Hoofdstuk 1 Inleiding in de biologie
§1.1 Wat is biologie?
De organisatie niveau’s van de biologie van groot naar klein;
Biosfeer - ecosysteem (woestijn of naaldbos) - levensgemeenschap -
populatie - organisme (vogel) - orgaanstelsel - orgaan (maag, bladeren van
plant)
weefsel (spierweefsel) - cel (bloedcellen)- organel (celkern of
bladgroenkorrels) - molecuul (O2) - atoom
Organellen: vb; mitochondriën, Golgi-systeem en het endoplasmatisch
reticulum.
Biologie: is een natuurwetenschap die zich bezighoudt met de studie van
het leven en levende organismen.
Biosfeer: geheel aan ecosystemen op aarde, ook systeem aarde genoemd.
Ecosysteem: min of meer begrensd gebied met bepaalde eigenschappen.
Zowel de levende als de niet-levende natuur in dat gebied maken deel uit
van het ecosysteem.
Levensgemeenschap: bestaat uit verschillende populaties van soorten
planten, dieren, schimmels en bacteriën.
Populatie: groep individuen van één soort die zich onderling kunnen
voortplanten.
Orgaanstelsel: bestaan uit groepen samenwerkende organen die
gezamenlijk één hoofdfunctie hebben.
Atoom: is het kleinste deeltje waarin materie met scheikundige methoden
opgedeeld kan worden.
Levenscyclus: alle individuen doorlopen tijdens hun levensloop dezelfde
stadia, ondanks dat individuen van een soort sterven, blijft de soort bestaan.
Enzymen: stoffen die de chemische reacties van stofwisselingsprocessen
versnellen.
Interactie: biologische eenheden (bijvoorbeeld moleculen) reageren op
elkaar en op de invloeden uit hun omgeving.
Context: een situatie waarin biologie een rol speelt.
Emergente eigenschap: als er op een hoger organisatieniveau een nieuwe
eigenschap ontstaat die er op het lagere organisatieniveau niet is.
Systeem aarde: geheel aan ecosystemen op aarde, ook biosfeer genoemd.
Katalyseren: het versnellen van de chemische reacties van
stofwisselingsprocessen.
, §1.2 Organen, weefsels en cellen
Orgaanstelsels:
• Ademhalingsstelsels: voor opname zuurstof en afgeven van CO2
-> longen en luchtwegen.
• Bloedvatenstelsels: voor transport van stoffen door het lichaam
-> hart en bloedvaten.
• Verteringsstelsel: voor voedselvertering en opname van het voedsel
-> mond, speekselklieren, maag-darmkanaal, lever, galblaas
en alvleesklier.
• Scheidingsstelsel: voor uitscheiding van afvalstoffen andere stoffen
-> nieren, urineblaas, lever, galblaas en longen.
• Zenuwstelsel: aansturen van spieren en het verwerken van informatie
uit zintuigen.
• Skelet (beenderstelsel): beschermt organen, stevigheid en maakt
beweging mogelijk.
• Huid: beschermt tegen ziekte-verwekkers, isoleert het lichaam, regelt
lichaamstemperatuur en afgeven van vocht (zweet)
• Lymfestelsel: helpt vocht uit weefsels af te voeren, belangrijke rol in
ons afweersysteem.
Weefsel: groepen cellen met dezelfde vorm en functie.
Dekweefsel (epitheel): bekleedt en beschermt inwendige en uitwendige
lichaamsoppervlakken.
Steunweefsel: hebben een verbindende, steunende of verzorgende functie.
Vetweefsel: een zogenaamde onderhuidse mantel. Het bedekt en
beschermd organen.
Zenuwweefsel: de zenuwcellen in zenuwweefsel geven informatie door.
Spierweefsel: langgerekte cellen die kunnen samentrekken en zo beweging
mogelijk kunnen maken.
Tussencelstof: bij veel weefsels liggen de cellen niet direct tegen elkaar aan,
maar komt tussencelstof voor. Het soort tussencelstof hangt samen met de
functie van het weefsel
• Groepen cellen in een weefsel, orgaan of orgaanstelsel oefenen een
gezamenlijke functie uit -> om een samenwerkend geheel te vormen
hebben de cellen een vergelijkbare bouw, maar bovenal dezelfde functie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sathveegax. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.24. You're not tied to anything after your purchase.