paragraaf 7.1 – De verlichting .
- Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
Rationalisme en optimisme
De wetenschappelijke revolutie werd vervolgd door een algemene revolutie in denken die de
revolutie werd genoemd. Er ontstond optimisme over de mogelijkheid om met het verstand
alles te begrijpen en te verbeteren. Rationalisme zou leiden tot algehele vooruitgang, en daar
was vrijheid een voorwaarde voor (vrijheid om zelf te denken en om elkaar van gedachten te
wisselen. De verlichting begon in Nederland en Engeland omdat hier alle boekdruk werd
getolereerd. Later sloeg de verlichting over op de rest van de wereld, Parijs werd de
hoofdstad van de verlichting. Hier waren bekende denkers zoals Montesquieu en Rousseau.
In 1772 werd er een encyclopedie geschreven.
Godsdienst
Frederik de Grote vond dat alle religies gelijke rechten moesten hebben, godsdienstige
tolerantie. Elk geloof mocht zijn eigen soort kerk hebben in het land, zolang ze zich maar aan
de wetten hielden.
Sociale verhoudingen
De samenlevingen waren vol met ongelijkheid, adel en geestelijk hadden allerlei
voorrechten. Sommige denkers zoals Voltaire hadden daar geen moeite mee, maar andere
denkers waren het daar niet mee eens. Denkers zoals Rousseau vonden dat de sociale
verhoudingen tegen de reden in gingen en dat iedereen verstand had en dus ook iedereen
gelijke rechten (mensenrechten) moest hebben. In 1754 schreef Rousseau er een boek over
waardoor er steeds meer mensen rond 1760 ook zo gingen denken. Sommige denkers
begonnen zelfs met het denken van gelijkheid tussen vrouwen en mannen.
Politiek
John Locke stelde dat de koningen en regeringen niet hun macht van god kregen, maar van
het volk. Ieder mens zou dezelfde rechten hebben; recht op leven, vrijheid en bezit. De
bevolking stond niet boven de wit in een rechtsstaat, maar moesten zich eraan houden. Ook
Rousseau vond dat er volkssoevereiniteit bestond en dat het afkomstig was van het volk, en
dat de regering, parlement en de rechters de soevereiniteit alleen hoefde uit te oefenen. De
volkssoevereiniteit was belangrijker dan de wil van het individu en stond boven alles en
iedereen. Montesquieu bedacht dat corruptie of omkoperij onderdrukt moest worden. Ook
bedacht hij de trias politica, de driemachtenleer; wetgevende, uitvoerende en rechterlijke
macht moesten niet in de handen zijn van een persoon, maar verdeeld worden over het
parlement, de regering en rechters.
Economie
Adam Smith bedacht dat mensen altijd hun eigen voordeel nastreven, dat noemde hij een
natuurlijk gedrag dat niet nadelig hoeft te zijn voor anderen. Als iedereen de ruimte krijgt om
voordeel na te streven ontstaat er veel mee welvaart. Hij kwam met de wet van het vraag en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller itswood. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.