In dit document wordt het boek Mondiale Rechtvaardigheid van Tinnevelt en Mertens samengevat (hoofdstuk 1 t/m 4). Super duidelijk compact maar niet te kort is de samenvatting. Mijn samenvatting is ook nog beoordeeld omdat ik deze (naast dat ik hem voor de toets voor mezelf had gemaakt) ook als PO o...
Samenvatting filosofie mondiale
rechtvaardigheid
Hoofdstuk 1
De vraag die centraal staat in dit hoofdstuk is: wat is rechtvaardigheid?
Definities rechtvaardigheid:
Romeinse definitie= volgens de theorie van de oud romeinen betekent
rechtvaardigheid dat iedereen het zijne krijgt. Iedereen krijgt wat hij verdient, maar
dat betekent niet dat iedereen hetzelfde krijgt.
Iemand die bv hard leert voor een toets, verdient meer dan iemand die dat niet
doet. Iedereen moet dus krijgen waar hij ‘recht’ op heeft. Maar niet iedereen krijgt
dus het zelfde.
Rechtvaardigheid heeft ook te maken met gelijke verdeling. Dit gaat over de
vraag hoe lusten en lasten zo gelijk mogelijk verdeeld moeten worden. Bv
iedereen heeft zijn eigen taak bij schoonmaken in huis.
Positieve discriminatie is rechtvaardig. Bv iemand die in een rolstoel zit kan
moeilijker ramen zemen dan iemand die gezond is. dus dan hoeft de invalide
persoon dit niet te doen.
Rechtvaardigheid en aristoteles:
Algemene of wettelijke rechtvaardigheid: Dit is rechtvaardigheid volgens de wet.
Iemand is in rechtvaardig wanneer hij de wet volgt. Als je je aan de wet houdt, handel
je dus rechtvaardig. ( dit verstaat aristoteles onder rechtvaardigheid)
Bij algemene rechtvaardigheid ontstaat er een spanning tussen de zogeheten juridische
wet en morele wet.
Aristoteles onderscheid naast algemene rechtvaardigheid nog twee andere soorten
(bijzondere rechtvaardigheid):
1. Verdelende rechtvaardigheid: dit gaat om de verdeling van rechten, privileges,
plichten en nadelen binnen de maatschappij. Wat is een rechtvaardige verdeling van
lusten en lasten volgens Aristoteles als hij gebaseerd is op gelijkheid. Denk hier
ook aan een rechtvaardige verdeling van welvaart. Voorbeeld: sommige leerlingen
mogen eerder naar huis als ze goed werken, maar leerlingen die niet goed werken
mogen dit niet. Is dit rechtvaardig verdeeld?
2. Corrigerende rechtvaardigheid: gaat over de transacties van mensen tussen
elkaar en of die dus rechtvaardig is. een onrechtvaardig voorbeeld hiervan: stel je
koopt een merk trui voor de originele prijs van 200 euro, maar naderhand blijkt hij nep
en maar tien euro waard te zijn. dit gaat over corrigerend recht. Maar dit gaat ook
over vragen als waarom verdient een stratenmaker minder als een leraar als ze even
hard werken? Conclusie: iedereen moet de prijs betalen die gelijk staat aan de
waarde van het gekochte of dit nu een voorwerp is of arbeidsinspanning.
Rechtvaardigheid en medemenselijkheid volgens cicero:
Er wordt gesteld dat mensen niet alleen rechtvaardig tegenover elkaar moeten zijn maar
ook medemenselijk.
, De reactie van cicero hierop is als volgt:
Rechtvaardigheid is een strikte plicht, dit moet altijd. De plicht van
rechtvaardigheid geldt overal en voor iedereen. je mag in geen enkele
omstandigheid anderen schaden
En medemenselijkheid is een zwakke plicht, het mag. “Niemand mag mij ertoe
dwingen een ander te helpen.” Maar het is wel het beste om het welzijn van
anderen verbeteren als de omstandigheden dat toelaten.
Rechtvaardigheid is volgens Cicero ‘ieder het zijne’ en ‘voldoen aan je verplichtingen’.
Wie dat niet doet, handelt onrechtvaardig en schaadt anderen. Ook het bewust nalaten in
te grijpen wanneer een ander onrechtvaardig behandelt wordt, is onrechtvaardig.
Het verschil tussen medemenselijkheid en rechtvaardigheid volgens Cicero is dus
dat rechtvaardigheid altijd en overal geldt. Zonder rechtvaardigheid kan een samenleving
niet functioneren, zonder medemenselijkheid wel. En bij medemenselijkheid maak je
eerst twee afwegingen. Anders dan bij de rechtvaardigheid speelt ‘nabijheid’ een grote rol
bij medemenselijkheid.
Cicero zegt wel dat medemenselijkheid goed is. hij heeft twee afwegingen:
1. Je moet medemenselijk zijn naar je naaste toe (dus in die zin moet het wel)
2. We hoeven niet medemenselijk te zijn en anderen te ondersteunen als dat te sterk
ten koste gaat van onze eigen welvaart en onze plichten tegenover onze naasten.
Cicero stelt dat we ten aanzien van wereldarmoede geen strikte plicht tot rechtvaardiging
hebben. We kunnen ons beroepen op medemenselijkheid, maar zijn nergens toe
verplicht.
Kritiek op Cicero:
Singer: hij ziet medemenselijkheid wel als een strikte plicht, het is een morele plicht. Het
welzijn van alle mensen moet tot een minimaal fatsoenlijk niveau worden teruggebracht.
Niet alleen in je eigen kring. Singer vind dat het moreel verwijtbaar is als je niet doneert
aan een goed doel.
Pogge: Wij leven in een globale wereld waar alles met elkaar verbonden is. Het zijn
vooral de rijken die profiteren van de internationale structuren en armen die erdoor
benadeeld of zelfs geschaad worden. Zolang dit gebeurt, is er geen sprake van
rechtvaardigheid en komen we aan medemenselijkheid niet eens toe. dus vind hij dat
het een rechtvaardige plicht is om mee te helpen aan het welzijn van de wereldbevolking.
Hoofdstuk 2
Twee definities van armoede;
1. Armoede is een gebrek aan iets, van materiele basisbehoefte. (spullen)
2. Armoede is ook een gebrek aan sociale behoeften zoals liefde en erkenning. Een
voorbeeld hiervan is een zwarte man die wordt genegeerd door de witte bevolking
ook armoede.
Relatieve armoede= is het onderscheid maken tussen armoede. Neem bijvoorbeeld
Nederland en Afrika, als je voor Nederlandse begrippen arm bent ben je natuurlijk relatief
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller abi2004gail. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
