Summary
Samenvatting KT&S
- Course
- Institution
Samenvatting van 20 pagina's voor het vak KT&S aan de HU (blok B, jaar 1)
[Show more]
Seller
Follow
logopedie21
Reviews received
Content preview
KT&S, samenvatting blok B1. Oorzaken van afwijkende taalontwikkeling
Slechthorendheid: blijvende, matige tot ernstige gehoorverliezen kunnen zorgen voor een
niet-specifieke TOS (TOS in combinatie met een ander probleem). Lichte gehoorverliezen
hebben invloed op de taalontwikkeling. Deze achterstanden worden ingehaald.
Afwijkingen in bouw of bewegingsmogelijkheden van de spraakorganen: de fijnmotorische
ontwikkeling is vooral van belang voor de fonologie activiteit zoals articulatie. Bij productie
van spraak wordt op zijn minst een 100 tal of spieren gebruikt. Kinderen met blijvende
motorische beperkingen zullen ook blijvend moeilijkheden hebben om de spraakklanken
goed duidelijk uit te spreken.
Neurologische (ontwikkelings)stoornissen: beschadigingen van het centrale of perifere
zenuwstelsel kunnen zorgen voor afwijkingen in de motorische besturing van de
spraakorganen. Deze beschadigingen kunnen vanaf de geboorte aanwezig zijn of tijdens de
ontwikkeling ontstaan. Soms zijn de primaire mondfuncties zoals zuigen, slikken en/of
kauwen ook aangetast. Zo komt het dat baby’s met een slikstoornis later vaak ook
articulatiestoornissen hebben.
Onvoldoende omgevingsfactoren: bijvoorbeeld lage opleiding moeder beperkte
woordenschat kind. Dit is niet hetzelfde als TOS, maar komt door een
blootstellingsachterstand.
Algemene leermogelijkheden: het algemeen leervermogen stelt kinderen in staat patronen
te ontdekken. Het is een basis voor het herkennen van patronen in het taalaanbod, en voor
het onthouden van patronen en aldus herkennen van structuren. Bij een zwak leervermogen
kan taal zich onvoldoende ontwikkelen.
Gedragsstoornis: kinderen zijn snel afgeleid. Gedrag is moeilijk voorspelbaar. Soms zullen
kinderen helemaal niet praten (mutisme), soms zullen ze niet meer zeggen dan het
hoognodige, soms valt een vertraging in de totale ontwikkeling waar te nemen die gepaard
gaat met een zeer specifieke afwijking autisme. Taal wordt niet gebruikt om te
communiceren. Taalgebruik bestaat voornamelijk uit het benoemen van dingen en situaties
door middel van letterlijk overgenomen zinnen.
Extreem slechte lichamelijke condities: kinderen moeten in fysiek opzicht ‘fit’ zijn om dingen
te kunnen leren. Het kan na ziekte zo zijn dat de ontwikkeling bij kinderen slechts geleidelijk
weer op gang komt.
, 2. Begrippen rondom verschillende
taalontwikkelingsstoornissen
Niet op zichzelf staande taalontwikkelingsstoornissen = niet-specifieke TOS/secundaire TOS:
kan het gevolg zijn van langdurige gehoorproblemen, verstandelijke beperking en
contactstoornissen.
Opzichzelfstaande taalontwikkelingsstoornissen = specifieke TOS/primaire TOS: zit in het
kind zelf, staat los van andere beperkingen. Ontwikkeling verloopt vertraagd wel
hetzelfde als bij andere kinderen maar dan langzamer. Of de ontwikkeling verloopt anders
afwijkingen doen zich zowel voor de inhoud, vorm en taalgebruik. Er is spraken van:
- Een gemiddeld IQ
- Geen groot gehoorverlies
- Geen duidelijke neurologische stoornis
- Geen contactstoornis, zoals autisme
- Geen extreme deprivatie of andere heel ongunstige taalaanbodsituaties.
(specific) language impairment (SLI) = specifieke TOS ernstige spraak-/taalmoeilijkheden.
Kinderen hebben meer moeite dan normaal om hun moedertaal te ontwikkelen.
