AFDELING 1: RECHT, EEN VEELARMIGE BEMOEIAL
Wat is recht?
- Het recht bemoeit zich met alles wat er in de maatschappij gebeurt.
- Het streven naar rechtvaardigheid, behoefte aan ordenen en
(desnoods) sanctioneren.
- Het ordenen, creëren van vrijheid door vrijheid te beperken.
Wilsautonomie = verbintenis met juridische gevolgen
(vrijheid wordt beperkt –> maatschappelijk vertrouwen –> vrijheid wordt gecreëerd)
Eigendomsrecht = absoluut beschikkingsrecht, u mag alles doen met uw bezit
behalve datgene waarvan de wet zegt dat het niet mag.
(anderen moeten eigendomsrecht respecteren –> u heeft eigendomsrecht)
Negatieve perceptie van het recht: door moeilijk taalgebruik,
wereldvreemdheid,onbegrijpelijkheid, en een gebrek aan vertrouwen.
Verschillende verschijningsvormen van het recht:
➔ Individuele toepassing
Heeft slachtoffer X recht op een schadevergoeding en hoeveel?
➔ Regel
De algemene regel die wordt toegepast.
De abstracte regel die in twee gevallen gelijk moet worden toegepast.
➔ Verantwoording
De vraag of in een rechtsgebied het probleem van bv de morele
schadevergoeding adequaat is geregeld.
“Ubi societas, ibi ius
Ubi ius, ibi societas”
Waar een geordende samenleving is, is recht
Waar recht is, is een geordende samenleving.
န 1. Materieel recht
=De rechtsorde of de maatschappij treed ordenend op in het
samenlevingsgebeuren. Er worden maatregelen voorgeschreven,
mogelijkheden geopend, verboden opgelegd… met als doel: menselijke
gedragingen van allerlei slag in goede banen te leiden.
= De kern van het recht
န 2. Rechtshandhaving
Formeel recht, procesrecht, rechtshandhaving:
Rechtsorde ordent niet de maatschappelijke fenomenen, maar bepaalt hoe de
in de materieel recht toegekende rechten kunnen worden afgedwongen.
Het procesrecht heeft een ondersteunende functie.
1
,န 3. Publiekrecht
Het voorwerp van de regeling heeft betrekking op de uitoefening van de
overheidstaken waarmee de burger geconfronteerd wordt.
Eigenschappen regels publiekrecht
- Sterk bindend karakter
Partijen mogen onder geen enkel beding afwijken van de regels
- De twee partijen zijn niet evenwaardig (overheidspositie is dominant)
န 4. Privaatrecht
Het voorwerp van de regeling heeft betrekking op de verhouding tussen
burgers onderling.
Eigenschappen regels privaatrecht
- Aanvullend recht
- De twee partijen zijn evenwaardig
5. Bewijsrecht
Bevindt zich tussen materieel en proces recht.
Het recht bepaalt wie al dan niet recht heeft op wat (materieel recht) en hoe je de rechten kan
afdwingen (procesrecht),
& het bepaald welke partijen door de rechter mogen
worden geloofd als ze beide een ander verhaal vertellen.
Regels hebben betrekking op:
- voorschriften en procedures die bepalen hoe een rechter in een
conflictsituatie mag worden overtuigd.
→ Bewijsrecht sluit sterk aan bij procesrecht
6. Recht ten gronde - recht wat de vorm betreft
● Grondvoorwaarden (=essentie, voorwaarden om rechtshandeling te zijn)
● Vormvoorwaarden (=bijkomend, om wilsvrijheid te verzekeren/bewijs)
! Belgisch recht= niet-formalistisch recht = de rechtsorde houdt zich
voornamelijk bezig met de inhoudelijke ordening van de problemen, NIET met
formele ordening.
Bv
Bij overeenkomst tussen partijen is bindend enkel door de
wilsovereenstemming (niet door handdruk, aanwezigheid getuigen,...= niet
door rechtsregels ten gronde)
2
,Extra. Intern recht - Extern recht - Grensoverschrijdend recht
Intern recht= Door eigen staat op eigen grondgebied
Extern recht= Door vreemde staat op zijn grondgebied
Grensoverschrijdend recht= Rechtssysteem dat voor meerder grondgebieden
werkt. (bv EU-recht)
→ Bij vermenging: internationaal privaatrecht bepaald
7. Een eerste beeld
Het rechtsgebeuren speelt zich af in het interactieveld van mensen die hun
gedrag op elkaar afstemmen door het creëren van verwachtingspatronen
volgens een bepaald normenstelsel dat min of meer in regels is vastgelegd,
of ten minste door de overheid.
Het maken van recht = het ontwikkelen van interactieve verwachtingspatronen
Recht= een normen die in rechtsregels vervat zitten
8.
Recht is multifunctioneel
- Reactie op wat is misgelopen
- Steunt op maatschappelijk project (bv deelname van vreemdelingen
aan verkiezingen)
→ Ordeningsfunctie & controlefunctie
9.
Rechtswetenschap is normatief
- Ontwerpt regels
- Rich instellingen op
- Zorgt voor de naleving van het normenapparaat
3
, 10. Functies van het recht
A) Distributieve functie → MATERIEEL RECHT
Wie kan beschikken over wat?
- Streeft een optimale verdeling na
- Ligt aan de grondslag van herverdeling
B) Ruimte creërend
Creëert ruimte voor de burgers waarin ze zich kunnen ontwikkelen
Instrumenten voor zelfontwikkeling:
- Contactvrijheid
- Privacy
C) De beslechtingsfase → FORMEEL RECHT
De distributiviteit en gecreëerde ruimte beschermen, effectueren en alle
conflicten beslechten.
→ Ontwikkelen van het handhavingsrecht
AFDELING 6: RECHTSSYSTEEM EN RECHTSORDE
68. Formele rechtsorde
Rechtssysteem= wanneer het geheel van rechtsnormen afkomstig is van één
bepaalde gezagsstructuur.
- Belgische federaal rechtssysteem
- deelstatelijke rechtssysteem
- Europees rechtssysteem
69. Belgische rechtsorde
A) Federale rechtsorde
Op volledig grondgebied van België
B) Deelstatelijke wetgeving
In één bepaalde deelstaat
bv milieu, onderwijs, cultuur
C) Lokale normen
Gemeente- en provinciegrenzen
D) Grensoverschrijdende normen
Via drie kanalen
- Rechten van de mens (EVRM en anderen)
- Europees of communautair recht
- Internationaal privaatrecht
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller modeltrajectHW. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.87. You're not tied to anything after your purchase.