Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek
Ik vat hoofdstuk 6 samen: De tijd van regenten en vorsten.
-6.1 Een wereldeconomie
-6.2 De gouden eeuw van Nederland
-6.3 Het absolutisme
-6.4 De wetenschappelijke revolutie
6 Tijd van regenten en vorsten
6.1 Een wereldeconomie
In 1594 legden negen kooplieden geld bij elkaar voor de eerste reis van Nederlanders naar
Oost-Azië. Handelaren werden belangrijk in tijd van steden en staten. Door handel in
luxeproducten was toen kapitalisme ontstaan, personen investeren geld in een
onderneming. De productiemiddelen waren privébezit. De vroegere vorm van kapitalisme
heet handelskapitalisme. Rijke kooplieden werkten samen, omdat er veel geld nodig was
voor reizen. In de tijd van regenten en vorsten kwam het handelskapitalisme tot bloei. In
1602 ontstond: de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Ze kregen als enige recht van
NL om in Azië te handelen. Naast dit monopolie mochten ze ook verdragen sluiten met
vorsten, oorlog voeren en gebieden besturen. Om te starten verkocht de VOC aandelen en
de winst ging jaarlijks naar de aandeelhouders en de rest werd in het bedrijf gestoken. Het
bedrijf werd geleid door aparte bestuurders, in Azië stelden ze een gouverneur-generaal.
VOC richtte zich eerst op de Molukken, in 1605 werd daar het eiland Ambon veroverd door
de Portugezen. De VOC dwong de Molukkers hun fijne specerijen alleen nog aan haar te
leveren. In 1918 stichtte de VOC op Java het hoofdkwartier Batavia. De VOC was een echte
multinational.
De handelscontacten die compagnieën aanknoopte vormden het begin van de
wereldeconomie. Voor handel rond de Atlantische Oceaan werd in 1621 WIC opgericht.
Kenmerkend aspect: wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een
wereldeconomie
Aandeel papier waarvan de koper (aandeelhouder) mede-eigenaar is van een bedrijf
Batavia hoofdkwartier van de VOC op Java
Gouverneur-generaal hoogste bestuurder van de VOC in Azie, later hoogste bestuurder van
Nederlands-Indie
Handelskapitalisme vroege vorm van kapitalisme waarbij handelaren een leidende rol hadden in de
economie
Kapitalisme economisch systeem waarbij de productiemiddelen privébezit zijn en personen geld in
een onderneming investeren om winst te maken
Monopolie alleenrecht
Multinational onderneming met vestigingen in meerdere landen
Onderneming bedrijf
Plantage tropische landbouwbedrijf
Productiemiddel hulpmiddel waarmee word geproduceerd
Tijd van regenten en vorsten zesde tijdvlak (1600-1700)
VOC verenigde Oost-Indische Compagnie
Wereldeconomie economisch systeem van wereldwijde handelscontacten
WIC West-Indische Compagnie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lydia5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
