1. Belang van zintuigen
We reageren op veranderingen die we in het milieu of in ons lichaam waarnemen
Prikkels
Wordt verwerkt in zintuigen
Gespecialiseerd in RECEPTOREN
of zintuigcellen
Zintuigen
Ogen Neus Huid
Oren Mond
Zin = vermogen om welbepaalde prikkels te registreren
Zintuig = het orgaan
2. Soorten prikkels & hun receptoren
AARD
Fysische prikkels
veranderingen van geluid, tast, druk, beweging, licht & temperatuur
Opgevangen door specifieke receptoren:
beweging, tast, druk MECHANORECEPTOREN (huid)
geluid FONORECEPTOREN (oor)
licht FOTORECEPTOREN (oog)
temperatuur THERMORECEPTOREN (huid)
chemische prikkels
veranderingen van chemische stoffen die wij proeven of ruiken
Opgevangen door specifieke receptoren:
smaak & geur CHEMORECPETOREN (neus – mond)
, AFKOMST
Exterio-receptoren vangen prikkels op die van buiten het lichaam komen
geluid, licht, geur …
Proprio-receptoren vangen prikkels op die van binnen het lichaam komen
evenwicht, inwendige pijn
3. Reactie op prikkels
Hondenfluitje & UV-licht onze zintuigen kunnen dit niet waarnemen
Weg gefilterde prikkels kledij, uurwerk, bril, ring, bank, achtergrondgeluiden
Prikkelfilter = in hersenen om op de belangrijkste prikkels te reageren
Prikkeldrempelwaarde = kleinste prikkelintensiteit
we reageren pas als de prikkel sterk genoeg is
EFFECTOREN
(reactie op prikkel)
Prikkel door klieren Prikkel door
geactiveerd spieren geactiveerd
4. Samenhang prikkel – receptor – effector
, 1. Prikkels & hun zintuigcellen
Geur chemoreceptoren in neus
Licht fotoreceptoren in oog
2. Verwerking v/d prikkels
Via zenuwen (sensorisch)
hersenen (decoder): betekenis geven + antwoord
via zenuwen (motorisch of secretorisch)
Hoofdstuk 2 Studie van het oog
- Alle organismen zijn gevoelig voor licht
- Autotrofe planten zonlicht speelt een belangrijke rol bij de fotosynthese
- Dieren primitieve dieren = slechts lichtgevoelige plaatsen hebben waarmee ze
licht en donker kunnen onderscheiden
hogere dieren (mens) = zijn in staat tot scherpe beeldvorming en het
waarnemen van kleuren
1. Belang van zien
Experiment 1
Probleemstelling Ons gezichtsvermogen is niet volmaakt, wat zijn de beperkingen?
Benodigdheden - Lege A4-doos met kijkgaatje en deksel
- Gekleurde voorwerpen (bv. blokjes) voor in de doos
- Potlood of pen
- Schoolbord met tekst
Onderzoeksvraag Welke zijn de voorwaarden om iets (goed) te kunnen zien?
Werkwijze 1. Laat een proefpersoon door een klein kijkgaatje in de donkere
doos kijken.
2. Laat de proefpersoon opnieuw waarnemen, maar met ene
geringe lichtinval.
3. Ten slotte mag de proefpersoon in de doos kijken zonder deksel
(veel licht).
Waarneming 1. We zien geen vormen & kleuren.
2. We kunnen vormen zien, maar geen kleuren.
3. We zien vormen & kleuren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elienhendrickx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.44. You're not tied to anything after your purchase.