Summary
Gezondheidspsychologie samenvatting
- Course
- Institution
- Book
Alle thema's die aan bod komen bij het vak gezondheidspsychologie zijn helder uitgelegd aan de hand van tekst en plaatjes.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
vivianzondag
Content preview
Samenvatting gezondheidspsychologieGezondheidspsychologie Morrison & Bennett
H1
Wat is gezondheid? Veranderende perspectieven
o Gezondheid lijkt in grote lijnen te bestaan uit de categorieën ‘zijn’,
‘hebben’ en ‘kunnen’. Gezondheid wordt als iets vanzelfsprekends
gezien, totdat ze door ziekte of ongeval in gevaar komt. Gezondheid
als afwezigheid van ziekte is een te beperkte opvatting.
o Opvattingen over gezondheid zijn verschoven van een tamelijk
holistische visie waarbij geest en lichaam interacteren naar een
dualistisch standpunt waarbij geest en lichaam onafhankelijk van
elkaar interacteren. De opvattingen verschuiven tegenwoordig weer
terug naar het holisme waarbij vraagtekens worden geplaatst bij het
puur medisch model door een meer biopsychosociale benadering.
o Het medisch model gaat uit van de opvatting dat gezondheid
afwezigheid is van ziekte en dat door het wegnemen van de oorzaak
de gezondheid hersteld is. In het biopsychosociaal model zijn er
naast de lichamelijke factoren ook culturele en subjectieve factoren
die een rol spelen bij de beoordeling van gezondheid.
o De opvatting van positieve psychologie dat meer gekeken moet
worden naar wat iemand wel kan en wil wint terrein. Hierdoor komt
de regiefunctie meer bij de patiënt te liggen.
Individuele, culturele en leeftijdgerelateerde perspectieven op gezondheid
o Culturen kennen een collectieve of een individualistische oriëntatie.
Dit beïnvloedt de opvattingen over gezondheid en ziekte, evenals
het gedrag van de betrokkenen.
o Kinderen kunnen naarmate ze ouder worden gezondheid en ziekte
in complexe en multidimensionale termen verklaren.
o Het aantal ouderen op de wereld neemt in absolute en relatieve zin
toe. Door de vooruitgang in de medische wetenschap zal het aantal
mensen met een beperking toenemen.
Wat is gezondheidspsychologie?
o Gezondheidspsychologie is de studie van gezondheid, ziekte en
(persoonlijke en professionele) gezondheidszorg. Het doel van de
1
, gezondheidspsychologie is gedrag omtrent ziekte en gezondheid te
begrijpen, te verklaren en zo mogelijk te voorspellen, opdat
effectieve interventies kunnen worden ontwikkeld om lichamelijke
en emotionele schade van riskant gedrag en ziekte te reduceren. De
gezondheidspsychologie biedt een holistische, maar in wezen
psychologische benadering van gezondheid, ziekte en
gezondheidszorg.
o Gezondheidspsychologie heeft modellen en theorieën overgenomen
van andere disciplines van de psychologie. In de praktijk (onderzoek
en gezondheidszorg) wordt gezondheidspsychologie steeds vaker
gecombineerd met gedragsgeneeskunde, medische sociologie en
gezondheidseconomie.
2
,H2
Gezondheidsverschillen
o Armoede is wereldwijd de belangrijkste oorzaak van ziekte en
vroegtijdig overlijden. Waar armoede geen rol speelt, zijn mogelijk
ook psychosociale factoren en gezondheidsvaardigheden van
invloed op de gezondheid.
o Aanzienlijke variaties in gezondheid tussen sociale groepen hebben
te maken met de sociaaleconomische status. Deze relatie is het
gevolg van een aantal factoren, waaronder:
o Gedrag zoals roken en sporten;
o Stress als gevolg van verschillen in welzijn, controle over het
eigen leven (autonomie), verschillen in woonomgeving, de
hoeveelheid dagelijkse stress en de aan- of afwezigheid van
kansen op een beter leven;
o Toegang tot gezondheidszorg en het benutten daarvan;
o Het al dan niet hebben van sociaal kapitaal en de
bijbehorende stress bij het ontbreken daarvan.
o De relatie tussen werk en gezondheid is complex. In principe is het
hebben van een baan beter voor de gezondheid dan werkloos zijn.
Als de spanning op het werk echter aangevuld wordt met grote
verantwoordelijkheden buiten het werk, kan de gezondheid
daaronder lijden. ‘Work-home spillover’ kan bijvoorbeeld negatieve
effecten hebben op zowel de geestelijke als de lichamelijke
gezondheid.
o Banen met hoge eisen in combinatie met weinig autonomie leveren
de meeste stress op en gaan het vaakst gepaard met een slechte
gezondheid.
o Vooral de financiële onzekerheid van werkloosheid is slecht voor de
gezondheid, meer dan het niet hebben van een baan op zich.
Minderheidsstatus en gezondheid
o Een factor die de gezondheid beïnvloedt, is behoren tot een
minderheid. Vooroordelen over minderheden dragen aanzienlijk bij
aan stress en het voorkomen van ziekte in deze groepen.
o Mensen behorend tot etnische minderheden hebben vaak ook een
lagere sociaaleconomische status; zij kunnen extra stress
ondervinden door deze dubbele ongelijkheid.
3
, o Het geslacht kan van invloed zijn op de gezondheid, maar niet
alleen vanwege biologische verschillen. Meestal zijn de verschillen
in gezondheid tussen mannen en vrouwen het gevolg van
uiteenlopende psychosociale ervaringen.
Geslacht en gezondheid
o Mannen vertonen vaker gedrag dat gevaarlijk is voor de gezondheid
dan vrouwen.
o Mannen zoeken minder vaak medische hulp als ze ziek zijn dan
vrouwen.
o Vrouwen werken nog steeds vaak minder en/of krijgen minder
betaald dan mannen. Hierdoor zijn ze kwetsbaar voor de problemen
die samenhangen met een lage sociaaleconomische status.
H3.1
Wat is gezondheidsbevorderend gedrag
o Gezondheidsbevorderend gedrag is gedrag waarvan is gebleken dat
het de gezondheidstoestand ten goede komt, al dan niet met het
vooropgezette doel de gezondheid te beschermen, te bevorderen of
te handhaven.
o We maken een onderscheid tussen ‘gedragsmatige pathogenen’
(gedragingen die schadelijk zijn voor de gezondheid) en
‘gedragsmatige immunogenen’ (gedragingen die de gezondheid
bevorderen).
H4.1
Compliantiegedrag
o Therapietrouw bestrijkt alle handelingen vanaf het verkrijgen van
een recept, het afhalen van de geneesmiddelen tot aan het op de
juiste wijze innemen ervan. Ook omvat therapietrouw alle
zelfstandig uitgevoerde therapeutische gedragingen, zoals
revalidatieoefeningen in overeenstemming met medische adviezen.
o Therapietrouw is een belangrijke factor voor het slagen van een
behandeling. Voor de meeste mensen zal therapieontrouw worden
beïnvloed door een combinatie van factoren.
Distale invloeden op gezondheidsgedrag
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vivianzondag. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.53. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
61325 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now