Summary
Tijdvak 10 -> Geschiedenis samenvatting HAVO
- Course
- Level
- Book
Hierbij een samenvatting van tijdvak 10 ( ook wel hoofdstuk 10 van Geschiedenis Werkplaats )
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
nika1
Reviews received
Content preview
Tijdvak 10KA: De dekolonisatie maakte een eind aan de westerse hegemonie in de wereld
9 december 1947 aanval van NL op Java, Rawagede. Helemaal omsingeld kapot veel
mensen doodgeschoten. Ze zagen het dorp als gewapende rebellen en doorzochten
de huizen voor wapens. Het werd een internationale rel. Een onderzoekscommissie van
de VN noemde het NEderlandse optreden later opzettelijk.
17 augustus 1945, twee dagen na de capitulatie van Japan had soekarno
onafhankelijke republiek Indonesië uitgeroepen. < was chaos daarna. Nederland
probeerde samenwerking, maar wilden niet. NL wou geweld. Met een groot leger
veroverde het in twee politionele acties grote delen van JAva en Sumatra. < werden een
doelwit van guerrillastrijders, onverwachts toeslaan. Ze reageerden met grof geweld en
daarom kwam NL onder grote internationale druk te staan om Indo te verlaten. Begin
1949 besloot Indo op te geven onder dwang van de VS en de VN. Op 27 december 1949
vond de soevereiniteitsoverdracht plaats
De rest van Azië werd er ook dekolonisatie na de WOII snel voltooid. Europa konden
kolonies niet houden vanwege uitputting. De supermachten VS en Su wilden eind aan
het kolonialisme.
GB wilde van Brits-Indië af < er kwam een toenemende haat van moslims en hindoes.
1946 geweld barstte los. In juni 1947 werd de kolonie verdeeld. Twee maanden later
droegen de Britten tijdens een geweldsuitbarsting de soevereiniteit over, vielen heel
veel doden.
Frankrijk wilde Indochina wel houden. Na het vertrek van Japanners had Ho CHi Minh
er de onafhankelijke republiek Vietnam uitgeroepen. Frankrijk voerde met hem 5 jaar
oorlog. 1954 gaven ze op.
In hetzelfde jaar kwamen Algerijnen met Fr in opstand. Algerije was volgens Frankrijk
ergens een Franse provincie. Frankrijk probeerde de opstand te onderdrukken, maar
Algerije gaf in 1962 op. Fr had de meeste AFrikaanse kolonies al onafhankelijk laten
worden. In 1958 begon Fr zin kolonies in zwart afrika los te laten.
Bijna elk Europees land wilde zonder geweld van hun kolonies af. Ze droegen de macht
over aan politici die na de onafhankelijkheid met hen wilden samenwerken. 1957 - 1964
30 kolonies in AFrika onafhankelijk
Dekolonisatie maakte een eind aan de westerse hegemonie in de wereld. WEsterlingen
hielden wel invloed op de derde wereld, door hun economische macht. Ze stonden nu
wel machteloos.
1993 operatie van VS in Somalië. VS probeerde op verzoek van de VN een eind te
maken aan burgeroorlog in Italië. < maar lukte niet echt en heel veel Amerikaanse
doden.
, Paragraaf 2
KA: De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van een
wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog
Sacharov had een atoombom ontworpen en die werd 12 augustus 1953 ontploft in de
SU. De atoombommen werden maar sterker en sterker. De Amerikaanse president
Eisenhower waarschuwde dat een kernoorlog de wereld zou verwerpen in het stenen
tijdperk. Oorlog is ondenkbaar met wapens die we nu tot beschikking hebben.
De Koude Oorlog. De tegenstelling tussen de VS en de Su zou de wereldpolitiek ruim 40
jaar beheersen. Ze waren veel sterker dan de rest. Bijna elk land was verwoest,
daardoor kwamen de VS en de SU als supermachten uit de oorlog en werden ze
elkaars natuurlijke concurrenten in de strijd om mach en invloed. Hun ideologische
tegenstelling leidde tot wantrouwen. < Amerika was kapitalisme en democratie en
Stalin was communisme. Sovjet Unie was vang voor Amerika en dacht sterker te
worden door het communisme te verspreiden.
De koude oorlog leidde tot blokvorming. De wereld werd verdeeld over twee blokken.
Het oostblok, onder leiding van de SU en westblok door VS.
In februari hopte Roosevelt dat hij met Stalin kon blijven samenwerken. < maakten
afspraken met churchill over de naoorlogse orde. Ze besloten tot oprichting van de
VErenigde Naties geleid door de veiligheidsraad, waarin de grote mogendheden
samen conflicten in de wereld zouden oplossen.
Stalin beloofde dat in Oost europa democratische verkiezingen zouden komen. Berlijn
lag in de Sovjet unie zone en andere steden andersom. Na jalta sloeg de stemming om.
Op de vervolgconferentie in Potsdam bij Berlijn (1945) was de sfeer grimmig. Roosevelt
was al dood. Tuman vertelde dat Vs een atoombom had. SU voelde zich bedreigt en
ging gelijk ook een atoombom maken. < het was het begin van de wapenwedloop.
De verkiezingen kwamen zeker niet. De grenzen met het westen ging dicht. Midden in
Europa kwam er een Ijzeren Gordijn. Truman wilde de communistische opmars
tegenhouden. In 1947 beloofde hij economische steun aan landen die erdoor werden
bedreigd. Onderdeel van deze containmentpolitiek was de MArshallhulp. In 1949 werd
Duitsland de Bondsrepubliek. De Sovjetzone werd een communistische staat, de DDR
met Oost Berlijn als hoofdstad. De VS en West-Europa sloten een militair
bondgenootschap, de NAVO. In 1955 sloten ook de communistische landen van
Oost-Europa een militair verbond, het Warschaupact.
In 1950 viel het communistische Noord-Korea met geheime militaire steun van Stalin
zuid-Korea binnen. De VS + bondgenoten reageerden razend snel. Mao greep in China
de macht in 1949 en was communistisch. Mao nam Seoul in. Vs wilde een atoomaanval
doen, maar toch niet. Pas na 1953 (Stalin dood) werd de korea-oorlog geëindigd.
Chroesjtsjov was de opvolger en hij vond dat democratie en communisme gewoon
naast elkaar moesten blijven staan.
Toch nam hij ook graag risico’s. In 1961 liep de spanning hoog op om Berlijn. Oost en
west berlijn was het enige gat in het ijzeren gordijn. DDR dreigde leeg te lopen.
Chroestjov durfde WEst BErlijn niet aan te vallen, maar er werd een hoge muur
gebouwd. Wie daarin kwam werd doodgeschoten. De bErlijnse muur groeide in de
jaren daarna uit tot het symbool van de koude oorlog en van de Duitse en Europese
verdeling.
1962 liep de spanning hoger op. Dan in 1961 in berlijn. De communistische Castro op
cuba kwam aan de macht. Kennedy dreigde met een atoomoorlog als Chroestjov de
lanceerinstallaties niet weghaalde. Hij haalde ze weg en VS liet Castro met rust.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nika1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $0.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now