Samenvatting van het vak 'Babel Vertaalwetenschap' + doelstellingen aan het eind van elk hoofdstuk met gedetailleerde antwoorden (prof : Iris Schrijver) - zelfgemaakte samenvatting
Thema 1. Vertalen: Definitie en centrale begrippen
1.1 VERTALEN VS. TOLKEN (= TRANSFERACT.)
- Vertalen: schriftelijke BT (=wat vertaald wordt) → schriftelijke DT
- Tolken: mondelinge BT → mondelinge DT (=de vertaling zelf)
NIET IN HET GEVAL VAN:
Vert: - Ondertiteling
- Dubbing
Tolken: - Audiodescriptie
- Taptolken
- Gebarentolken
1.2 VERTAAL- EN TOLKVORMEN
Tekstsoorten en -genres = uiteenlopend → geclassificeerd via verschillende paraplutermen: met
betrekking op het thematische domein: waartoe het onderwerp van de brontekst behoort
Gespecialiseerde vertaling: vertaler heeft domeinkennis nodig (3)
Juridisch vertalen (Beëdigd vertalen)
= vertalen van een BT met een officiële status die wordt gebruikt voor officiële
doeleinden (akten, contract…)
Beëdigde vertalers hebben een eed afgelegd bij de rechtbank;
Verklaring van eensluidendheid: vertaler beweert de volledige tekst correct te hebben
vertaald (garantie inhoud + omvang)
Medisch vertalen ( bijsluiters medicijnen, patiëntendossiers, handleidingen medische
apparatuur...)
Technisch vertalen ( gebruikershandleidingen, wetenschappelijk artikel over apparatuur,
vertalen techniek en wetenschap )
Literair vertalen: vertaler hoeft niet gespecialiseerd te zijn in een specifiek domein, maar
dient zich soms in te lezen in een bepaald domein als de brontekst domeinspecifieke
woordenschat bevat.
! Term refereert eerder naar publicatiegenre: proza, poëzie, toneelstukken, essays, kinder- en jeugdliteratuur
Lokalisatie : de vertaling van software, apps, websites en games
Die parapluterm heeft betrekking op het doel dat achter die vertaalvorm schuilt: de inhoud en vorm van de bronteksten
worden aangepast aan doelcultuur. Vb. flesjes cola
Audiovisueel vertalen (6)
Vertaalvormen : - Ondertiteling
- Boventiteling (theater)
- Ondertiteling voor doven en slechthorenden (SDH/captioning)
- Live ondertiteling (voor doven en slechthorenden)
- Audiobeschrijving (voor blinden en slechtzienden)
- Dubbing (nasynchronisatie)
, Diversiteit van vertaalvormen: sterk toegenomen laatste 50 jaar o.i.v:
- Technologie
- Meer aandacht voor noden van minderheidsgroepen
1.2. VORMEN VAN TOLKEN
Andere classificatiecriteria dan bij vertaalvormen
→ Systeem
- De setting waar de tolkprestatie plaatsvindt
- Het moment van de tolkprestatie:
Simultaan (gelijktijdig met de spreker) consecutief (na de spreker)
- De aard van het contact met de partijen en de afstand tot hen:
In direct contact met de spreker en luisteraar, direct contact met de luisteraar, geen contact
met de spreker en de luisteraar
Conferentietolken
- Simultaan (m.b.v. koptelefoons en microfoons vanuit tolkcabines) / Consecutief
- Aard: kan alle 3
o Verbindingstolken (liaison interpreting) : binnen een kleinschalige context
(Zakenontmoetingen en informele gesprekken)
- consecutief
Sociaal tolken (community interpreting) : doel = vreemdeling helpen
Chuchotage/fluistertolken = Simultane Techniek binnen verbindingstolken
o Relay interpreting : als er geen tolk voorhanden is die zowel de brontaal als de
doeltaal beheerst, dan zal er via een derde (bemiddelende) taal worden getolkt.
Gebarentolken
Gerechtstolken: rechtbank en in de gevangenis
Taptolken: vertalen v o.a afgetapte telefoon-, Facebook- en skypegesprekken voor de politie
- ! nuances (toon, nadruk, metaforen)
Schrijftolk: typt simultaan alles wat spreker zegt + auditieve info (stemverheffingen, lachen)
Bladvertaling ( sight translation)
Besluit
- Vertalen / tolken is heel divers -- steeds meer versmelting (vb. live subtitling, taptolken…)
- Taal is niet het enige medium dat wordt gebruikt (visuele media, gebaren…)
1.3 SEMIOTISCH KARAKTER VAN VERTALEN / VERTAALTYPOLOGIEËN
classificaties gebaseerd op semiotisch karakter BT en vertaling
Tekensystemen = communicatiesystemen = talen
o Verbale tekensystemen: menselijk spraakorgaan, klanken die woorden vormen + schrift (bv.
Nederlands)
o Niet-verbale tekensystemen: geen gebruik v menselijk spraakorgaan (bv. gebarentaal)
, 1. Classificatie van Jakobson (1959)
Onderscheidt 3 soorten vertalen
- INTRAlinguale vertaling
- BT+DT = varianten zelfde taal (Vb. Nederlandse vertaling van Vroeg Nederlands)
- INTERlinguale vertaling
- BT+DT = 2 verschillende talen
- INTERSEMIOTISCHE vertaling
- Transfer verbale BT niet-verbale DT (BT en DT behoren niet tot hetzelfde tekensysteem)
Dubbing = Intralinguale of interlinguale vertaling ( NOOIT intersemiotisch)
- Verbale BT mondeling weergeven in doeltaal
= gedateerd en restrictief
☺ recentere typologieën: - rekening houden met verruiming v intersemiotische vert.
- Verbaal niet-verbaal + niet-verbaal verbaal + niet-verbaal niet-verbaal
- DT kan uit meer/minder tekensystemen bestaan dan BT
classificatie v Gottlieb vs Jakobson:
Gottlieb; veel ruimere definitie van vertalen:
vertaling hoeft niet persé betrekking te hebben op een transferactiviteit vanuit of in een
verbaal tekensysteem. Dus ook verbale niet-verbale tekens
beperkt intrasemiotische vertaling niet tot louter intralinguale en interlinguale vertaling
zie vragen ppt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ma2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.96. You're not tied to anything after your purchase.
