Europese Rechtsgeschiedenis: Het Romeinse strafrecht
Hoorcollege 4
Archaïsche rechtscultuur
Kenmerk:
Weinig publieke acties, vooral private acties
- Private acties ter vergelding (dus geen vergoeding) van het ondervonden onrecht
- Wraakneming afkoop van het wraakrecht
De andere partij had u iets aangedaan en nu ging jij de andere partij iets aandoen. En
dat mocht! Dat was toegestaan door de overheid, dan sta je quit.
Dit stelsel vind je terug in alle primitieve, vroege rechtsstelsels. Als er iets werd gedaan tegen jouw
familie/groep moest je dit zelf vergelden, zelfs als het ging om delicten zoals doodslag en verkrachting.
Op een gegeven moment gaat de overheid het concept van wraak nemen steeds verder terugdringen, en
moet de partij die het leed heeft aangericht het wraakrecht afkopen van het slachtoffer.
Uiteindelijk gaat de overheid zich er zoveel mee bemoeien dat er een geleidelijke verschuiving komt in dit
stelsel:
Geleidelijke verschuiving van privaat naar publiek strafrecht
- Publieke acties ter vergelding van het aangerichte onrecht
- Private acties ter vergoeding van de geleden schade
FAS EN IUS
Fas en ius VOLGENS Prof. Dave De ruyscher
FAS IUS
(goddelijke recht, “hebben onze voorouders van (menselijk recht, “hebben onze voorouders zelf
de goden gehad”) gemaakt”)
- Fas was het recht van de vroege - Vroege republiek
koningstijd, het recht werd gezien als iets
wat de goden aan de mensen hadden - De praetor (overheidsambtenaar) heeft
gegeven de priester verdreven uit het
rechtsbedrijf. Door dit komt er een veel
- De priesters waren belast met de vrijer manier van procederen. Een veel
rechtspleging minder rituele, geheimzinnige van
procederen
- De rechtspleging was een erg ritueel,
formalistisch, geheimzinnig iets
- Formula proces: in die tijd komt het fas
- De rechtspleging voltrok zich in de legis op de achtergrond en spreekt men meer
actio- proces. “Daar komt verandering in, van IUS, menselijk recht
in de vroege republiek”
- Openbaar, vormvrij
, Fas en ius VOLGENS Prof. Randall lesaffer
Koningstijd Vroege republiek
FAS + IUS FAS + IUS
Legis actio-proces in de handen van prietsers Formula-proces in de handen van praetor
Het archaïsche romeinse recht
Wat moet je weten?
Er was iets van wettenrecht, dat moet je niet zien als een schriftelijk stuk waarin nieuwe rechtsregels
worden afgekondigd. Leges zijn meer mondelinge bevelen dat de koning ingreep in de rechtspleging. Dat
de koning een bevel gaf van het recht moet volgens hem op een bepaalde manier worden uitgelegd.
Fas en Ius, goddelijk recht en menselijk recht, is aanvankelijk ongeschreven recht. Dit is ook een kenmerk
van een vroege rechtscultuur. Het ligt verankerd in de rechtsgewoontes van de Romeinen en het werd
doorgegeven van generatie op generatie:
Gewoonterecht: mores, binnen de mores dus 2 groepen: Fas en Ius.
o + wettenrecht: leges. In de koningstijd waren er wel wetten, maar dat waren mondelijke
bevelen van de koning als hij moest ingrijpen in het recht.
Binnen de mores had je 2 groepen:
Fas = goddelijke recht < mores> Ius = menselijke recht
- misdragingen jegens de goden of Aanvankelijk ongeschreven - misdragingen jegens
de gemeenschap recht. = het gewoonterecht andere mensen
(misdragingen die u als lid
- reactie door de gemeenschap of van een familie pleegde
de overheid tegen een ander lid van
een familie)
- reactie door de
benadeelde partij
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisaelmanai. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.