Samenvatting over de historische context 'De Koude Oorlog ', hierbij is o.a. gebruik gemaakt van het boek 'Samengevat: geschiedenis vwo' uit 2018, de video's van JortGeschiedenis op Youtube en materiaal uit mijn eigen lessen. Jaartallen, begrippen en kenmerkende aspecten zijn duidelijk aangegeven m...
Hoe is het communisme in Rusland ontstaan?
In WO1 gaat Ruslan vechten samen met de Engelsen en Fransen, maar ze hebben een
ouderwets leger en leiden veel verliezen. Er ontstaan daardoor voedseltekorten, waardoor
het volk gaat staken: Russische revolutie (1917). De tsaar wordt als gevolg daarvan afgezet
en daarvoor in de plaats komt een voorlopige regering. Onder leiding van Lenin zetten de
communisten de voorlopige regering af. Door de Oktoberrevolutie van de communisten
eindigt de Russische revolutie en komt er een communistische regering aan de macht.
Communisten streven naar een klasseloze samenleving met gemeenschappelijk bezit van
productiemiddelen; de kapitalistische samenleving moet verdwijnen. De communisten willen
een communistische wereldrevolutie; om dit de bevorderen wordt er steun gegeven aan
communistische partijen in andere landen (=Communistische Internationale/
samenwerkingsverband).
Na Lenin komt Stalin aan de macht; onder hem ontstaat een totalitaire staat: censuur,
propaganda, onderdrukking tegenstanders, vijfjarenplannen (productiequota).
Vijandbeeld van de Sovjetunie over de VS:
Het westers imperialisme zou het communisme vernietigen en de hele wereld economisch
afhankelijk maken van de VS. Daarnaast buiten zij hun arbeiders uit en zijn de
productiefactoren ongelijk verdeeld.
Vijandbeeld van de VS over de Sovjetunie:
VS was bang voor communistische wereldrevolutie, vooral na de oprichting van het
Communistische Internationale. Door een communistische wereldrevolutie zou er nergens
meer individuele vrijheid bestaan.
Ondanks dit wederzijdse wantrouwen werken de VS en Sovjetunie toch samen in WOII
tegen de asmogendheden (Duitsland, Ierland, Japan) in 1941. Zij winnen steeds meer
terrein van de asmogendheden, maar toch lopen de spanningen tussen de VS en
Sovjetunie op. Dit komt vooral door de vredesregeling met Duitsland en de nieuwe
machtsverhoudingen die zouden ontstaan in Europa na WOII.
1945 Amerika gooit een atoombom op Hiroshima en Nagasaki. Hierdoor zijn er
honderdduizenden slachtoffers en geeft Japan zich over, wat dus een einde van WOII
betekent.
Een indirect gevolg hiervan is een wapenwedloop tussen de VS en de Sovjetunie. Deze
wapenwedloop vergroot de kans op een atoomoorlog, maar zorgt ook voor
wederzijdse afschrikking.
1945 conferentie van Potsdam, vergadering van de Grote Drie (Engeland, VS, SU):
- Duitsland werd verdeeld in vier bezettingszones onder Frankrijk, Engeland,
Sovjetunie en Amerika.
- De bezettingszones vormen een economische eenheid
- Nazi’s worden vervolgd
- Duits grondgebied afstaan, vooral een deel van het oosten aan Polen
- Duitse herstelbetalingen, vooral aan de Sovjetunie
Onder de geallieerden ontstond onenigheid over de besluiten:
, - De economische eenheid: er bestond een vrije markt en het doel was economisch
herstel (dit wilde de VS), maar de Sovjetunie wilde juist een planeconomie en wilde
dat Duitsland herstelbetalingen betaalde aan de andere landen.
- Machtsverdeling in Europa: er moesten vrije verkiezingen zijn in heel Europa (dit
wilde de VS), maar de Sovjetunie zorgde ervoor dat er geen vrije verkiezingen waren
in de landen die door de Sovjetunie waren bevrijd.
- Duits-Poolse grens: de Sovjetunie probeerde hier steeds meer macht over te krijgen.
Dit bevestigde het vijandbeeld van de VS: de Sovjetunie wilde hun communisme
steeds verder uitbreide n over Europa. Maar ook het vijandbeeld van de Sovjetunie
werd bevestigd: de VS wilde hun kapitalisme verspreiden en in heel Europa een vrije
markt wat goed zou zijn voor hun eigen economie.
Europa raakt zo verdeeld in twee invloedsferen:
- West-Europa: parlementaire democratie met vrije verkiezingen, vrije markteconomie
- Oost-Europa: volksdemocratie met één communistische partij onder toezicht van de
Sovjetunie (=er is dus niet echt een democratie, maar ze noemen het zo omdat de
regering het beste wil doen voor iedereen en iedereen is gelijk), planeconomie
1947 Amerikaanse president Truman wil uitbreiding van het communisme voorkomen.
Dit doet hij door:
- Europese eenwording stimuleren
- Trumandoctrine/indammingspolitiek/containmentpolitiek: economische en
militaire steun geven aan landen die bedreigd worden door het communisme. De
communisten zagen dit als westers imperialisme; de westerse landen willen het
communisme stoppen om overal hun kapitalisme te verspreiden.
1948 Marshallplan: Truman is nog steeds bang dat het communisme steeds meer
aanhang zal krijgen door de armoede die er bestaat in Europa, daarom biedt de VS
economische steun aan alle Europese landen. De West-Europese landen nemen deze
hulp aan, maar de Oost-Europese landen niet omdat zij onder invloed staan van Stalin.
Stalin weigert de hulp voor deze landen omdat hij dit ook ziet als westers imperialisme.
Blokkade van Berlijn: Stalin is woedend omdat er een nieuwe munt werd ingevoerd in
de westerse bezettingszones, om de economie in deze delen weer op de been te krijgen.
Daarom sluit hij de wegen vanuit het westen naar West-Berlijn af. Hiermee hoopte hij
dat de andere landen hun bezettingsgebied in Berlijn zouden laten vallen, zodat de
Sovjetunie heel Berlijn bij hun bezettingsgebied konden voegen.
De luchtbrug: de andere landen geven hun bezettingszone in Berlijn niet op en
bevoorraden de bevolking hier met levensmiddelen d.m.v. vliegtuigen die spullen naar
beneden gooien. Dit werkte, want na 11 maanden stopte Stalin de blokkade van Berlijn.
1949 Duitsland wordt verdeeld in West-Duitsland (BRD) en Oost-Duitsland (DDR). Er
ontstaan ook verschillende militaire bondgenootschappen:
- NAVO (West-Europa)
- Warschaupact (Oost-Europa)
Deze militaire bondgenootschappen hebben met elkaar afgesproken dat als één land uit
het bondgenootschap wordt aangevallen, de rest mee zal vechten.
1949 Paniek in de VS; Sovjetunie maakt bekend dat zij ook atoombommen kunnen
maken en ontstaan van de communistische grootmacht China.
1950 senator McCarthy laat een lijst zien met Amerikaanse communisten die voor de
overheid werken, waardoor de angst voor een communistische wereldrevolutie
ontstaat. Er zouden namelijk communisten zijn die via de overheid heel Amerika wilden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller &joy1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.34. You're not tied to anything after your purchase.
