Uitgebreide en duidelijke samenvatting! 'Psychiatrie, een Inleiding' is geschreven door Nevid, Rathus en Greene. In de samenvatting wordt veel gebruik gemaakt van voorbeelden en de belangrijke begrippen zijn duidelijk uitgelegd en dik gedrukt, deze zijn van alle hoofdstukken allemaal opgenomen in ...
Psychopathologie: een deelgebied van de psychiatrie en de psychologie dat zich
bezighoudt met het beschrijven van psychische stoornissen, oorzaken daarvan en
behandelingen daarvoor.
Psychiatrie: medisch specialisme dat zich richt op de diagnostiek en behandeling
van psychische stoornissen.
Klinische psychologie: tak van de psychologie die zich bezighoudt met de
beschrijving, de oorzaken en de behandeling van psychische stoornissen om het
geestelijk welzijn te bevorderen.
Psycholoog: iemand die de universitaire studie psychologie heeft voltooid.
Gz-psycholoog: psycholoog die na de studie een aanvullende opleiding heeft
gevolgd en in het BIG-register is ingeschreven. Een gz-psycholoog is bevoegd tot het
diagnosticeren en behandelen van psychische stoornissen.
- Gz = Gezondheidszorg
BIG-register: register van Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg.
Psychotherapeut: iemand die na de studie psychologie of geneeskunde een
vervolgopleiding heeft gedaan, waardoor hij bevoegd is tot het geven van
psychotherapeutische behandelingen. Hij moet overigens in het BIG-register zijn
ingeschreven.
Psychiater: iemand die na de studie geneeskunde een vervolgopleiding heeft
gedaan waarin hij of zij zich heeft gespecialiseerd in het diagnosticeren en
behandelen van patiënten met psychische stoornissen.
- Een psychiater mag, in tegenstelling tot een psycholoog, medicatie
voorschrijven.
Psychische stoornis: het geheel van afwijkende emoties, gedachten of
gedragspatronen dat wordt gekenmerkt door onder andere een storing in het
functioneren en (persoonlijk) lijden.
Symptomen: specifieke kenmerken of eigenschappen die passen bij een bepaalde
psychische stoornis.
Wat ‘normaal’ en ‘abnormaal’, ‘afwijkend’ of ‘gestoord’ mag heten, hangt voor een
groot deel af van de tijd, plaats en persoon, ofwel van de sociaal-culturele omgeving.
1
,1.2 – Hoe noemen en definiëren we afwijkend gedrag?
In het boek voorkeur voor de term ‘psychische stoornis’.
- De termen mentale/psychiatrische stoornis/ziekte komen namelijk uit het
medisch model en volgens dit model is afwijkend gedrag alleen een gevolg
van een veelal biologische oorzaak of ziekte.
- Medisch model is zeker een belangrijk perspectief, maar er zijn meer en net
zo belangrijke visies.
Het aantal mensen dat ooit met een psychische stoornis te maken krijgt is groot.
Meest gebruikte criteria om te beoordelen of emoties, gedachten en gedrag
afwijkend zijn, zijn:
1. Uitzonderlijk.
2. Sociaal afwijkend.
3. Foute perceptie of interpretatie van de realiteit.
4. Aanzienlijk emotioneel lijden van de persoon.
5. Ongepast of contraproductief gedrag.
6. Gevaar.
Hieronder worden deze punten verder uitgelegd.
Uitzonderlijk
- Krijgt vaak het etiket ‘afwijkend’ of ‘abnormaal’.
- Cultuur verschillend.
• In westerse-culturen ‘iets horen/zien dat er niet is’ wordt gezien als
afwijkend.
• In niet westerse-culturen beschouwt men dat onder bepaalde
omstandigheden niet als uitzonderlijk.
- Op zichzelf is uitzonderlijk gedrag niet afwijkend of abnormaal.
- Uitzonderlijkheid is niet voldoende om gedrag afwijkend te noemen, maar
wordt wel vaak als maatstaf gebruikt.
Sociaal afwijkend
- Alle samenlevingen hebben normen/maatstaven die bepalen welke vormen
van gedrag acceptabel zijn in een bepaalde context. Het zijn dus geen
universele waarheden.
- Het kan verleidelijk zijn om gedrag dat in onze ogen afwijkend is, ‘ziek’ te
noemen, in plaats van te accepteren dat het gedrag op zichzelf normaal kan
zijn, zelfs als we ons er beledigd of verward door voelen.
Foute perceptie of interpretatie van de realiteit
- Normaal gesproken vormen onze zintuigen en cognitieve processen een
accurate mentale representatie van onze omgeving.
- Het is normaal in de westerse wereld om met God te ‘praten’. Wanneer
iemand beweert dat hij God echt heeft gezien, dan is iemand waarschijnlijk
wel geestelijk verward.
2
,Aanzienlijk emotioneel lijden van de persoon
- Soms is de afwezigheid van een emotionele reactie afwijkend, bijvoorbeeld bij
het verliezen van een dierbare.
- Emoties zijn pas afwijkend wanneer ze lange tijd na de aanleiding van de
emoties nog in alle hevigheid aanwezig zijn.
