Gezondheidsrecht:
Houd zich onder meer bezig met de rechten en plichten van patiënten en zorgverleners, de
kwaliteit van de zorg, het aangaan en opzeggen van zorgovereenkomsten, de organisatie
van de zorgverlening en aansprakelijkheid binnen de zorg. (Gezondheidszorg)
Het gezondheidsrecht komt in verschillende wetten naar voren:
Artikel 10 en 11 vormen de basis van zelfbeschikkingsrecht. (Patiënt mag bepalen wel/niet
behandelen wel/niet informatie)
Artikel 293 sr beëindigen iemand zijn leven strafbaar
Artikel 293 lid 2 sr uitzondering voor een arts voor iemand zijn leven beëindigen.
Artikel 22 de overheid zorgt dat de gezondheidszorg voor iedereen in Nederland toegankelijk
is en dat het van goede kwaliteit is.
Andere wetten:
Zorgverzekeringswet > voor iedereen in Nederland is de gezondheidszorg toegankelijk.
Wet langdurige zorg en wet maatschappelijke ondersteuning > voor de zeer kwetsbaren
De wet BIG > kwaliteit van de zorg
Wet geneeskundige behandelingsovereenkomst:
(Een overeenkomst tussen zorgverlener en patiënt)
Verschillende aspecten:
- Recht op informatie (uitzonderingen zijn: wanneer iemand bijv. bewusteloos is. Als de
zorgverlener van mening is dat het voor de patiënt een ernstig nadeel is of dat de
patiënt zelf aangegeven heeft dat hij/zij geen inlichting wil ontvangen).
- Toestemming voor behandeling
- Wilsverklaring (Als jij niet meer in staat bent om aan te geven wat jij wil bijv. niet
reanimeren dan kan je dat in een wilsverklaring aangeven, je kan deze alleen invullen
als je wilsbekwaam bent)
- Het patiëntdossier (patiënten hebben, vanaf de leeftijd van 12 jaar, recht op inzage in
de gegevens. Patiënten mogen niet alles zien wat in hun dossier staat opgenomen).
De zorgverlener moet max. 15 jaar het dossier bewaren. Op verzoek van een patiënt
kan het dossier vernietigd worden. Een zorgverlener mag dit weigeren om deze twee
redenen: 1. Er is een ettelijke bewaarplicht 2. De gegevens zijn voor anderen dan de
patiënten erg belangrijk (bijv. een erfelijke aandoening).
- Vertegenwoordiging van de patiënt
o De door de rechter benoemde curator van meerderjarige wilsonbekwaam = moet bij
kantonrechter worden aangevraagd. Patiënten mogen geen beslissingen meer
maken zonder toestemming van curator. (Behalve euthanasie)
o Door de rechter benoemde mentor van meerderjarige wilsonbekwaam = Bij
kantonrechter aanvragen, neemt beslissingen met betrekking tot verzorging, niet over
belangen.
o Door meerderjarige patiënten gemachtigde vertegenwoordiger: patiënten geven zelf
aan wie namens hen de beslissingen neemt
o De echtgenoot of het familielid van de meerderjarige wilsonbekwamen
,Voor het gezondheidsrecht worden minderjarigen in drie groepen onderverdeeld:
- Minderjarigen tot 12 jaar: Ouders nemen de beslissing. Geven ouders geen
toestemming kan de kinderrechter van pas komen. Een zorgverlener mag zich niet
zomaar neerleggen bij een weigering dit staat namelijk in strijd met de norm van een
“goed hulpverlener”.
- 12 tot 16 jaar: Zowel ouders als kind moet toestemming geven. Geven ouders geen
toestemming en het kind wel gaat de wens van het kind in vervulling.
- 16 jaar of ouder: Ouders hebben in dit geval geen zeggenschap en het kind beslist
zelf.
De bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz)
Het gaat hier om een gedwongen opname. Het gaat om personen die een geestelijke
stoornis of gebrekkige ontwikkeling van hun verstandelijke vermogen hebben en door die
stoornis voor zichzelf, voor een ander of voor de algemene veiligheid een gevaar vormen.
Voor een gedwongen opname moet voldaan zijn aan het gevaar criterium, waarbij aan de
volgende voorwaarden moet zijn voldaan:
Het gevaar dat:
- Betrokkene zichzelf of een ander ernstig lichamelijk letsel zal toebrengen of van het
leven zal beroven.