Semantisch-pragmatische stoornis: bij een TOS is vaak de semantiek (betekenis) en het
taalgebruik verstoord.
Pragmatic language impariment (PLI): belangrijk verschijnsel bij TOS is verstoord semantiek
of het taalgebruik. PLI stoornis in het taalgebruik; niet met de woordenschat.
Woordvindingsproblemen: 3 tot 6 jaar moeite met spreken buiten hier en nu. Boven de 6
jaar moeite met het vertellen van verhalen en het voeren van een samenhangend
gesprek. De woordenschat blijft achter en er zijn grammaticale problemen. Sociale
taalvaardigheid is beperkt, moeite met verklaringen en definities, metalinguïstisch
bewustzijn (Het vermogen over eigenschappen en gebruik van taal te denken) is minder
ontwikkeld. De kenmerken veranderen wel met de tijd.
Dysfatische ontwikkeling = specifieke TOS of SLI, maar deze term wordt minder gebruikt en is
niet duidelijk omschreven. Het is een neurologische TOS waarbij het kind vaak veel meer
begrijpt dan het zelf kan zeggen.
Taalachterstand: te weinig Nederlands gehoord en gesproken, te weinig gepraat en
voorgelezen. Kan worden veroorzaakt door een TOS, onvoldoende taalaanbod uit de
omgeving (blootstellingsachterstand) of een combinatie van beide.
Blootstellingsachterstand: taalachterstand door onvoldoende blootstelling aan de eerste taal
van een kind.
, 3. Taalstandaard
Doelgroep: kinderen tussen 1;6 en 4;0 jaar.
Onderzochte taaldomeinen: vitaliteit (fysieke toestand) en motoriek, contact, gerichtheid,
ontwikkeling van concepten, taalproductie, taalbegrip, spraak en predisponerende factoren
(risicofactor). Er wordt gekeken naar taalontwikkeling met een brede blik
Toepassingsmogelijkheden: de taalstandaard kan altijd worden ingezet in de spraak- en
taaldiagnostiek bij kinderen tussen de 1;6 en 4;0 jaar; het kind hoeft aan geen enkele
voorwaarde te voldoen. Je krijgt zicht op normale en afwijkende aspecten.
Interpretatie van de resultaten: na invulling van de taalstandaard kan de onderzoeker een
uitspraak doen over de vraag of er een spraak- en/of taalprobleem bestaat en tevens
aangeven in welke richting de verdere diagnostiek het beste kan plaatsvinden. Het
instrument kan ook een rol spelen in de evaluatie van de spontane ontwikkeling en als
evaluatie van interventie. Er wordt gescoord aan de hand van de drie criteria:
- Duidelijke evidentie voor normaal (score 5)
- Mogelijke evidentie voor een probleem (score 3)
- Duidelijke evidentie voor een probleem (score 1).
Bij twijfel kan er gekozen worden voor de tussenliggende waarden als 2 en 4. Er wordt
gescoord op grond van waargenomen gedrag. De verzamelde gegevens kunnen kwantitatief
en kwalitatief gebruikt worden. Na invulling van de items kan een totaalscore worden
berekend waarna gezien kan worden of de score boven of beneden het afbreekpunt
uitkomt. Is de score beneden dit punt, dan is nader onderzoek gewenst.
4. Verloop van de normale meertalige ontwikkeling +
specifieke kenmerken
Voorwaarde: voldoende en kwalitatief goed aanbod in beide talen.
Bij simultane meertaligheid (2 talen te gelijk leren) is er spraken van een kleinere
woordenschat in beide talen. Simultane meertaligheid volgt de fasen van normale
taalontwikkeling: bijvoorbeeld vroegtalige periode, differentiatiefase en voltooiingsfase. De
universele kenmekren zijn: overgeneralisatie (ik komde naar huis), overextensie (alle oude
mannen zijn opa’s). Dit zijn normale fouten.
Bij sequentiële meertaligheid (eerst 1 taal dan andere) kost de taalverwerving van
grammatica en woordenschat meer tijd. Heeft dezelfde universele kenmerken. Cognitieve
ontwikkeling: kind is verder, begrijpt meer van de wereld om zich heen. Fonologische
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller logopedie21. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now