Ongepast of contraproductief gedrag
- Gedrag dat onprettige gevoelens oproept is over het algemeen afwijkend.
- Gedrag dat beperkt in het vervullen van rollen of weerhoudt ons aan te passen
aan onze omgeving kan ook afwijkend zijn.
Gevaar
- Gedrag dat gevaar oplevert voor de betrokkene zelf of voor anderen noemen
we gewoonlijk afwijkend (Bijv. zelfmoord of aanslagen plegen).
Als iemand in een bepaald opzicht afwijkend is, betekent dit niet gelijk dat die
persoon in zijn geheel afwijkend is.
Bij de diverse invalshoeken en modellen die in dit boek voorkomen zijn de volgende
vragen belangrijk:
- Wat wordt als afwijkend gedrag beschouwd en welke karakteristieken heeft dit
gedrag?
- Welke oorzaken worden onderscheiden voor het afwijkende gedrag?
- Hoe wordt omgegaan met een persoon die afwijkend gedrag vertoont en hoe
wordt hij behandeld?
- Draag de cultuur waarin de persoon leeft bij aan het afwijkende gedrag? En zo
ja, hoe?
Indianen maken onderscheid tussen ziekten:
- ‘Ziekten van de blanke man’ → ziekten die het gevolg zijn van invloeden van
buiten de cultuur.
- ‘Indiaanse ziekten’ → ziekten die ontstaan door een verstoorde relatie met het
traditionele stamleven en denken.
De woorden waarmee we psychische stoornissen beschrijven, zoals depressie en
geestelijke gezondheid, hebben in verschillende culturen een andere betekenis, of er
bestaat helemaal geen equivalent voor.
1.3 – Historische visies op afwijkend gedrag
In onze cultuur is de visie op afwijkend gedrag het product van biologische en
psychosociale factoren.
Hippocrates (voor Chr)
- Ziekten van lichaam en geest zijn het gevolg van natuurlijke oorzaken.
- Gezondheid van lichaam en geest wordt bepaald door evenwicht in de
humores.
- Humores: de essentiële lichaamssappen (slijm, zwarte gal, gele gal en bloed).
• Traag of lethargisch persoon heeft overvloed aan slijm (flegma).
• Depressief (melancholisch) persoon heeft overvloed aan zwarte gal.
3
, • Vrolijk, zelfverzekerd en optimistisch persoon heeft een overvloed aan
bloed, dit leidt tot sanguinische dispositie.
• Cholerisch en driftig persoon heeft een overvloed aan gele gal.
- Hippocrates classificeerde abnormale gedragspatronen aan de hand van drie
hoofdcategorieën:
• Melancholie, buitensporige depressie.
• Manie, uitzonderlijke opwinding.
• Bezetenheid, schizofrenie.
Arabische psychiatrie (8e t/m 16e eeuw)
- Wetenschappelijke uitvindingen, zoals de algebra.
- Mensgerichte benadering van geesteszieken als gevolg van de Koran.
- Koran adviseert humane en fatsoenlijke behandeling voor geesteszieken
waarbij een psychische stoornis als praktisch probleem wordt beschouwd.
Exorcisme en heksenvervolgingen (Middeleeuwen & eind 15e t/m 17e eeuw)
- Doctrine → afwijkend gedrag is een teken van bezetenheid door boze geesten
of de duivel.
- Bezeten mensen werden door exorcisme of uitdrijvingen behandeld.
- Inquisiteurs: heksenvervolgers die door de katholieke kerk zijn aangesteld.
Gekkenhuizen (rond 1600)
- Sommige gestichten werden gebruikt als publiektrekkers. Ook wel ‘dolhuizen’.
Hervormingen (vanaf 1800)
- Morele therapie (Pussin en Pinel): filosofie dat patiënten door een menselijke
bejegening en een verblijf in een ontspannen en respectvolle omgeving weer
normaal zouden gaan functioneren.
- Idee dat mensen met een afwijking ongeneselijk waren kwam weer terug.
- Na WOII gingen patiënten weer van buiten de maatschappij naar in de
maatschappij.
Anti-psychiatrische beweging (jaren 70)
- Ging ervan uit dat psychische stoornissen niet bestaan, maar een
product/gevolg zijn van de maatschappij.
- Patiënten moesten niet behandeld worden en zeker niet in ziekenhuizen.
- Zoveel mogelijk voor jezelf zorgen.
- Patiënten werden aan hun lot overgelaten → bemoeizorg.
- Bemoeizorg: een vorm van hulpverlening waarbij de hulpverleners zich
voornamelijk richten op de ‘zorgmijders’. Zorgmijders zijn mensen die in een
behoeftige situatie verkeren, maar de stap naar reguliere hulpverlening niet
kunnen/willen maken.
Hedendaagse trends
- Wmo: ontwikkeld om hoge zorgkosten te verminderen en burgers in eerste
instantie zelf verantwoordelijk maken voor zorg en steun.
- In de psychiatrie nadruk op eigen kracht, het empoweren van mensen.
- Herstelbenadering → actieve rol in het eigen herstel en maatschappelijke
participatie.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliazwanev. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.