- Betrokkene maatschappelijk te gronde zal gaan of zichzelf ernstig zal verwaarlozen.
- Betrokkene met hinderlijk gedrag de agressie van anderen zal oproepen.
- Betrokkene iemand die aan zijn zorg is toevertrouwd zal verwaarlozen.
- Betrokkene een gevaar voor de algemene veiligheid van personen of goederen
vormt.
Als patiënten gedwongen opgenomen moeten worden, kan dat op drie verschillende
manieren plaatsvinden:
- Gerechtelijke machtiging
Er zijn verschillende machtiging waardoor mensen buiten hun wil opgenomen kunnen
worden.
a. De voorwaardelijke machtiging > het doel van deze machtiging is om te
voorkomen dat patiënten gedwongen worden opgenomen. Patiënten worden niet
opgenomen, maar verplichten zich om ambulant te laten helpen door een door de
recht aangewezen zorgverlener. Als de patiënt zich niet aan de voorwaarden
houdt kan hij alsnog opgenomen worden.
b. De voorlopige machtiging > als een patiënt met voorwaardelijke machtiging
alsnog moet opgenomen worden kan de rechter een voorlopige machtiging van
max. 6 maanden opleggen. De patiënt moet zich binnen twee weken opnemen.
c. De machtiging tot voortgezet verblijf > Als de rechter bepaald dat de patiënt nog
steeds aan het gevaar criterium voldoet kan het verblijf elk jaar met een jaar
verlengd worden. Verblijf je er al 5 jaar wordt het met twee jaar verlengd.
d. De machtiging op eigen verzoek > Jezelf gedwongen laten opnemen om bijv. af
te kicken maar je weet dat je wel wat dwang kan gebruiken om het vol te houden.
(Zelfbindingsverklaring: patiënten kunnen vastleggen hoe, waar en hoe lang ze behandeld
willen worden als het niet goed met hen gaat. Als de situatie er dan om vraagt, worden deze
patiënten ook tegen hun wil in opgenomen).
Patiënten kunnen uit twee verschillende verklaringen kiezen:
1. Een verklaring tot opname, verblijf en behandeling
2. Een verklaring tot alleen behandeling (als patiënten al via een machtiging of
inbewaringstelling zijn opgenomen)
, - Inbewaringstelling = de patiënt moet binnen 24 uur worden opgenomen, dit duurt
hooguit een paar dagen. Burgemeester stuurt stukken over IBS naar officier van
justitie, die bij de rechtbank een verzoek tot voortzetting van inbewaringstelling doet,
dit mag maximaal drie weken duren. Daarna kan de patiënt alleen op basis van een
rechtelijke machtiging worden opgenomen.
- Via artikel 60-procedure = met een verstandelijke handicap of psychogeriatrische
aandoening. Geldt als patiënten zelf hun wil om al dan niet opgenomen te worden
niet kenbaar kunnen maken. (Geen rechter ingeschakeld, maar Bopz-
indicatiecommisie)
Nieuwe wetgeving:
De wet Bopz is vervangen door de wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz) en
de Wet zorg en dwang (Wzd)
Wet verlichte geestelijke gezondheidszorg: regelt de rechten van mensen die met verplichte
zorg in de geestelijke gezondheidszorg te maken hebben. , de verplichte of gedwongen zorg
staat centraal. Zorg moet op maat aangeboden worden. Richt zich alleen op patiënten met
een psychische stoornis.
- Invloed cliënten: hulpverleners moeten overleggen met cliënten, cliënten hebben het
recht om aan te geven welke zorg en behandeling hun voorkeur heeft.
- Participatie: de cliënten moeten zo veel mogelijk blijven participeren, zodat zij na
behandeling weer een maatschappelijk leven op kunnen bouwen.
- Netwerk: familie en direct betrokkenen worden meer betrokken bij de beslissing of
gedwongen kader noodzakelijk is. Familievertrouwenspersonen zullen aan hen
advies en bijstand geven.
Wet zorg en dwang: richt zich op patiënten met verstandelijke of psychogeriatrische
aandoening die gedwongen zorg nodig hebben. Het uitgangspunt is dat dwangmaatregelen
niet in de zorg voor ouderen en gehandicapten thuishoren en dat vrijwillige zorg vooropstaat.
