Summary
Samenvatting Filosofie Hoofdstuk 1 t/m 10. Ethiek en economie (ISBN: 9789001893248)
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide samenvatting van het boek Ethiek en economie. H1 t/m 10. Vak: Filosofie, blok 5.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: sandervanhuizen • 2 year ago
Seller
Follow
IsV
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 1: Wat is ethiek?Filosofie = de wetenschap die streeft naar wijsheid en kennis.
- Samenhangend systeem van beweringen en argumenten
- (Leidende) denkwijze, opvatting (de filosofie van ons bedrijf is: klant is koning)
Filosofie gaat over de “grote vragen” en “de rede (ons verstand) als fundament”. Het
nadenken, reflecteren en ter discussie stellen van wat we denken te zijn en denken te
weten. Wordt ook wel wijsbegeerte genoemd. Een hedendaagse filosoof legt zijn ene oor
bij de geschiedenis en het andere bij zijn tijdgenoten.
Filosofie richt zich op de grondslagen van
Wetenschap (wat zijn de taken van de wetenschap?)
Kunst (wat is kunst precies?)
Religie (wat is de functie van religie? Bestaat God?)
Menselijk bestaan (Ben jij je hersenen? Hebben we een ziel?)
Wiskunde
Taal
Het denken als zodanig
Ethiek (hoe dingen behoren te zijn; waardoor is iets moreel goed of slecht?)
Filosofie en de bedrijfskunde
Bedrijven dragen bij aan de maatschappij:
• maken winst (voor eigenaren)
• betalen daarom belasting (aan overheid)
• werkgelegenheid (voor werknemers)
• maken waardevolle producten en diensten (voor klanten)
… is dat het enige wat we van bedrijven mogen verwachten?
Filosofie en bedrijfsethiek
Bedrijven dragen bij aan de maatschappij
… maar hebben ze nog meer verantwoordelijkheden?
… en waar eindigen deze verantwoordelijkheden?
Binnen de filosofie houdt bedrijfsethiek zich bezig met deze vragen.
1.1 Feiten en waarden
Ethiek begint waar feiten eindigen. En begint wanneer we een waardeoordeel hebben. Dus
bijv. in hoeverre is het ethisch juist om in de bus op te staan voor een ouder persoon?
waardeoordeel voor nodig en kan niet feitelijk vastgesteld worden.
- Feitelijke vraag: in hoeverre is het mogelijk om iemands talent in een bepaalde
beroepscontext vast te stellen op basis van een DNA-test? vaststellen van feiten.
- Ethische vraag in hoeverre is het ethisch juist om iemands talent in een bepaalde
beroepscontext vast te stellen op basis van een DNA-test? waardeoordeel vormen.
Moreel dilemma/’hard case’= als er meerdere waardeoordelen zijn over een feitelijke
situatie die elkaar tegenspreken/uitsluiten. Om het moreel dilemma op te lossen kunnen we
gebruikmaken van de ethische wetenschappen.
1.2 Ethiek als wetenschap
,Ethiek= de wetenschap die zich bezighoudt met het structureel analyseren en evalueren van
de moraal.
Moraal= samenhang van normen en waarden (wat goed en fout is).
Ethiek als wetenschap biedt een weloverwogen structuur aan het vraagstuk wat goed of
fout is. De structuur wordt gezocht in 2 wetenschappelijke benaderingen, namelijk
analyseren en evalueren.
Analyseren: de onderzoeker is neutraal in de bevindingen, maar probeert voornamelijk in
kaart te brengen wat de ethische opvatting is van een individu en groep en waarom.
Evalueren: het uiteindelijk vellen van een waardeoordeel, waarin je op basis van in kaart
gebrachte gegevens zelf een standpunt inneemt en toepast in je dagelijks handelen.
1.3 De moraal
Moraal= iemands perceptie van wat ethisch juist is.
Moraal bekijken op niveau van individu, georganiseerde verbanden (bedrijf), een land,
groepen landen.
Bedrijfsmoraal= de algemene visie op ethiek van een bedrijf.
Bijvoorbeeld: Shell heeft verwachtingen van haar werknemers ten aanzien van ethiek in een
gedragscode dat ze oprechtheid, integriteit en respect voor mensen belangrijk vinden tijdens
hun handelen. De werkregels bevatten concrete regels (normen) en achterliggende principes
(waarden). ‘’wij tolereren geen enkele handeling die vernederd. Behandel anderen met
respect en vermijdt ongepaste situaties’’. Waarde= respect. De norm= ‘’u mag geen
ongepaste opmerkingen of grappen maken’’.
