Samenvatting voor het tentamen straffen & maatregelen van (bepaalde hoofdstukken) uit het boek ´ons strafrecht, sanctierecht, druk drie (NIEUWSTE DRUK)´
De rechter kreeg een ruime mate van straftoemetingsvrijheid, maar deze was wel aan een
aantal beperkingen verbonden art 56 ev crimineel wetboek.
Vier schavotstraffen:
1 Geseling
2 Brandmerken
3 te pronk staan
4 Zwaaien met het zwaard boven het hoofd
Voorziening in het crimineel wetboek voor de gevangenisstraf van een bepaalde duur, die
ten hoogste twintig jaren kon bedragen.
Andere straffen waren:
-Verbanning
-Geldboete
-Verklaring van eerloosheid
-verklaring van onbekwaamheid
-Vervallenverklaring van ambten,posten of bedieningen (art 25 crimineel wetboek)
De code pénal kende de volgende vrijheidsstraffen:
-Levenslang of tijdelijke dwangarbeid
-Het wegvoeren naar een oord van ballingschap en het tuchthuis
1886> wetboek van strafrecht trad in werking
De lichamelijke bestraffing werd uit het strafstelsel verbannen en vervangen door
vrijheidsbeneming. In de loop van de negentiende eeuw werd vrijheidsbeneming de
belangrijkste strafsoort.
Auburn-stelsel> Hield in dat gedetineerden gedurende de nacht werden afgezonderd, maar
overdag samen aten,werkten en werden gelucht
Ierse of progressieve gevangenisstelsel> dit stelsel oogt veel moderner. het stelsel ging uit
,van een puntensysteem, waarin de gedetineerde meer graden van vrijheid kon verdienen.
Het sanctiestelsel van 1881 kende de volgende karakteristieken:
-Relatief mild
-Overzichtelijk
-Met een centrale rol voor de vrijheidsstraf
-Een nadruk op straffen en niet op maatregelen
-Een belangrijke rol voor de strafrechter onder meer tot uitdrukking komend in de
straftoemetingsvrijheid
Drie hoofdstraffen:
-Gevangenisstraf
-Hechtenis
-Geldboete
Bijkomende straffen:
-Ontzetting van bepaalde rechten
-Verbeurdverklaring
-Plaatsing in een rijkswerkinrichting
-Openbaarmaking van de rechterlijke uitspraak
Ingevolge art 11 Sr van 1881 werden gevangenisstraffen van vijf jaren of minder geheel en
gevangenisstraffen van langere duur gedurende de eerste vijf jaren in afzondering
ondergaan. De minister achtte het gevaarlijk verder te gaan dan vijf jaren,omdat onduidelijk
was welke uitwerkingen een zeer langdurige opsluiting op lichaam en geest zou hebben.
Voorwaardelijke invrijheidstelling (VI)> deze had tot doel de moeilijke overgang van de
detentie naar de vrijheid voor veroordeelden tot een enigszins langdurige gevangenisstraf te
verlichten.
Wel was mede na kritiek gekozen voor een voorzichtige proef. VI kon eerst plaatsvinden
nadat de veroordeelde drie kwart van zijn straftijd en ten minste drie jaren in de gevangenis
had doorgebracht (art 15). De voorwaardelijke in vrijheid gestelde die zich slecht gedraagt of
in strijd handelde met de gestelde voorwaarden kon worden aangehouden waarna de VI kon
worden herroepen (art 16).
Er is een ontwikkeling te herkennen waarin het accent van de bestraffing verandert van het
lichaam naar de vrijheid van de veroordeelde en waarbij de strafvoltrekking geleidelijk uit het
openbare leven verdwijnt.
Relatieve strafrechtstheorie> De grondslag van en de rechtvaardiging voor het straffen wordt
gezocht in het te verwachten toekomstige effect ervan.
Absolute strafrechtstheorie> Daarbij worden de grondslag van en de rechtvaardiging voor
het straffen niet zozeer gezocht in het veronderstelde toekomstige effect daarvan, maar in
,het vergelden van schuld. Anders dan de relatieve benadering wordt er in de absolute
theorie gestraft omdat er misdaan is.
Neo-klassieke strafrechtstheorie> Hier wordt de strafmaat bepaald aan de hand van
proportionele schuld vergelding er is sprake van een bovengrens van de straf. Niet meer
leed mag worden toegevoegd dan verantwoord is in het licht van de ernst van het feit en de
schuld van de dader.
In de neoklassieke strafrechtstheorieën waren de rechten van het individu jegens de staat
dominant in de gedachtevorming. De moderne richting benadrukt juist de bescherming van
het collectief tegen gevaarlijke geachte personen. In plaats van het vooraf zoveel mogelijk
fixeren van de sancties zou een zo doelmatig mogelijke straf moeten worden opgelegd
waarbij de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de dader leidend zouden
moeten zijn.
Gelegenheids Misdadigers> Zouden met name door extreme omstandigheden tot de
misdaad worden gedreven,terwijl bij de beroeps en gewoontemisdadigers veeleer van een
innerlijke drang tot deviant gedrag sprake was.
