Summary
Samenvatting Geschiedenis: de verlichting
- Course
- Institution
Deze samenvatting gaat over de verlichting.
[Show more]
Seller
Follow
efekanisiklar
Content preview
Geschiedenis: de verlichtingCogito ergo sum (Ik denk, dus ik ben) -> een filosofische stelling van René
Descartes, die een belangrijk element werd van de westerse filosofie.
Nieuwe manier van denken onder invloed van de renaissance, humanisme en
reformatie. Meer wetenschappers en filosofen benadrukten het belang van kritisch
denken gesteund op onderzoek.
Ze willen de wereld in vrijheid bestuderen en de samenleving opnieuw inrichten. De
intellectuelen speelden belangrijke rol in de verlichting, ze waren de aanhangers van
nieuwe ideeën en de wetenschappelijke methode.
Verlichting:
Intellectuele beweging uit de 17de/18de eeuw met centraal idee Sapere aude (Durf te
weten). De verlichting concludeert dat mensen zichzelf met behulp van de rede uit
hun zelfopgelegde onwetendheid moeten trekken en dat er moed voor nodig is om de
rede toe te passen.
De term verlichting verwijst naar het licht der
rede dat schijnt in de duisternis van de
Middeleeuwen.
Verlichte denker brachten de wereld op zijn kop
in de 18de eeuw doordat ze de duisternis
(onwetendheid) uit de wereld wouden helpen
door mensen het licht (kennis) te brengen,
hun ideeën verspreiden zich en beïnvloeden
grote delen van de bevolking.
Kritiek:
Verlichte denker verwerpen alle argumenten die door traditie zijn opgelegd (dogma)
en niet door het verstand verklaard kunnen worden. Ze stellen ook het Ancien
Régime (waarbij een absolute vorst alle macht heeft), in vraag op alle
maatschappelijke vlakken.
Politiek:
Koning bezit alle macht (absolutisme).
Sociaal:
Positie van de burger ligt vast vanaf geboorte, elke stand heeft zijn rechten en
plichten. (standenmaatschappij)
Economie:
Overheid controleert de economie. (mercantilisme)
Cultureel:
Koning beslist welk geloof zijn onderdanen mogen belijden (culius regio, eius
religio -> beginsel dat een machthebber in een gebied bepaalt welke godsdienst zijn
onderdanen zullen belijden).
, Alleen als je de vijand (=onwetendheid)
kent, kan je hem verslaan. Kennis en
inzicht helpt angst te overwinnen.
Methode:
Empirisme (ervaring)
Leer dat (zintuigelijke) ervaringen de enige bron is van alle kennis, afgeleid Griekse
‘empeiria’ (ervaring) -> experimenteel bewijs
Zintuigelijke ervaring is alles dat je ziet en waarneemt.
-> chemie, biologie en scheikunde
Het empirisme redeneert meerdere losse zintuigelijke waarnemingen naar een
hypothese. “vier koeien zijn zwart en wit, ik kan dat zien, dus is de hypothese
-> alle koeien zijn zwart en wit, althans tot er een tegenvoorbeeld komt = inductie.
Rationalisme (absolute kennis)
Denkrichting die het verstand tot middelpunt maakt, afgeleid van het Latijnse ‘ratio’
(rede) -> kritisch denken
Het rationalisme gaat uit van een algemene hypothese (natuurwet), waaruit je
voortdurend losse, individuele conclusies kunt trekken (als a+ b < c dan is c > a, bv.
Deductie)
Ontwikkeling:
Wetenschappelijke revolutie:
Periode in de 17e eeuw waarin verschillende landen veel ontdekkingen in de
wetenschap werden gedaan.
Natuurwetenschappers gebruiken instrumenten als hulpmiddelen voor goede
observatie, en streven precisie na. De essentie zit hem dan vooral in goede
waarnemingen en het eenduidig opschrijven van die observaties.
Vooruitgangsdenken:
Het vooruitgangsidee ging er vanuit dat elke generaties beter af zou zijn dan de vorige
en dat iedereen uiteindelijk zou delen in deze ontwikkeling. (kennis)
Hierbij stond kennis centraal, dankzij kennis zou alles beheersbaar worden en zou er
en nieuwe maatschappij ontstaan. Het voornaamste principe van de Verlichte
denkers was dat men de waarheid kon vinden met behulp van de ratio (de rede, het
verstand). Wat kerkelijke autoriteiten zeiden, werd bijvoorbeeld niet meer zonder
meer voor waar aangenomen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller efekanisiklar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now