Om deze werkregels te naleven, moet je schikken over karaktereigenschappen (deugden) en
benodigdheden (belang) die dat mogelijk maken. De shell medewerker zal een respectvol en
empathisch persoon moeten zijn die beschikt over toegang tot de shell ethics & compliance
office om bij twijfel op een juiste manier in overeenstemming te handelen met de
gedragscode.
Norm= de manier waarop men een of meerdere waarde(n) wil realiseren.
Bijvoorbeeld het aloude concept: ‘dames gaan voor’. De norm ‘dames gaan voor’ dient dan
ter realisatie van de waarde ‘respect’. Een norm is dus een regel die men kan herkennen aan
iemands gedrag waarbij deze regel wordt opgevolgd.
, Onder te verdelen in:
Individuele en collectieve normen
Individuele: de normen zijn geen onderdeel van een bedrijfscultuur, politieke ideologie of
culturele opvattingen of tradities, maar het gedrag is zeer individueel bepaald en afhankelijk
van het persoon. Bijvoorbeeld: een eigen ochtendroutine voor school, teneinde de waarde
‘punctualiteit’ en ‘kennis’ te realiseren.
Collectieve: de naleving hiervan wordt door een (sub)cultuur verwacht en afwijking ervan
wordt als onethisch ervaren. Het kunnen normen zijn binnen een studentenvereniging,
normen binnen een bedrijf of bedrijfstak, normen ingegeven vanuit iemands cultuur of religie.
In verschillende landen wordt op een andere manier gekeken tegen bijv. het drinken van
alcohol tijdens werk. Collectieve normen zijn veelal cultureel of religieus bepaald.
Universele/ongeschreven en geschreven normen
Universele/ongeschreven: sommige normen hebben een universele werking, want ieder
mens is het erover eens dat het een goed idee is om deze normen na te leven. Norm met
mondiale reikwijdte: ‘wanneer een oud persoon de bus inkomt en er is geen plek dan sta je
op’. De waarde is dan ‘respect’. Deze kunnen we vinden in Universele Verklaring van de
Rechten van de Mens, hierin staan belangrijke normen die ertoe leiden dat mens een
menswaardig bestaan kan leiden.
Geschreven: Universele Verklaring voor de Rechten van Mens is opgeschreven in politieke
verklaring die op schrift is gesteld, dit zijn dus geschreven normen. Normen kunnen
georganiseerd of verplicht zijn in een bepaalde samenleving. Bijvoorbeeld: ‘voor een rood
stoplicht moet je stoppen’ dient ter realisatie van de waarde ‘veiligheid’ en staat in de
wetgeving. Normen kunnen uit een juridisch kader gecodificeerd worden, bijvoorbeeld
spelregels van een sport.
Waarde= het uiteindelijke doel dat gerealiseerd wordt door het naleven van bepaalde
normen. Bijvoorbeeld: liefde, respect, waardigheid, welzijn, gezondheid, vriendschap,
vrijheid, privacy, plezier, gelijkheid, eigendom. Kritisch kijken naar relatie tussen norm en de
achterliggende waarde en naar de verschillende waarden die leiden tot tegenstellingen.
Tegenstellende waarden: hoe bepaal je welke waarde in de situatie mag prevaleren boven
de andere?
‘Terminal values’= allerbelangrijkste waarden in het leven waar we niet zonder kunnen en
vormen een levensdoel. ‘Intstrumental values’= waarden die ons daarbij helpen, maar
geen doel op zich.
Kritiekpunt: Een interpretatieverschil van een waarde maakt het minder plausibel dat er
universele waarden zijn en dat er een hiërarchie bestaat tussen terminal en instrumental
values.
Deugd= een bepaalde eigenschap die nodig is om een norm succesvol te kunnen naleven.
Het naleven van normen ter realisatie van waarden kan vaak niet zonder dat een persoon
over bepaalde karaktereigenschappen bezit. Bijvoorbeeld: iemand die graag op tijd komt ter
realisatie van de waarde ‘beleefdheid’, dient daarvoor stipt te zijn.
Deugden in de beroepspraktijk: bijvoorbeeld: er wordt verwacht van een professioneel
voetballer dat hij beschikt over de karaktereigenschap ‘kalmte’ om de norm ‘gebruik geen
fysiek geweld’ teneinde de waarde ‘fair play’ te waarborgen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller IsV. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.53. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
50843 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now