Summary
Samenvatting Taalonderwijs Ontwerpen
- Course
- Institution
- Book
Heldere samenvatting.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: moharink • 2 year ago
Seller
Follow
wenckeschurink
Reviews received
Content preview
Taalonderwijs ontwerpenHoofdstuk 5: Begrijpend lezen
5.1 Het proces van begrijpend lezen
Bij begrijpend lezen maak je gebruik van een schriftelijke code en om die code te kraken moet je de
vaardigheid van het technisch lezen beheersen. Bij de beschrijving van het proces van begrijpend
lezen wordt gebruikgemaakt van begrippen zoals leesactiviteiten, strategieën en leesvaardigheden.
Vaardigheden zijn minder complex dan strategieën; het zijn deelhandelingen waarvan een lezer zich
niet altijd bewust is. Veel methoden gebruiken de term strategie om alle activiteiten van een leerling
voor het begrijpen van een tekst aan te duiden. Wij verstaan onder strategie een bepaalde aanpak
die een taalgebruiker hanteert om zijn doel te bereiken.
Bij begrijpend lezen onderscheiden we 4 strategieën:
1. Oriënterend lezen;
2. Zoekend lezen;
3. Intensief lezen; en
4. Studerend lezen.
5.1.1 Strategieën voor begrijpend lezen
De leesstrategie is afhankelijk van het doel die je hebt.
Oriënterend lezen
Als je de doelstelling hebt om na te gaan of een tekst bruikbaar is, pas je oriënterend lezen toe.
Technieken die je daarbij hanteert zijn: het snellen van koppen, het bekijken van de plaatjes en de
inhoudsopgave, de inleiding en de 1e regels van alinea’s. Op basis van oriënterend lezen besluit je of
de tekst de moeite waard is om verder te lezen.
Zoekend lezen
Als je als leesdoel hebt om een antwoord te vinden op een heel specifieke vraag dan zul je zoekend
lezen. Ook als je bepaalde tekst wil selecteren bij je leesdoel, zul je de strategie van zoeken lezen
gebruiken. Technieken die je vaak hanteert zijn het bekijken van de tekst op bepaalde woorden of
het bekijken van kopjes of (paragraaf)titels.
Intensief lezen
Als je de bedoeling hebt om bepaalde info te onthouden zul je intensief lezen. Je leest de tekst zin
voor zin door en probeert de info die de tekst biedt te volgen. Technieken zijn: het maken van
aantekeningen, het onderstrepen, het stellen van vragen, het plaatsen van steekwoorden in de
kantlijn. Intensief lezen kan worden voorafgegaan door oriënterend lezen. Als je eerst de
inhoudsopgave van een boek bekijkt, krijg je al een indruk van de inhoud van een tekst. Sommigen
methoden leren kinderen een vaste aanpak voor intensief lezen van alle teksten, noemen we vaak
een leeswijzer of stappenplan.
Studerend lezen
Een strategie die in het verlengde ligt van intensief lezen is studerend lezen. Hierbij wil de lezer
bepaalde info uit een tekst vastleggen om die later te kunnen reproduceren. Je hebt het vaak over
studieachtige leessituatie. Studerend lezen is bij uitstek een leesvorm die toepast wordt in onderwijs-
en opleidingssettings. Je gebruikt technieken zoals: zelf geformuleerde vragen met antwoorden uit
de tekst, schema waarin je relaties legt tussen tekstdelen, diagram waarin je bijv. de werking van een
apparaat weergeeft, tekening van bijv. verspreiding van dieren over een landstreek of samenvatting
met de hoofdzaken uit de tekst.
, Voor alle studietechnieken geldt: ze willen hoofd- en bijzaken scheiden. Proberen samenhang tussen
de begrippen en relaties in de tekst aan te geven en geven en schriftelijke (soms gevisualiseerde)
neerslag van de inhoud van de tekst.
De ene studietechniek kan de basis zijn voor de andere (bijv. onderstrepen als basis voor
samenvatten). Studerend lezen vooral in groep 7/8 systematisch aan de orde. Maken van een
samenvatting is een behoorlijk ingewikkelde vaardigheid, die beheersing van veel andere
vaardigheden van het zowel het begrijpend lezen vergt. Aan einde van de basisschool hoeven
kinderen niet alle studietechnieken te beheersen. Tegenwoordig is studerend lezen geïntegreerd in
methoden voor begrijpend lezen.
Het hanteren van een leesstrategie veronderstelt een zekere mate van reflectie van kinderen, van
afstand nemen van de eigen leessituatie. Je kijkt als het ware naar jezelf en je vraagt je af: wat is de
beste manier om in deze situatie aan de slag te gaan of om deze tekst te lezen?
5.1.2 Vaardigheden voor begrijpend lezen
Kind gebruikt bij het lezen van een tekst vaardigheden om de tekst te decoderen. Een kind uit begin
groep 3 zal hierbij letter voor letter gaan verklanken. Dat is niet zo’n efficiënte strategie als je een
vuistdikke roman wil lezen, maar kinderen in groep 3 kunnen in het begin nog niet op een andere
manier lezen. Steken vaak zoveel energie in het verklanken, dat ze niet begrijpen wat er staat. Het is
mogelijk om een tekst hardop te lezen, zonder dat je met het begrijpen bezig bent. Het decoderen
van een tekst noemen we technisch lezen. Het is een voorwaarde om begrijpend te kunnen lezen.
Vaardigheden die aandacht spelen bij het begrijpen van een tekst:
bepalen van het leesdoel;
betekenis van woord(groepen) bepalen;
relaties in de tekst leggen;
relaties buiten de tekst leggen;
structuur van de tekst herkennen;
tekstsoort herkennen;
thema van de tekst bepalen;
doel van de tekst vaststellen;
tekst beoordelen.
Deze vaardigheden gebruik je vaak in wisselende volgorde en mate van intensiteit.
Bepalen van het leesdoel
Je hebt meestal van tevoren een doel voor ogen, voordat je leest. Vaardigheid leesdoel bepalen
houdt in dat je je van tevoren afvraagt met welke bedoeling je een tekst gaat lezen. Gebeurt soms
heel weloverwogen, maar je bent je je leesdoel lang niet altijd bewust.
Info zoeken. Je wilt bijv. iets weten over het leven van Karel de Grote. Vooral gericht op
namen en feiten;
Je mening vormen. Je wilt bijv. argumenten hebben voor/tegen het eten van vlees. Je bent
vooral gericht op het vinden van standpunten, het onderscheid tussen meningen en feiten;
Je ontspannen. Je wilt bijv. een lekker spannend of romantisch verhaal lezen. Vooral gericht
op de (spannings)opbouw van de tekst, identificatie met de verhaalfiguren en sfeertekening.
Een handeling kunnen uitvoeren. Je wilt weten hoe je iets moet maken of doen, bijv. een
bepaald gerecht bereiden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wenckeschurink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
57413 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now