
voedsel de ADH, aanbevolen dagelijkse
Je eigen darmbacterien hoeveelheid nodig hebt.
Alle soorten darmbacteriën bij elkaar Je lichaamsomvang
zijn je darmflora. Belangrijk voor Als je teveel eet wordt obesitas een
goede vertering, stimuleert ontlasting probleem. Bij mensen spelen sommige
en rol bij de afweer. allelen een rol. Eiwitten waarvoor deze
Bacterien stimuleren en allelen coderen, leggen verbindingen
tussen zenuwcellen in de hersenen, en
weren die met het hongergevoel.
Bacteriën die je gezondheid bevorderen
zijn probiotica. Prebiotica zijn Andere stoffen in je voedsel
onverteerbare plantendelen waar Stoffen die zijn toegevoegd om eten
nuttige bacteriën van leven. Met goede aantrekkelijker of langer houdbaar te
hygiëne verklein je de kans dat je te maken zijn additieven. Bv.
veel schadelijke bacteriën en schimmels conserveringsmiddelen en kleur-, geur-
binnen krijgt. en smaakstoffen. De max hoeveelheid
die je mag is de ADI, aanvaardbare
Groepen voedingsstoffen dagelijkse inname.
Voedingsmiddelen bestaan uit
voedingsstoffen: koolhydraten Heftige reacties op
dienen als brandstof, energie in de voedingsstoffen
vorm van ATP. Ook als bouwstof bij Voedselallergie: je lichaam maakt
bijvoorbeeld receptoreiwitten. antistoffen tegen een voedingsmiddel
Vetten dienen als brandstof, bouwstof met bv melk.
en warmte-isolatie. Eiwitten zijn
bouwstoffen, brandstof. Water is
bouwstof voor je cellen, transportmiddel 10.2 verteringsstelsel
en warmtebuffer. Mineralen zijn Ontstaan van de ontlasting
bouwstoffen en rol bij verschillende De afbraak van moleculen uit het
processen. Van sommige heb je maar voedsel door enzymen heet vertering.
heel weinig nodig, sporenelementen.
Vitaminen zijn essentieel. Bij tekort Mondholte
ontstaan gebreksziekten. De reis van je voedsel begint in de
mond. Mechanische verkleining
Goede darmwerking door je kiezen -> groot oppervlak zodat
Voedingsvezels zijn onverteerbare enzymen de voedingsstoffen beter
plantaardige koolhydraatmoleculen bereiken. Speekselklieren maken
zoals cellulose en pectine. Ze zorgen speeksel. In speeksel zit oa: amylase
voor darmperistaltiek en dat je breekt zetmeelmoleculen af / slijm voor
ontlasting structuur krijgt en soepel makkelijk doorslikken / eiwitten met
blijft. mondbacterie- en schimmeldodende
werking.
, Een eendaagse reis Vervolg van de vertering
A: Bij de slikreflex duwt de tong (2) het Kleine porties maaginhoud stromen de
voedsel naar achteren. B: De huig (3) twaalfvingerige darm in, het begin
sluit de neusholte (1) af en het van de dunne darm. Door alvleessap
strotklepje (4) de luchtpijp (5). Het uit de alvleesklier stijgt de pH weer.
voedsel gaat de slokdarm (6) in. Hier in zitten ook enzymen die
afbreken. Gal uit de lever is ook van
belang bij vertering. In de rest van de
dunne darm geven darmsapklieren
veel soorten enzymen af. Die maken
alles zo klein dat de moleculen door het
celmembraan passen.
Opname van voedingsstoffen
Gebeurt vooral in de dunne darm. De
darm heeft een heel groot oppervlak
(grote opnamecapaciteit) door
darmplooien (1). Die hebben
uitstulpingen, villi (darmvlokken) (2).
Dekweefselcellen hebben microvilli (3).
In de slokdarm peristaltische
bewegingen: Bloed brengt via de portader de
opgenomen stoffen naar de lever.
Het blijft maar kort in de slokdarm. Vetachtige stoffen gaan eerst via
lymfevaten, en komen dan in het bloed.
Maag
De maag kneed het voedsel en Opname van water
vermengt het met maagsap uit De dunne darm mondt uit in de blinde
maagspieren. Maagsap bestaat uit darm, het begin van de dikke darm.
De wandcellen van de dikke darm
nemen veel water op, zodat de
ontlasting indikt. In de endeldarm sla je
je ontlasting op, totdat je naar het toilet
gaat.
Bacterien in je maag-
drie klierproducten:
darmkanaal
zoutzuur laat eiwitten opzwellen, zodat Als je diarree heb en je de slechte maar
enzymen er beter bij kunnen en dood ook goede bacteriën uitscheidt, zijn er
bacteriën / pepsinogeen is inactief, bij nog bacteriën in je appendix, die je
zoutzuur wordt het peptase, wat dikke darm weer snel kunnen
eiwitten tot polypeptiden afbreekt / herbevolken.
slijm beschermt de binnenkant van de
maag tegen zoutzuur en peptase.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukvandervliet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.