Goede zorgvoorzieningen zijn weliswaar een basisvoorwaarde, maar ziekte en gezondheid
overstijgen het terrein van de zorg. Gezondheid is een aanzienlijk deel een zaak van de omgeving en
de samenleving waarin de individu leeft.
Ziekte = een schadelijke somatische of psychische afwijking of aandoening van een organisme
waardoor deze minder functioneert.
Chronische ziekte= als een ziekte waarbij over het algemeen geen uitzicht is op volledig herstel.
Top 5 meest voorkomende doodsoorzaken: dementie, longkanker, beroerte, coronaire hartziekte en
hartfalen.
Gezondheid is lastig te definiëren.
Maar het is voor de meeste mensen niet synoniem aan het afwezig zijn van ziekte. Ziekte is een
continuüm dat loopt van geen ziekte tot ernstige ziek. Gezondheid loop van een slechte gezondheid
tot zeer gezond.
Pathogenese= inzicht in het ontstaan, de ontwikkeling en het verloop van een aandoening.
Salutogenese, centrale vraag = wat houdt mensen gezond en wat bevordert de gezondheid?
Er zijn 2 routes om gezondheid te bevorderen: eerst door
risicofactoren voor ziekte of ongezondheid aan te pakken en de
tweede is door een gezonde omgeving en gezond gedrag te
stimuleren.
Het RIVM definieert gezondheidsbevordering als: ‘elke
planmatige en doelgerichte aanpak om het gedrag van burgers te
veranderen en hun omstandigheden te beïnvloeden, met als doel
gezondheid te bevorderen en ziekte te voorkomen.
WHO heeft geprobeerd om gezondheid te definiëren, maar er wordt geconstateerd dat het niet
voldoet aan de praktijk.
Huber beschrijft gezondheid niet als een statische situatie,
zoals de WHO, maar stelt functioneren, veerkracht en
zelfregie centraal. De term positieve gezondheid werd om
verwarring te voorkomen met de beschrijving van
gezondheid als “afwezigheid van ziekte”. Postieve
gezondheid is het vermogen van mensen om met fysieke,
emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en
zoveel mogelijk eigen regie te voeren.
Zelfregie, zelfmanagement en het omgaan met
levensgebeurtenissen zijn issues die spelen gedurende de
gehele levensloop. Als we naar gezondheid kijken vanuit
een levensloopperspectief dan zien we dat de invulling en de waarde van gezondheid gedurende
levensloop verandert en dat er breuklijnen zijn die een overgang in levensfasen markeren. Noemen
we ook wel critical life events.
, Gedurende de verschillende fasen van de levensloop heeft gezondheid een andere betekenis.
Gezondheidsbevordering kan onderscheid maken tussen gezond opgroeien (primaire
verantwoordelijkheid ouders), gezond blijven en gezond ouder worden.
Vanuit levensloopperspectief zijn ouders en andere actoren uit de omgeving gedurende de
zwangerschap, de kindertijd en puberteit de primaire verantwoordelijken en spelen ze een cruciale
rol als ‘opvoeder. ‘begrenzer’ en ‘beschermer’ voor de gezondheid van jongeren.
Hedonisme= het loskomen van ouders en de start van een eigen leven, kenmerkt veel
jongvolwassenen in deze periode.
Volgens het RIVM neem vanaf 75 jaar de kans op ziekte en beperkingen duidelijk toe en neem de
ervaren gezondheid en de lichamelijke kwaliteit van leven af.
De epidemiologie bestudeert de gezondheidssituatie in een populatie waaronder het voorkomen en
de verspreiding van ziekte binnen en tussen populaties.
De staat van Volksgezondheid en zorg (de staat VenZ) geeft een actueel en cijfermatig beeld van een
ziekte en gezondheid in Nederland.
Voor de kwaliteit van het leven is gebruikgemaakt van 4 gezondheidsindicatoren:
- Levensverwachting in goede ervaren gezondheid
- Levensverwachting zonder beperkingen
- Levensverwachting in goede geestelijke gezondheid
- Levensverwachting zonder chronische ziekten.
Morbiditeit= geeft de mate van het voorkomen van een specifieke ziekte. Morbiditeitsgraad= aantal
mensen dat in een bepaalde periode door een ziekte wordt getroffen.
Mortaliteit = de sterfte in een bepaalde periode
Multimorbiditeit= zijn er meerdere aandoeningen/ ziekte tegelijk aanwezig
Prevalentie= aantal zieken per aandoening per 1000 of 10.000 op een specifiek moment
De staat VenZ presenteert jaarlijks een overzicht met kerncijfers die de basis vormen van het
gezondheidsbeleid. Een paar belangrijke ontwikkelingen:
- Levensverwachting bij geboorde tussen 1950 en 2016 flink gestegen
- Levensverwachting in goed ervaren gezondheid neem toe
- Levensverwachting van laagopgeleiden lager dan die van hoogopgeleiden
Gezondheid vormt samen met onderwijs de belangrijkste bouwsteen van het menselijk kapitaal.
We worden in Nederland steeds ouder en er zijn meer gezonde levensjaren. Tegelijkertijd is er een
toename van welvaartziekten (kanker, chronische ziekte, stress) en zijn er grote sociaaleconomische
gezondheidsverschillen.
Door stijging van welvaart is obesitas wereldwijd een groter probleem geworden dan ondervoeding.
Leefstijl is een centraal belang voor gezond leven omdat we deze factor zelf in de hand hebben en
zelf kunnen invullen en veranderen als het nodig is. De belangrijkste leefstijlgedragingen zijn de
BRAVO+D. Bewegen, roken, alcoholgebruik, voeding, ontspanning en drugs. Roken is de risicofactor
die gepaard gaat met het meest gezondheidsverlies. De ziektelast of burden of disease wordt
uitgedrukt in DALY’S. DALY (disability-Adhusted Life Years) = een maat die ziekten onderling
vergelijkbaar maakt en iets kan zeggen over de invloed van gedrag op de volksgezondheid.
Ziektelast is terug te brengen door onze leefstijl aan te passen. Een gezonde leefstijl is te omschrijven
als:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisapriems. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.51. You're not tied to anything after your purchase.
