Summary
Samenvatting Rechtsstaat H4 tm 7 Maatschappijleer VWO 4
- Course
- Level
- Book
In dit document staat een klein deel van het thema Rechtsstaat uitgewerkt, namenlijk H4(helft), H5, H6 en H7.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
marlijnblekkenhorst
Content preview
Samenvatting rechtsstaatH4 (helft)
De vierde macht
Het ambtenarenapparaat wordt ook wel de vierde macht genoemd. Zij staan andere
machten bij. Wanneer het om complexe problemen gaat worden ambtenaren steeds vaker
aangewezen.
Vaak wordt het werk van ambtenaren pas gecontroleerd wanneer er schandalen uitbreken.
> in ernstige gevallen kan de Tweede Kamer een parlementaire enquêtecommissie instellen
om precies uit te zoeken waar ambtenaren hun bevoegdheden hebben overschreden.
Macht van ambtenaren ligt ook in hun discretionaire bevoegdheid ; bevoegdheid om in
sommige gevallen zelfstandig beslissingen te nemen over hoe een wet wordt toegepast.
(bijvoorbeeld : een politie agent kiest in een geval of hij iemand zal aanhouden)
Rechterlijk macht
Ligt als derde macht bij onafhankelijke rechter. ( moet onpartijdig zijn > beroepsethiek)
Wanneer rechter zich laat leiden door ras of sociale afkomst is er sprake van : rassen- of
klassenjustitie.
interne controle
rechterlijk macht voert zijn controlerende tegenmacht uit door rechtsbescherming te bieden
aan burgers die in conflict komen met elkaar of met de overheid.
Ook binnen rechterlijk macht is er sprake van controle. Als partij niet eens is met rechter >
hoger beroep > hogerberoepsrechter controleert uitspraak lage rechter.
Ook op die uitspraak is weer beroep mogelijk: hoge raad. ( heeft laatste woord)
Samenspel van drie machten
Voorbeeld:
Wetgevende macht : 14 jaar en ouder = identiteitsbewijs mee >
Uitvoerende macht : geeft iemand boete voor fietslamp uit en geen identiteitsbewijs >
Rechterlijk macht: controleert of de dubbele boete nodig is.
Kaderwetgeving -> beleidsdoelen in geformuleerd.
In moeilijke gevallen raadpleegt de rechter de jurisprudentie > alle eerdere uitspraken van
rechters samen.
, H5
2/3 van alle rechtszaken gaat over privaatrecht of burgerlijk recht.
In het privaat recht staat altijd een eiser tegenover een gedaagde : eiser legt de zaak voor en
gedaagde is iemand van wie iets wordt geëist en daarom voor rechter wordt gedaagd.
Binnen privaatrecht verstaan we niet alleen mensen maar ook rechtspersonen zoals
stichtingen en bv’s.
Bij privaatrecht gaat het om wederzijdse rechten en plichten.
Tot privaatrecht behoren de volgende gebieden:
• Personen en familierecht > zaken over huwelijk, overlijden, adoptie, scheiding
• Ondernemingsrecht > bvb voorwaarden voor een stichting/bv oprichten
• Vermogensrecht > alle zaken met iemands vermogen (huurovereenkomst, erfenis)
Burgerlijk rechtszaak
De zaak begint wanneer jij als eiser door een deurwaarder aan de gedaagde een dagvaardig
laat sturen dat hij voor de rechter moet komen. Een dagvaarding bevat altijd:
- Naam eiser - de motivatie van de eis
- De eis - tijdstip en plaats rechtszaak
Rechter kan gedaagde of eisende partij in het gelijk stellen.
Hij kan de verliezende partij bijvoorbeeld laten betalen > dwangsom
Wil iemand niet betalen kan bijvoorbeeld beslag worden gelegd op bezittingen of inkomen
van verliezer naar winnaar gestort tot dat het schadeloos is gesteld > loonbeslag
Kort geding
Versnelde en vereenvoudigde procedure voor spoedeisende zaken = kort geding.
Rechter doet alleen uitspraak, geeft oordeel in afwachting van definitieve uitspraak in het
normale burgerlijke proces, de bodemprocedure.
Burger tegenover overheid
Publiekrecht : verhouding burgers en overheid.
Tot publiekrecht behoren de volgende gebieden:
• Staatsrecht > regels inrichting Nederlandse staat. (grondwet , bevoegdheden)
• Strafrecht > veiligheid burgers en bezit te beschermen. Burgers kunnen worden
veroordeeld
• Bestuursrecht > betrekking op overheid. Bureaucratisch apparaat van de staat.
Bestuursrecht en bestuurszaken
Overheid moet zich aan regels houden , komt voort uit legaliteitsbeginsel.
4 terreinen waarop het bestuurlijk recht grote rol speelt:
• Geven van vergunningen (bouw,horeca,parkeren, enz)
• Verstrekken van uitkeringen en subsidies
• Behandeling asielaanvragen en verblijfsvergunningen
• Opleggen en innen van belastingen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marlijnblekkenhorst. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now