Elektrische verschijnselen ontstaan doordat ladingen krachten op elkaar uitoefenen.
Positieve en negatieve lading, tegenovergestelde lading trekt elkaar aan, gelijke lading stoot
elkaar af.
Bij elektrische verschijnselen zijn het meestal de elektronen die bewegen.
Bewegende lading is wat je elektrische stroom noemt. In een metaal zit het grootste deel
van ieder atoom op een vaste plaats, op enkele elektronen per atoom na. Die elektronen
kunnen door het gehele metaal bewegen. Je noemt ze geleidingselektronen.
Stroomsterkte (I): hoeveel lading er per seconde door een punt stroomt in Ampère (A).
Spanning (U): hoeveel energie de lading meekrijgt in Volt (V).
Kleine stromen geef je vaak aan in mA of μA, waarbij geldt dat: 1 mA = 0,001 A en 1 μA =
0,000 000 1 A.
Met elektrische stroom kun je beweging opwekken, warmte creëren, communiceren en licht
maken. Voor een blijvende elektrische stroom is behalve een gesloten stroomkring ook een
spanningsbron nodig. Een batterij is een spanningsbron. Een spanningsbron ‘pompt’ de
lading rond. Bovendien geeft hij energie aan de lading mee.
Vroeger voordat elektronen bekend waren is afgesproken dat in een stroomkring de stroom
van de plus- naar de minpool gaat. We weten nu dat de elektronen dan juist de andere kant
op gaan, dus van de min- naar de pluspool.
In dik koperdraad verliezen de elektronen nauwelijks energie, in een vernauwing zoals een
gloeidraadje van een lamp gebeurt dat wel. Het kost energie om door de vernauwing te
komen. De vernauwing wordt zo warm dat ze licht gaat geven. De spanningsbron geeft de
geleidingselektronen dus energie mee. Bij de vernauwing geven ze die energie weer af.
De batterij is een soort pomp die het ladingsverschil en dus de spanning tussen de plus- en
de minpool in stand houdt. De batterij vult de elektronen die wegstromen van de minpool
meteen weer aan en haalt de elektronen die bij de pluspool aankomen direct weer weg. Dit
pompen van elektronen kost energie. Als er geen stroom loopt, levert de batterij geen
energie. Als de batterij leeg is, kan ze niet meer pompen en houdt de stroom op te bestaan.
De geleidbaarheid (G) geeft aan hoe goed een voorwerp of draad elektrische stroom
geleidt, in siemens (S). De geleidbaarheid van geleiders is groot, de geleidbaarheid van
isolatoren is klein. Goede geleiders zijn metaaldraden, koolstof en kraanwater. De
geleidbaarheid van een draad hangt af van:
de dikte van de draad: hoe dikker de draad, hoe groter de geleidbaarheid;
de lengte van een draad: hoe langer de draad, hoe kleiner de geleidbaarheid;
het materiaal waarvan de draad is gemaakt.
Door een draad met een grote geleidbaarheid loopt bij gelijke spanning een grotere stroom
dan door een draad met een kleine geleidbaarheid. Je berekent geleidbaarheid als volgt:
G = I/U, wat je ook kunt schrijven als I = G · U
met G geleidbaarheid in siemens (S)-I stroomsterkte in ampère (A)-U spanning in volt (V)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauravos3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.99. You're not tied to anything after your purchase.