Rechtsbescherming patiënten
Patiënten of betrokkenen die van mening zijn dat ze niet goed, onzorgvuldig of door een
onbevoegde zorgverlener zijn behandeld, hebben diverse mogelijkheden om te klagen.
1. Zorgaanbieder: cliënten kunnen bij deze persoon een klacht indienen
2. Onafhankelijke geschilleninstanties: kunnen hierbij klacht indienen. Zij geven advies
over een geschil en kan een schadevergoeding toekennen
3. Regionaal tuchtcollege gezondheidszorg: klachten over individuele behandelingen
door beroepsbeoefenaren vanuit het BIG-register. Zij willen misstanden voorkomen
en bestrijden.
4. Burgerlijke rechter: Als cliënten menen dat ze schade hebben geleden door onjuiste
behandeling van zorgaanbieder, kunnen zorgaanbieder aansprakelijk stellen en
materiële of immateriële schadevergoeding vorderen
5. Politie en officier van justitie: als zorgverlener een strafbaar feit heeft gepleegd,
patiënten kunnen aangifte doen.
, H.12.1
Beroepscode: beroepsethiek- de normen- van de sociaal professional staan hierin
beschreven. Deze beroepscode draagt bij aan het bewaken van de kwaliteit van hulp en
ondersteuning aan cliënten en burgers. Kortom, het is een leidraad om te handelen volgens,
in overeenstemming met de beroepsethiek, maar het geeft niet steeds een oplossing voor
een specifiek probleem.
“De sociaal werker respecteert, erkent en bevordert de menselijke waardigheid van de unieke
persoon’. Het beroepsmatig handelen van de sociaal werker is erop gericht de burger/cliënt binnen
zijn sociaal-culturele context, en in wisselwerking met zijn omgeving tot zijn recht te laten komen”.
Artikel 2: Het versterken van eigen kracht: de eigenkracht en zelfredzaamheid van de cliënt
bevorderen, hiervoor kan sociaal werker gebruik maken van de sociale kaart om cliënt te
verwijzen naar hulpverlenende instanties.
- Artikel 8: Omgaan met vertrouwelijke informatie: geheimhouding, rapportage van gegevens.
H.1
Recht
Wat is recht:
Recht is een verzamelnaam voor alle overheidsregels die in onze samenleving gelden.
Doel recht:
1. Ordent het recht het menselijk gedrag door het stellen van regels
2. Zorgt het recht ervoor dat er bij conflicten een rechtvaardige oplossing komt.
4 rechtsbronnen (plaatsen waar we het recht kunnen vinden)
1. De wet (wetten bevatten rechtsregels die zijn vastgesteld door de overheid)
2. Jurisprudentie (zijn uitspraken van rechters)
ECLI- code (uitspraken van rechters hebben een uniek nummer, zodat een uitspraak
makkelijk terug te vinden is)
3. Gewoonte (het moet bij een gewoonte dan om een vaststaan door iedereen erkend
gebruik gaan dat in die sector ook als bindende rechtsregel wordt beschouwd en dat
moet worden nageleefd)
4. Internationaal verdrag (verdragen zijn afspraken tussen twee of meer staten die op
schrift zijn gesteld en gelden in de staten die partij zijn bij het verdrag, EU)
Rechtsgebieden:
Het recht is onderverdeeld in:
- Het publiekrecht: geeft regels voor de juridische verhouding tussen burgers
(bedrijven) en overheid en omvat de rechtsgebieden: staatsrecht, strafrecht en
bestuursrecht
Staatsrecht: de organisatie van de staat. Er staan regels in over de bevoegdheden
van de verschillende overheidsorganen, zoals de taken en bevoegdheden van de
gemeenteraad of positie van de koning.
Grondwet: is de hoogste wet. Grondrechten zijn fundamentele rechten van de mens,
zoals het discriminatieverbod, het recht op een eerlijk proces, op eerbiediging van en
bescherming van de persoonlijke levenssfeer, op onaantastbaarheid van het
menselijk lichaam en recht op sociale voorzieningen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fabiennedevroom. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.14. You're not tied to anything after your purchase.