Actua les 1 (10/02)
Verkiezingen 26 mei 2019: politieke verhoudingen
Op de foto’s hieronder zien we de resultaten van de verkiezingen van 2019. Dit resultaat
geeft duidelijk weer dat er weinig winnaars waren bij de laatste verkiezingen. De weinige
winnaars zitten aan het uiteinde van het ideologisch spectrum zoals PVDA, Vlaams Belang,
PTB. In Franstalig België heeft PS ook veel verloren ondanks dat ze de grootste partij
bleven langs Franse kant. Dit was ook zo bij ons met N-VA.
Sommige zagen groen ook als een kleine winnaar maar we kunnen deze eigenlijk ook als
verliezer zien. De partij groen in Vlaanderen ging lichtjes vooruit. Dit was ferm onder de
verwachtingen door de vele betogingen. Dit kwam vooral doordat de andere partijen
tegen de groenen waren (MR gaf heel erg af tegen Ecolo) + de blunder van Calvo in de
afspraak rond de bedrijfswagens. Er was angst dat de groenen alles duurder zouden maken
en de andere partijen speelden hierop in. Dit was vooral in Vlaanderen, in Franstalig België
hebben ze goed gescoord.
Belangrijke thema’s in 2019
In 2019 in Vlaanderen was vooral migratie belangrijk. 36% van de Vlamingen noemde dit het
belangrijkste thema bij de verkiezingen. In Franstalig België was dit een stuk minder,
slechts 23,7%. Daar was vooral werkgelegenheid het belangrijkste thema. Als we denken
aan migratie, dan denken we ook aan Vlaams Belang (Issue ownership). Bij
werkgelegenheid denken we vooral aan PS, PTB. Dit is ook issue ownership.
,Partijfragmentering
Wat ook opvallend is, is dat ons partijsysteem opvallend gefragmenteerd is geraakt. We
hebben enorm veel partijen en in die veelheid van partijen zitten ze ook nog op een
gelijkaardig niveau. Ze zijn bijna allemaal even groot. Je zou een systeem kunnen hebben
met 10 partijen waarbij er 2 partijen zijn die samen 90% van de stemmen halen. Dit is geen
gefragmenteerd stelsel. Bij ons is dit niet het geval, wij hebben wel een gefragmenteerd
systeem. In vergelijking met andere landen is België hier een topspeler in. Als we naar de
grafieken kijken zitten we nog steeds in een stijgende lijn. In Nederland is de fragmentering
ook heel groot. In Oostenrijk hebben we een soortgelijk systeem als bij ons maar daar is de
fragmenteringsgraad veel minder. Daar werken de rechtse partijen samen met de groenen.
Dit heeft te maken met de partijfragmentering. Bij het maken van een regering zouden we
geen schrik moeten hebben om afgeslacht te worden door de concurrenten want er zitten
ook andere partijen in. Er zijn bij ons enorm veel concurrenten als je in een regering gaat
wat het moeilijker maakt om in een regering te gaan + de drempel is hoger. De
fragmentering is niet de enige reden waarom het zo traag gaat om een regering te vormen
maar wel een belangrijke reden.
Afkalvende traditionele partijen
Als je kijkt naar de verkiezingsuitslagen dan zie je dat die traditionele partijen (de trado’s =
liberalen: open VLD, socialisten: S.pa, CD&V). Deze partijen waren doorgaans de grootste
partijen. We zien dat deze traditionele partijen achteruitgaan. De nieuwe partijen zoals
Vlaams Belang, N-VA, groen en dergelijke partijen vooruitgaan.
Het probleem hierbij was dat die traditionele partijen heel sterk gericht waren op
regeringen maken, ze waren office driven. Ze waren gedreven om deel te nemen aan
regeringen en compromissen te sluiten. De nieuwe partijen daarentegen volgen een
andere strategie: policy driven. Ze zijn gedreven door een partijprogramma. Als je in een
regering gaat moet je compromissen maken en kan je niet altijd je partijprogramma
realiseren. Het probleem is dus dat die nieuwe partijen een andere strategie gebruiken die
minder officie driven zijn waardoor het moeilijker wordt om een regering te maken + de
traditionele partijen die wel office driven waren gaan zich stilaan meer gaan gedragen als
, nieuwe partijen. Ze gaan nu ook wel eens gaan zeggen wat hun partijprogramma is en
daarvoor opkomen. Dit maakt de Belgische politiek nog een stukje moeilijker.
Als we kijken naar de cijfers dan zien we dat het aantal zetels dat de traditionele partijen in
handen hebben daalt doorheen de jaren. Het zit onder de 50% momenteel. De verkiezingen
van 2019 waren dus heel straffe verkiezingen.
Vroeger als er crisismomenten waren, dan vormden de traditionele partijen een tripartite
regering om de crisis op te lossen (vb. oorlog). Dit is nu niet meer mogelijk. Ze hebben niet
langer een meerderheid in de federale kamer.
Federale regering Vivaldi
De Vivaldi regering is een regering met een ruime meerderheid (88 zetels van de 150). Het
enige probleem volgens sommigen is dat de grootste partijen er niet inzitten. De grootste
partijen zijn N-VA, Vlaams Belang en PS. De 2 grootste partijen zitten niet in de regering en
sommigen vinden dat ondemocratisch.
Een bijkomend probleem is dat de regering geen meerderheid heeft langs Vlaamse kant.
Als je kijkt naar de kamer zijn er 88 zetels van de 150 ingevuld door Nederlandstaligen en
62 door Franstaligen. Als er geen meerderheid is langs Vlaamse kant, wil dat zeggen dat je
daar geen 45 zetels hebt die deel uit maken van de regering. Dat is op dit moment het geval.
Het aantal zetels die deze Vivaldi – regering steunen is 41. Dit is minder dan de helft dus er
is geen meerderheid. Is dit een probleem? Sommigen zeggen dat dit een democratisch
probleem is. Grondwettelijk gezien is dit geen probleem. Er is geen meerderheid vereist in
beide taalgroepen. Bij de vorige regering Michel was dit ook het geval langs Franstalige
kant (1/3 van de Franstalige zetels).
We zullen veel horen dat de Premier zijn regering niet in handen heeft. Het is een Premier
van de 7de partij. Open VLD is een zeer kleine partij waardoor hij geen vat zal hebben op de
regering. Als deze regering het de komende jaren goed doet, zal open VLD daar winst uit
kunnen halen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller DDH. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.29. You're not tied to anything after your purchase.