Summary
Uitgebreide samenvatting 'Bijzonder bestuursrecht op decentraal niveau'
- Course
- Institution
- Book
Hierin wordt de voorgeschreven literatuur tot in de puntjes belicht en uitgelegd. Eigen cijfer: 9
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: guusjeterhaar • 2 year ago
Seller
Follow
ScholierRechten
Reviews received
Content preview
Bijzonder bestuursrecht op decentraal niveauLiteratuur:
De bestuurlijke kaart van Nederland
7e druk G.E. Breeman, W.J. van Noort & M.R. Rutgers Coutinho 2020
Saxion Hogeschool 2020/2021
Hoofdstuk 1: De bestuurlijke kaart van Nederland
1.1 Wat is openbaar bestuur?
- Synoniem: ‘overheid’
, - Juridisch gezien alle organisaties met een publiekrechtelijke grondslag
o Publiekrechtelijke grondslag het bestaan van een organisatie is wettelijk
vastgelegd (zoals een gemeente in de gemeentewet)
o Verenigingen, stichtingen en vennootschappen geen publiekrechtelijke
grondslag, maar private organisaties
- Ook is de financiering van belang
o Voor publieke organisaties moeten ze worden gefinancierd uit algemene
middelen, dus door belastingen, premies of overheidssubsidies
- Ook is de doel- of taakstelling van belang
o Private organisaties behartigen deelbelang (bijvoorbeeld van
aandeelhouders of leden)
o Publieke organisaties richten op algemeen belang (bijvoorbeeld goede
zorg, onderwijs van hoge kwaliteit en verantwoorde huisvesting van burgers
met laag inkomen)
1.2 Kenmerken Nederlands openbaar bestuur
Nederland onderscheidt zich op een aantal kenmerken van bestuursstelsels in andere
Europese landen en Noord-Amerika.
Nederlandse kenmerken:
- Constitutionele monarchie koning is staatshoofd. Verschilt daarin van een
republiek. In tegenstelling tot een absolute monarchie is het handelen van de koning
gebonden aan en grondwet of geschreven constitutie
- Rechtsstaat overheidshandelen is onderworpen aan regels van het recht, zodat
overheid niet naar willekeur mag handelen (legaliteitsbeginsel). Burgers beschikken
over grondrechten, zoals vrijheid van godsdienst, vrijheid van drukpers en vrijheid
van vergadering
- Gedeeltelijk scheiding der machten wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende
macht zijn in sterke mate onafhankelijk van elkaar en controleren elkaar
- Scheiding van kerk en staat er is geen staatskerk, zoals in VK en de Scandinavische
landen
- Parlementair stelsel houdt in dat de bevolking rechtstreeks het hoogste
besluitvormende orgaan kiest (de Tweede Kamer) waaraan de regering
verantwoording schuldig is. Andere landen kennen een presidentieel stelsel (denk
aan VS). Nederland wordt ook wel representatieve of indirecte democratie genoemd
= de democratie in Nederland behelst dat de bevolking vertegenwoordigers kiest die
vervolgens de besluiten nemen. Vormen van directe democratie (zoals referenda)
komen hier weinig voor, in VS en Zwitserland bijvoorbeeld wel
- 1e pijler parlementaire stelsel: het beginsel van ministeriële verantwoordelijkheid
de ministers zijn verantwoordelijk, ook voor het optreden van staatshoofd en het
doen en laten van rijksambtenaren
- 2e pijler parlementaire stelsel: de vertrouwensregel zodra de ministers het
vertrouwen van de volksvertegenwoordiging hebben verloren, wordt er geacht dat ze
aftreden
- Parlementaire stelsel is dualistisch volksvertegenwoordiging is onafhankelijk van
de regering en ministers kunnen geen deel uitmaken van de Staten-Generaal. Geldt
ook voor gemeenten en provincies.
