Summary
Samenvatting aanvankelijk en technisch lezen
- Course
- Institution
- Book
Logisch opgebouwde en goed te volgen samenvatting met voorbeelden. In totaal 11 blz.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
wenckeschurink
Reviews received
Content preview
Taal & Didactiek – Aanvankelijk en technisch lezenHoofdstuk 2: Het leesproces
2.1 Lezen als informatieverwerking
Lezen van een tekst is ingewikkeld proces. Lezer moet allerlei lijntjes en kriebeltjes omzetten in
woorden en zinnen en daar betekenis aan toekennen. In het begin zal proces van leren lezen nog
traag verlopen, maar aan het eind van de basisschool zijn de meeste kinderen wel in staat om
redelijk snel een tekst te lezen. Bij lezen maak je gebruik van verschillende soorten informatie. Lezer
gebruikt niet alleen visuele informatie, zoals volgorde van de letters, maar maakt ook gebruik van
kennis van de opbouwprincipes van woorden of de betekenisrelatie tussen woorden. Spreken van
verschillende niveaus van informatieverwerking.
Kmelsgrif = onzinwoord. Kom je achter als je het nauwkeurig leest. Lettercombi km kennen we niet in
het Nederlands en is een signaal om het letter voor letter te verklanken. Bij lasagne doe je dat niet.
Deze combinatie van letters zie je veel.
2.1.1 Informatieniveaus
onderscheiden de volgende niveaus voor informatieverwerking
Visueel niveau;
Morfologisch niveau;
Semantisch niveau;
Syntactisch niveau.
Visueel niveau
Dit is het belangrijkste niveau van informatieverwerking. Gaat om speciale kenmerken van letters en
woorden. Denk bijv. aan bijzonderheden in lettervormen: zoals een stok die naar boven of naar
onderen steekt of herhaling van vormen, zoals die bij de m en w voorkomt.
Ook frequentie van letters speelt een rol. Letter x komt weinig voor, betekent dat woord met x snel
herkend wordt. Kunnen letters herkennen op grond van bepaalde kenmerken. Voor kinderen niet
altijd eenvoudig om die essentiële kenmerken te achterhalen, want 1 letter kan weergegeven
worden door heel veel verschillende lettertypen. (drukletter is letter die in het verbonden
handschrift wordt gebruikt).
Visuele info bij het lezen zit niet alleen in de vorm van losse letters, ook van lettercombinaties.
Woord met twee dezelfde letters, zoals lol, is makkelijker te herkennen dan woord met allemaal
verschillende letters. Kinderen die leren lezen kunnen al snel aan de volgorde van letters een woord
herkennen. In beginfase van het leren lezen maken kinderen meest gebruik van info uit afzonderlijke
letters. Kinderen met meer leeservaring gaan meer af op clusters van letters. Bij aanvankelijk lezen
maken kinderen vooral gebruik van visueel niveau.
Herkennen van de visueel info van letters en lettercombi’s wordt bepaald door ons schriftsysteem.
Wij maken gebruik van alfabetisch schriftsysteem: elke spraakklank word in principe weergegeven
door één teken. Woord maan onderscheiden we 3 spraakklanken, die achtereenvolgens door de
teken m, aa en n worden aangeduid.
1e probleem is het herkennen van spraakklanken in een woord. Je kunt woord uit elkaar halen in
spraakklanken en de bijbehorende letter noteren voor schrijven van een woord. /roos/ haal je uiteen
in r, oo en s. Nu gebruiken we voor spelling van woorden niet alleen alle spraakklanken van de
Nederlandse taal. Er zijn spraakklanken waar we geen apart teken voor hebben. In het woord deur
klinkt /eu/ anders dan in neus. Toch beide hetzelfde teken. Klankverschil is niet zo groot dat het
, betekenisverschil veroorzaakt. Dat is wel bij bos en boos. In onze taal worden dus geen
spraakklanken weergegeven, maar alleen spraakklanken die betekenisverschil tussen woorden
veroorzaken. Zulke betekenis onderscheidende klanken noemen we fonemen. De /eu/ in deur en
neus zijn hetzelfde foneem, maar 2 verschillende spraakklanken.
2e moeilijkheid is dat er niet genoeg letters zijn om alle fonemen weer te geven. Van de 26 letters zijn
er maar 23 te gebruiken. De q en x duiden 2 fonemen aan en voor de c kunnen we de k of s
gebruiken. In Nederlands opgelost door fonemen weer te geven door combinaties van letters, zoals
ee, oe, ie enz. Een letter of lettercombi die een foneem weergeeft, noemen we een grafeem. De i en
de e zijn dus grafemen, maar ook de lettercombinaties ie of ee. Kinderen vinden vaak lastig uit te
maken welke letters samen een grafeem vormen. In groep 3 leren kinderen alle 36 basisgrafemen.
3e moeilijkheid is dat de koppeling tussen grafemen en fonemen niet eenduidig is. Sommige fonemen
kunnen door meer dan één grafeem worden weergegeven en omgekeerd kan een bepaald grafeem
verwijzenverwijzen naar twee verschillende fonemen. In het woord den geeft het grafeem d de /d/
weer, maar in het woord bad staat de d voor het foneem /t/. het grafeem o moeten we in pot lezen
als /o/, maar in poten als /oo/. Beginnen daarom in groep 3 bij het aanvankelijk lezen alleen met
klankzuivere woorden.
Morfologisch niveau (betekenisvolle elementen, voor- en achtervoegsels)
De morfologie van een woord is de manier waarop een woord is opgebouwd. Bij lezen maak je ook
gebruik van je kennis van de opbouw van woorden. Lezer zal het woord vertrouwelijk sneller kunnen
lezen als hij hierin het woordje trouw herkent. Als je voorvoegsels als be, ge en ver of achtervoegsels
als -tje en -lijk in één keer herkent, zal het leesproces sneller verlopen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wenckeschurink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
76462 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now