BIOLOGIE
H21 PLANTEN
21.1 Als kweker wil je het beste product hebben. Dit kan je via
klassiek veredelen of modern veredelen doen. Veredelen is het
verkrijgen van het optimale product.
Grote zaadbedrijven zijn voortdurend bezig met veredelen.
Medewerkers zoeken bijvoorbeeld veelbelovende
tomatenplanten uit, kruisen ze en kiezen de nakomelingen met
de beste eigenschappen. Dit proces heet klassiek veredelen.
Levert planten met de beste eigenschappen op.
Duurt lang.
Tetraploïde is een cel met vier in plaats van twee homologe
cellen. Polyploïde is een cel met meer dan twee sets
chromosomen.
Meeldraad is het mannelijke geslachtsdeel van de plant.
Stuifmeelkorrels zijn de zaadcellen. De stamper is het
vrouwelijke geslachtsdeel. Veel planten doen aan
zelfbestuiving. Gameten zijn de geslachtscellen van een plant.
Een snellere manier van klassiek veredelen is via het gif
colchicine. Onderzoekers hebben geprobeerd tomatenrassen te
verbeteren door bij cellen het aantal chromosomen te
verdubbelen, door het gif colchicine toe te dienen. Dit gif
hindert de vorming van trekdraden tijdens de mitose, waardoor
er non-disjunctie optreedt: het niet uiteengaan van chromatiden
tijdens de mitose.
Het resultaat is een cel met, bijvoorbeeld, vier in plaats van
twee homologe chromosomen: een tetraploide cel (tomaten
worden groter)
Tomatenplanten zijn zelfbestuivers. Stuifmeel uit de
meeldraden komt op de stamper van dezelfde bloem. In kassen
laten tuinders hommels helpen bij de bestuiving.
Als een veredelaar verschillende tomatenplanten wil kruisen,
dan is handmatige bestuiving de enige manier.
Een veredelaar verwijdert bij een bloem de krans
meeldraden, maar laat de stamper zitten. Bij een andere
, bloem verzamelt hij het stuifmeel, wat hij via een buisje
overbrengt op de stamper.
Bij ongeslachtelijke voortplanting zijn de nakomelingen genetisch
identiek aan de ouderplant. Bij tomaten komt ook
ongeslachtelijke voortplanting voor. Uit de okselscheuten van
tomatenplanten kunnen namelijk nieuwe planten groeien met
dezelfde eigenschappen. Een veredelaar kan de okselscheuten
van de plant afhalen en die verder laten groeien om zo snel
klonen van planten te maken.
Via genetische modificatie ontstaan tomatenplanten met extra
allelen voor nieuwe eigenschappen.
Gaat het om allelen van dezelfde plant dan zijn het cisgene
planten.
Gaat het om allelen van andere soorten dan zijn het
transgene soorten.
Bij beide soorten genetische modificatie is de werkwijze
hetzelfde.
Een laborant isoleert het gewenste allel uit de cellen van
het donororganisme. Hij kiest een bacteriesoort om het
allel over te brengen naar de tomatencellen.
Met een plasmide van de bacterie kan het allel
overgebracht worden (de plasmide is het transportmiddel
om het allel over te brengen).
De bacterie wordt samen in een kweek gebracht met nog
niet gedifferentieerde (tomaten)cellen. In een aantal van
die (tomaten)cellen dringt een plasmide binnen. Het
gewenste allel komt zo in de cel.
De laborant kan tomatencellen met het plasmide opsporen
doordat hij aan het over te plaatsen allel een markergen
heeft gekoppeld. Een markergen is een gen dat aan een
nieuw over te brengen allel wordt toegevoegd dat bijv.
voor resistentie tegen antibioticum zorgt. Als de laborant
dit dan toevoegd sterven alle cellen zonder markergen af
en houdt men de cellen met het juiste DNA over.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bkarseboom. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.71. You're not tied to anything after your purchase.