,- Nederlandse bevolking kiest geen bestuurders leden van gemeenteraden
benoemen de wethouders en de Provinciale Staten worden benoemd door de
gedeputeerden. De Kroon benoemt formeel de ministers, de burgemeesters en
commissarissen van de Koning.
- Nederlandse kiesstelsel gebaseerd op stelsel van evenredige vertegenwoordiging
het aantal zetels voor een partij is in overeenstemming met de aanhang van die partij
onder de bevolking. Andere landen zoals VK, VS en Frankrijk kennen districtenstelsel.
Nederland kent ook geen kiesdrempel
- Gedecentraliseerde eenheidsstaat enerzijds is er sprake van een rijksoverheid die
zaken aan lagere overheden kan opleggen (kan niet in Duitsland, VS en het
gefederaliseerde België). Anderzijds zijn er taken, verantwoordelijkheden en
bevoegdheden overgedragen aan lagere overheden
- We kennen geen constitutioneel hof Duitsland en de VS kennen dit wel. Er is geen
onafhankelijke rechterlijke instantie die wetten toetst aan de Grondwet.
- Nederland kent geen juryrechtspraak de rechtspraak blijft het exclusief domein
van onafhankelijke en deskundige rechters
- Nederland kent een omvangrijk functioneel bestuur bestuursorganen hebben een
beperkt, wettelijk vastgesteld takenpakket
, Hoofdstuk 2: De Nederlandse Staat
- Nederlandse wapen met de spreuk Je maintiendrai = ik zal handhaven
o Vlag en dit wapen symboliseren de Staat der Nederlanden
- Vier kenmerken staat:
1. Sprake van specifiek grondgebied (een territorium)
2. Bevolking
o Maakt niet uit dicht of dunbevolkt, maar zoals Antartica geen bevolking
dus geen staat
3. Wettelijke ordening en een bestuurlijke organisatie die gezaghebbend de wet- en
regelgeving kan handhaven
4. Erkend door andere staten
o Praktijk van de internationale politiek lidmaatschap van de Verenigde
Naties
o Soevereine staat onafhankelijke staat die in het internationale recht gelijk
is aan alle andere staten
- Staat der Nederlanden rechtspersoon
o Juridische term voor Nederlandse overheid
o Staat is net als individu bevoegd rechtshandelingen te verrichten
Voorbeelden: staat kan koopovereenkomst met burger aangaan,
verdrag met andere staat sluiten of burgers belastingaanslagen
opleggen
- Nederland is deel van Koninkrijk der Nederlanden
o Ook Aruba, Curaçao en Sint Maarten
- Staat hoeft dus niet aaneensluitend territorium te zijn
- Nederlandse koning staatshoofd gehele Koninkrijk der Nederlanden
- Aruba, Curaçao en Sint Maarten wordt dit vertegenwoordigd door een
gouverneur
- Regering koning en de Raad van Ministers (ook wel Rijksministerraad)
- Raad van ministers door koning benoemde ministers (dus alle Nederlandse
ministers) en 3 gevolmachtigde ministers (van Aruba, Curaçao en Sint Maarten)
- Regering samen met Staten-Generaal wetgevende macht
- Nederland sinds Grondwet van 1815 constitutionele monarchie
o Koning staat dan niet boven de wet
- Constitutie = het geheel van elementaire geschreven en ongeschreven regels met
betrekking tot de organisatie van een staat. Die regels kunnen (gedeeltelijk) zijn
vastgesteld in een wet: een grondwet
- Staat kan wel constitutie hebben, maar geen grondwet denk aan Groot-Brittannië
2.1 Parlementair stelsel
- Hoogst besluitvormende orgaan 2e Kamer
o Kern van ons parlementaire stelsel
- Stelsel kent 2 principes:
1. Koning is onschendbaar en de ministers zijn verantwoordelijk (art. 42 lid 2 Gw)
= Ministeriële verantwoordelijkheid
2. Kabinet moet vertrouwen hebben van meerderheid in de 2e Kamer
= vertrouwensregel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ScholierRechten. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now