Summary
Samenvatting Ethiek de basis, ISBN: 9789001865146 Algemene beroepsoriëntatie
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek 'Ethiek de basis' ter voorbereiding op het examen van de module Algemene Beroepsoriëntatie.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
chantal_111
Content preview
Samenvatting - Ethiek de basis1. Moraal, een kwestie van oordelen
Intuïtief moreel oordeel
Een intuïtief moreel oordeel is een moreel oordeel dat kant en klaar ontstaat in je
bewustzijn, zonder dat je erover na hoeft te denken en voordat je erover nagedacht hebt.
Dit intuïtief oordelen kan heel goed werken, zolang het morele vraagstuk niet al te
complex is en zolang je niet aan anderen hoeft uit te leggen waarom je iets vindt.
Verschillende vormen van bewustzijn
Je gebruikt altijd een van deze benaderingen:
1. Je oordeelt dat iets goed of slecht is. Je vindt iets / je neemt een standpunt voor je
rekening. als je de wereld beoordeeld richt je je op gedrag van mensen en wat
jij daarvan vindt (normeren / normatief domein). Normatieve uitspraken zijn
beter uitwisselbaar dan gevoelens, omdat ze niet louter persoonlijk zijn. Ze zijn
minder goed uitwisselbaar dan kennis, omdat ze wel aan de persoon gebonden
zijn die het uitspreekt.
2. Je kent je oordeel. Je weet / word je bewust dat het je mening is en kent het
standpunt van de ander. je plaatst wat er gebeurt buiten jezelf en beschrijft het
(objectiveren). Het resultaat is kennis van de buitenwereld (objectief domein).
3. Je voelt dat je het oneens bent met de ander / je ervaart dit in je binnenste. Het
oordeel brengt een bepaald gevoel met zich mee. je voelt het in je
binnenwereld; je hoofd en je lijf (subjectiveren / subjectief domein). Het
gevoel is niet uitwisselbaar.
Bewustzijnsvorm Wat doe je? Resultaat van de Centrale vraag
omgang
Kennen Je representeert Feiten (kennis) Is het waar?
(objectiveren) een buitenwereld in
je bewustzijn
Beoordelen Je verbindt jezelf Morele oordelen Is het juist?
(normeren) met anderen
Voelen Je ervaart een Gevoelens Hoe voel ik me?
(subjectiveren) binnenwereld in je
bewustzijn
Vijf kenmerken van morele oordelen
1. Gaat over menselijk gedrag
2. Overstijgt het individuele (universaliteitsprincipe > is veralgemeniseerbaar)
3. Is normatief (schrijft voor hoe het moet)
4. Is gericht op het goede (zaken die op zichzelf goed of nastrevenswaardig zijn >
morele uitgangspunten)
5. Kan morele verontwaardiging veroorzaken
Een moreel uitgangspunt is een omschrijving van iets dat op zichzelf
nastrevenswaardig is betreffende menselijk samenleven (bijv. inzet, vriendschap,
gezondheid, eerlijkheid, aandacht voor je medemens)
Moreel oordeel = een waardering van menselijk gedrag aan de hand van morele
uitgangspunten.
Moraal = het geheel van gedeelde morele oordelen van een groep dat ontstaat in een
gesprek. Het is het geheel van morele regels waaraan wij onszelf en anderen in
redelijkheid gehouden achten.
Ethiek = de wetenschap die moraal bestudeert en die tracht de moraal verder te helpen
door nieuwe argumenten te ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen.
, Samenvatting - Ethiek de basis
Moreel vertoog = het geheel aan communicatie en interactie waarin mensen hun
morele oordelen, en daarmee hun moraal, vormen en op elkaar afstemmen.
Redenen waarom morele intuïtie tekort schiet in het functioneren van een professional:
1. Je morele intuïtie is niet uit te leggen aan anderen > het is per definitie een
oordeel dat zich aan je bewuste overwegingen onttrekt. Het is er, voordat je hebt
nagedacht.
2. Als je alleen intuïtief oordeelt kun je niet leren van je fouten en successen > als je
oordeel intuïtief is, dan kun je er moeilijker op terugkijken.
3. Je intuïtie bereidt je niet voor op nieuwe situaties.
Professionals moeten vaardig zijn in het morele gesprek. Hiervoor zijn twee morele
competenties noodzakelijk:
- Het stellen van morele vragen;
- Het geven van morele argumenten.
2. Normen, waarden én … deugden
Norm = een argument in de vorm van een regel waar je je aan moet houden > normen
hebben betrekking op de kern van ons mens-zijn.
Morele norm = zelf opgelegde regel die gedrag voorschrijft betreffende goed
samenleven > ze onderscheiden zich van andere regels (bijv. verkeersregels), omdat
normen regels zijn die we onszelf stellen. Bijvoorbeeld: je mag niet stelen, je mag een
ander geen pijn doen, je mag niet liegen.
Als je een moreel oordeel onderbouwt met een norm, dan vergelijk je of het gedrag zelf,
dat wat je doet, overeenkomt met de regel / de norm.
Normen kunnen geformuleerd worden in de vorm van wetten, zoals in de Grondwet. Ook
in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens worden morele regels als
rechten geformuleerd om te benadrukken dat ieder mens er aanspraak op kan maken.
Een belangrijk verschil tussen wetten en normen is dat wetten expliciet geformuleerd
zijn, terwijl morele normen vaak impliciet blijven in ons gedrag.
Om de gevolgen van een handeling moreel te beoordelen, gebruiken we waarden. We
vergelijken dan de gevolgen van ons gedrag met een vooropgesteld doel (= een waarde)
dat we willen realiseren.
Morele waarde = een ideaal, een principe betreffende goed samenleven dat we
proberen te realiseren door middel van ons gedrag. Bijvoorbeeld, gezondheid, vrijheid,
rechtvaardigheid, solidariteit, collegialiteit, betrouwbaarheid.
Verschil tussen normen en waarden
Waarden zijn abstracte idealen of doelen die men door middel van gedrag nastreeft; het
is datgene wat men uiteindelijk beoogt te bereiken. Normen zijn concrete regels die als
praktische richtlijn voor het handelen functioneren.
Deugd = een goede karaktereigenschap betreffende goed samenleven. Het zijn
uitspraken over de persoon, karaktereigenschappen van iemand.
In geval van deugden gaat het altijd om expliciet aan te leren / te ontwikkelen
karaktereigenschappen. De moraal gaat namelijk altijd over vrije keuzes van mensen.
Deugden kun je ontwikkelen door te oefenen, door te doen.
Normen, waarden en deugden als argument
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller chantal_111. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75759 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now