TBR> Een op beveiliging van de samenleving gerichte maatregel waarbij de veroordeelde
onder dwang kon worden opgenomen in een inrichting in geval het feit hem op grond van
een gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van de geestvermogens niet of verminderd
kon worden toegerekend
In 1953 werd de beginselenwet gevangeniswezen ingevoerd. De voornaamste kenmerken
waren het streven naar een synthese tussen cellulaire tenuitvoerlegging en gemeenschap
en het mede in dienst stellen van de tenuitvoerlegging van de gevangenisstraf van de
voorbereiding van de terugkeer van de gedetineerde in de samenleving.
De werkstraf is als zelfstandige straf toegevoegd aan het arsenaal aan hoofdstraffen het
aantal bijkomende straffen is uitgebreid met onder meer de ontzegging van de
rijbevoegdheid art 179 wegenverkeerswet 1994.
Het uitgangspunt van het wetboek van 1881 is dat hoofdstraffen niet kunnen cumuleren is
vervangen door de regel dat hoofdstraffen kunnen cumuleren art 9 lid 3 en lid 4 sr.
Bijkomende straffen kunnen ook zelfstandig worden opgelegd art 9 lid 5 sr.
De Pbw (penitentiaire beginselenwet) maakt het mogelijk dat het laatste deel van de
tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf door middel van de deelname aan een penitentiair
programma plaatsvindt (art 4 Pbw). Dat betekent dat de veroordeelde gedurende dat deel
van de straf niet langer in een penitentiaire inrichting verblijft, maar een programma volgt in
de vrije samenleving.
De wetgever heeft het zelfs mogelijk gemaakt dat de rechter de verdachte schuldig verklaart
zonder oplegging van straf of maatregel art 9a Sr.
Met de introductie van de strafbeschikking in 2010 is de ovj naast de rechter bevoegd
zelfstandig straffen en maatregelen op te leggen. Hiermee is afscheid genomen van het
, bestraffing monopolie van de strafrechter. Daarnaast kiest de wetgever steeds vaker voor
afdoening via het bestuursrechtelijke traject. Ook in dat kader kunnen punitieve sancties
worden toegepast. In die gevallen blijft de strafrechter buitenspel.
2 Hoofdlijnen van het strafrechtelijke sanctierecht
Sancties> reacties op normschendingen, een machtsmiddel tot bekrachtiging van een norm
en tot afweer en tenietdoening van gedragingen die de gelding van de norm aantasten.
Het begrip sanctie is ruimer dan het begrip straffen> de straf is een soort sanctie, maar niet
alle sancties zijn straffen.
Strafrechtelijke sancties> de door de wetgever als straffen,maatregelen en
gedragsvoorwaarden en aanwijzingen gerubriceerde directe reacties op een strafbaar feit
die in het kader van een strafrechtelijke procedure kunnen worden toegepast.
De vraag of en zo ja welke straf of maatregel moet worden opgelegd vormt het slotakkoord
van het rechterlijk beslissingsmodel van de artikelen 348 en 350 Sv.
Naar nationaal recht is de onderverdeling in strafrechtelijke en bestuursrechtelijke sancties
onverkort van belang. Ze verschillen sterk van elkaar. In het bestuursrecht vindt de
oplegging van sancties plaats door bestuursorganen, terwijl de bestuursrechter deze
toepassing toetst. In het strafrecht worden sancties opgelegd door de strafrechter en de
officier van justitie. Vrijheidsbenemende sancties kunnen niet door een bestuursorgaan
worden opgelegd art 113 lid 3 Gw.
Penitentiair recht> Het recht dat de tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties regelt. Het
heeft geen betrekking op de dreiging met en de oplegging van strafrechtelijke sancties.
Detentie recht> wordt in het algemeen gebruikt in de betekenis van het recht betreffende de
tenuitvoerlegging van vrijheidsbenemende sancties
Het strafrechtelijke sanctierecht neemt een zelfstandige plaats in als derde onderdeel van
het strafrecht, naast het materiële strafrecht en het strafprocesrecht.
Straffen en vergelden zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. de grondslag van de straf is
gelegen in de vergelding van de schuld van de verdachte aan een bepaald strafbaar gesteld
feit. Door iemand te straffen wordt hij persoonlijk verantwoordelijk gehouden voor het
begane feit. dat verklaart ook dat het beginsel geen straf zonder schuld een van de ijkpunten
van ons strafrecht is. Uit het beginsel geen straf zonder schuld zou kunnen worden afgeleid
dat de straf mate van schuld niet mag overtreffen. dat zou meebrengen dat aan verminderde
toerekenbare verdachten niet de maximumstraf mag worden opgelegd. Als de straf gegrond
is op vergelding van schuld is voor het uitgaan van bestraffing boven de mate van schuld
geen rechtvaardiging te vinden. De hoge raad vaart echter een andere koers. De stelling dat
geen straf mag worden opgelegd die zwaarder is dan door de schuld van de dader wordt
gerechtvaardigd vindt volgens de hoge raad geen steun in het recht.
Vergelding vindt plaats door de verdachte opzettelijk leed toe te voegen. Ook maatregelen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Larissa0410. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.
