Inhoudsopgave
Globalisering................................................................................................................................................. 1
1 Risico en risicohouding in organisaties..............................................................................................................2
1.1 Ondernemerschap en risico.......................................................................................................................2
1.2 Soorten risico’s..........................................................................................................................................2
1.3 Risicoaversie..............................................................................................................................................2
1.4 De plaats van risicomanagement in de onderneming...............................................................................3
1.5 Integraal risicomanagement en COSO.......................................................................................................3
1.6 Het inventariseren en analyseren van risico’s...........................................................................................5
1.7 Reacties op risico.......................................................................................................................................5
1.8 De organisatie van het beheren van financiële risico’s.............................................................................5
2 Strategische risico’s...........................................................................................................................................6
2.1 Het proces van strategiebepaling..............................................................................................................6
2.2 Kansen en bedreigingen............................................................................................................................6
2.3 Interne analyse..........................................................................................................................................7
2.4 Het risico van de kostenstructuur.............................................................................................................7
3 Renterisicobeheer..............................................................................................................................................8
3.1 Wat is renterisico?.....................................................................................................................................8
3.2 Duration-analyse........................................................................................................................................9
3.3 Het ontwikkelen van een rentevisie..........................................................................................................9
3.4 Externe instrumenten in het risicobeheer..............................................................................................12
4 Valutarisicobeheer...........................................................................................................................................14
4.1 Het vaststellen van de exposure en het risico.........................................................................................14
4.2 Het ontwikkelen van een valutavisie.......................................................................................................15
4.3 Valutarisico op korte en lange termijn....................................................................................................19
4.4 Strategische instrumenten in het valutarisicobeheer.............................................................................19
4.5 Interne financiële instrumenten..............................................................................................................20
4.6 Externe financiële instrumenten.............................................................................................................20
6 Beleggingsrisico’s.............................................................................................................................................25
6.1 Motieven voor risicometing bij beleggingen...........................................................................................25
6.2 Risicoreductie door diversificatie............................................................................................................25
6.3 De risico’s van derivaten..........................................................................................................................26
20 Renterisico en rentebeleid.............................................................................................................................29
20.1 opzet en doelstellingen van het rentebeleid.........................................................................................29
20.2 Rentegevoeligheid.................................................................................................................................29
20.3 Renteprognose......................................................................................................................................29
20.4 Rente-instrumenten..............................................................................................................................30
1
,1 Risico en risicohouding in organisaties
1.1 Ondernemerschap en risico
Ondernemingen hebben altijd te maken met risico kan hij de artikelen wel met winst
verkopen, de ondernemer is zich bewust van het risico. Een ondernemer doet een schatting
of hij het artikel met een goed prijs kan verkopen. Op deze manier wordt hij beloont.
In complexere ondernemingen zijn de risico’s begrijpelijkerwijs veelvuldiger en diverser.
De verhouding tussen verwachte opbrengst en risico moet geoptimaliseerd worden.
Wanneer risico’s worden overschat, leidt dit tot het mislopen van kansen. Het onderschatten
van risico’s kan de continuïteit van de organisatie in gevaar brengen. De kunst is om de juiste
balans te vinden tussen opbrengsten en risico’s.
1.2 Soorten risico’s
Zuivere risico’s: risico dat ontstaat doordat er een kleine kans is op een negatieve afwijking
ten opzichte van de normale situatie.
Speculatieve risico’s: risico waarbij zich met ongeveer gelijke kansen zowel positieve als
negatieve afwijkingen ten opzichte van de verwachtingswaarde kunnen voldoen.
Verzekeringsgedachte: Delen van zuivere risico’s door periodiek geld af te dragen en
vervolgens in aanmerking te komen voor een uitkering bij schade.
Kans op behalen Kans op positieve Kans op negatieve
doelstelling afwijking afwijking
Zuiver risico Groot Niet van toepassing Klein
Speculatief risico Klein Groot Groot
Loterij Klein Klein Groot
1.3 Risicoaversie
1.3.1 De verklaring voor risicoaversie
Risicoaversie: verschijnsel dat partijen op financiële markten een afkeer hebben van risico
(risicomijdend gedrag).
Verwachtingswaarde: som van de mogelijke uitkomsten van een kansvariabele
vermenigvuldigd met de kansen op die uitkomsten.
Waardepapier A: €920 en na een jaar krijg je €1000 uitgekeerd
Rendementsverwachting = (1000-920)/ 920 * 100% = 8,7%
Waardepapier B: €900 en na een jaar 50% kans op €0 en 50% kans op €2000.
Rendementsverwachting = (0-900)/ 900 * 100% = -100%
(2000-900)/ 900 * 100% = 122,2%
(0,5*-100%) + (0,5*122,2%) = 11,1%
1.3.2 Risicoaversie en uitgangssituatie
Bij het maken van een beslissing heeft iemand al een uitkomst voor ogen. Deze uitkomst kan
afgezet tegen een aantal mogelijke referentiepunten: (twee belangrijkste) (beide zijn niet
belangrijk voor het tentamen)
2
, - Het aspiratieniveau: uitkomstniveau van een beslissing onder onzekerheid dat
minimaal behaald moet worden om van succes te kunne spreken.
- Het overlevingsniveau: uitkomst niveau van een beslissing dat behaald moet worden
zodat de continuïteit van de organisatie niet in gevaar komt.
Scheve kansverdelingen: kansverdeling waarbij een positieve afwijking ten opzichte van de
verwachtingswaarde (het gemiddelde) kansrijker of minder kansrijk is dan een negatieve
afwijking
1.4 De plaats van risicomanagement in de onderneming
Code-Tabaksblat: een regel dat een vennootschap risicoanalyses dient uit te voeren en
hierover verslag uit te brengen in het jaarverslag.
De financiële wereld heeft zijn eigen regelgeving op het gebied van risicomanagement: de
Baselse kapitaalakkoorden, kortweg Basel I en Basel II genoemd, stelt eisen waaraan banken
op het gebied van risicobeheersing aan moet voldoen. In de Verenigde Staten hebben ze
Sarbanes-Oxley-wet ingevoerd naar aanleiding van een aantal boekhoudschandalen. En is
van toepassing op beursgenoteerde bedrijven en regelt vooral interne beheersingssystemen
en rapportage.
1.5 Integraal risicomanagement en COSO
Risicomanagement wordt vaak op het hoogste niveau van de organisatie vertegenwoordigd.
Integraal risicomanagement heeft een belangrijk impuls gekregen door de publicaties van
COSO (Committee of Sponsering Organizations of the Treadway commission). De commissie
is gevormd uit een aantal leidende Amerikaanse beroepsorganisaties op het gebied van
bedrijfsadministratie en accountancy.
Ondernemingsrisicomanagement wordt
door COSO als volgt omschreven:
‘’Een proces dat bewerkstelligd wordt door
het bestuur van de onderneming, het
management en ander personeel. Dit wordt
toegepast bij het formuleren van de
strategie. En om potentiële gebeurtenissen
die invloed kunnen hebben op de
onderneming te identificeren om risico’s te
managen zodat ze binnen de
risicoacceptatiegraad vallen.’’
Een aantal elementen uit deze definitie is
opvallend:
1. Risicomanagement wordt als een
proces beschouwd, er wordt
doorlopend aan gewerkt.
2. Risicomanagement wordt niet als
activiteit van een gespecialiseerde functionaris beschouwd, maar als proces waarmee
de gehele onderneming zich bezighoudt.
3. Risicomanagement is gerelateerd aan de doelstellingen van de organisatie.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rigtdekroon1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.81. You're not tied to anything after your purchase.