Wat is een verzorgingsstaat? | Hoofdstuk 1
Een verzorgingsstaat houd in dat de overheid zich actief bemoeit met de
welvaart en het welzijn van haar inwoners. Welvaart is het inkomen en de
mate waarin we onze behoefte kunnen vervullen, welzijn is het geestelijk
en lichamelijk goed voelen. Solidariteit is de bereidheid in een groep of
samenleving om risico’s met elkaar te delen, dit is belangrijk in een
verzorgingsstaat. Een verzorgingsstaat is nooit af en veranderd door
nieuwe ontwikkelingen en behoeften van de burgers. De verzorgingsstaat
bestaat uit drie belangrijke onderdelen:
- Onderwijs
Goede scholing zorgt ervoor dat kinderen een weg in de
samenleving makkelijker kunnen vinden en dat ze worden
voorbereid op de arbeidsmarkt.
- Sociale zekerheid
Alle regelingen samen vormen het socialezekerheidsstelsel dit zijn
alle uitkeringen die mensen verzekeren van een inkomen bij
werkloosheid, ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid. Ook
toeslagen horen hierbij.
- Gezondheidszorg
De overheid betaalt voor een belangrijk deel de kosten van de
gezondheidszorg, hierdoor kunnen mensen bij ziektes zich beroep
doen op verschillende regelingen.
Nederland is een sociale rechtsstaat en dat houd in dat mensen gelijke
kansen moeten hebben om een menswaardig bestaan te leiden en zichzelf
te kunnen ontwikkelen. En de belangrijkste sociale grondrechten zijn;
voldoende werkgelegenheid, bestaanszekerheid en spreiding van
welvaart, de bewoonbaarheid van het land en een goed leefmilieu,
volksgezondheid en voldoende werkgelegenheid en goed onderwijs. Maar
bij een verzorgingsstaat horen naast rechten ook plichten, zoals de
sollicitatieplicht. Ook is het verplicht om premies voor o.a. AOW,
WerkloosheidWet en de zorgverzekering te betalen. Bij deze
verzorgingsstaat horen drie hoofdrolspelers:
- Burgers
Iedereen is zelf verantwoordelijk voor het hebben van werk, huis,
opvoeding van kinderen etc. Maar de overheid moet dan wel zorgen
dat hier genoeg van is, mocht het toch niet lukken om een baan te
krijgen dan krijg je hulp bij solliciteren, werk-leeraanbod of
omscholing.
- Overheid
, Moet zorgen voor collectieve voorzieningen, dit zijn zaken die we
niet zelf kunnen regelen. Dit word gefinancierd door de solidariteit.
Ook moeten ze de werkgelegenheid stimuleren, door bijv.
belastingen te verlagen voor bedrijven. De Arbowet zorgt voor
goede arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden. Ook
bevorderd de overheid het welzijn van mensen met bijv.
sportverenigingen en parken.
- Werknemers- en werkgeversorganisaties
Werknemers zijn verenigd in vakbonden, dit zijn organisaties die
collectieve en individuele belangen van werknemers behartigen. Het
doel is om de arbeidsvoorwaarden te verbeteren. Als vakbonden
samenwerken spreken we van een vakcentrale. De werkgevers en
de vakcentrale noemen we de sociale partners, ze zijn
verantwoordelijk voor de afspraken tussen werkgever en
werknemer. Per bedrijfstak word er zo een collectieve
arbeidsovereenkomst op gezet, hierin worden alle
arbeidsvoorwaarden omschreven.
Ontstaan verzorgingsstaat | Hoofdstuk 2
Aan het begin van de 19e eeuw leefden we in een nachtwakersstaat, een
staat waarin de overheid zich vooral beperkt tot het handhaven van de
rechtsorde. Hierdoor waren lonen en arbeidsomstandigheden slecht.
Langzamerhand gingen vakbonden zich inzetten voor hogere lonen,
betere werkomstandigheden en een verbod op kinderarbeid. Partijen zoals
sociaaldemocraten (sterkere positie voor arbeiders), christelijke partijen
(zwakkeren beter beschermen) en liberalen (minder criminaliteit) wilden
ook verandering. Vanaf 1854 was de eerste wet er voor de ondersteuning
van armen. Twintig jaar later werd kinderarbeid verboden met het
‘Kinderwetje van Van Houten’ en in 1901 verplichtte de Leerplichtwet elk
kind om minimaal zes jaar naar school te gaan.
Vanaf de 20e eeuw kwamen er ook verzekeringen om inkomensverlies
door handicap, ziekte en werkloosheid te compenseren. De eerste
verzekeringen waren vrijwillig, behalve de ongevallenwet uit 1901. De
duur en hoogte van deze verzekeringen waren wel beperkt. Na de tweede
wereldoorlog wilden de nieuwe regering meer werknemersrechten,
inkomenszekerheid en meer samenwerking tussen werknemer en
werkgever. Dit werd gerealiseerd door de AOW, de Bijstandswet en de
Arbeidsomstandighedenwet. Ook werd de Sociaal- Economische Raad
opgezet waarin vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers zitten
en deskundige, zij adviseren economische onderwerpen. Elke partij had
ook hun eigen visie die je nu terug ziet in verzorgingsstaat:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sasjavergeer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.