Summary
GGZ3024 Seksualiteit Samenvatting literatuur taak 2
- Course
- Institution
Uitgebreide samenvatting van de literatuur voor taak 2.
[Show more]
1 review
By: x_maes • 3 year ago
Seller
Follow
renskeum
Reviews received
Content preview
Bron: Handboek Seksuologie. Hoofdstuk 15Seksuele disfuncties
Definitie seksuele disfunctie DSM-IV: Een stoornis in seksueel verlangen en in de
psychofysiologische veranderingen die kenmerkend zijn voor de seksuele responscyclus.
Definitie seksuele disfunctie DSM-V: Een heterogene groep stoornissen die wordt
gekarakteriseerd door een klinisch significante verstoring in het vermogen om seksueel te
responderen of seksueel plezier te maken.
verandering DSM-V t.o.v. DSM-IV: naast seksueel functioneren wordt nu ook aandacht
besteedt aan (gebrek aan) seksueel plezier
Disfunctiespecifieke criteria DSM-V
Seksuele disfuncties bij de vrouw
Orgasmestoornis bij de vrouw
Één van de volgende symptomen:
1. fors vertraagd optreden of zeer vaak uitblijven van het orgasme;
2. duidelijk verminderde intensiteit van de orgastische sensaties.
Seksuele-interesse-/opwindingsstoornis bij de vrouw
Minstens drie van volgende symptomen:
1. afwezige/verminderde interesse in seksuele activiteit; 2. afwezige/verminderde
seksuele/erotische gedachten of fantasieën;
3. geen/verminderd initiatief tot seksuele activiteit en meestal niet ontvankelijk voor het
initiatief van een partner;
4. afwezige/verminderde seksuele opwinding/plezier tijdens seksuele activiteit in bijna alle of
alle (ongeveer 75–100 % van de) seksuele ontmoetingen;
5. afwezige/verminderde seksuele interesse/opwinding in reactie op interne of externe
seksuele/erotische prikkels (bijvoorbeeld geschreven tekst, verbaal, visueel);
6. afwezige/verminderde genitale of niet-genitale sensaties tijdens seksuele activiteit in bijna
alle of alle (ongeveer 75–100 % van de) seksuele ontmoetingen.
Genitopelvienepijn-/penetratiestoornis
Persisterende of recidiverende moeilijkheden met een (of meer) van de volgende:
1. vaginale penetratie tijdens geslachtsgemeenschap;
2. duidelijke vulvovaginale of onderbuikspijn tijdens de vaginale gemeenschap of pogingen
tot penetratie;
3. duidelijke angst of vrees voor vulvovaginale of onderbuikspijn in anticipatie op, tijdens, of
als gevolg van vaginale penetratie;
4. duidelijke spanning in of aanspannen van de bekkenbodemspieren tijdens pogingen tot
vaginale penetratie.
Seksuele disfuncties bij de man
Vertraagde ejaculatie
Persisterende of recidiverende deficiëntie van (of geheel afwezige) seksuele en/of erotische
gedachten of fantasieën en verlangen naar seksuele activiteit.
Één van volgende symptomen:
1. duidelijk vertraagd optreden van ejaculatie;
2. duidelijk zelden of nooit optreden van ejaculatie
,Erectiestoornis
Minstens één van volgende symptomen:
1. duidelijke moeite om een erectie te krijgen tijdens seksuele activiteit;
2. duidelijke moeite met het behouden van een erectie tot en met de afronding van de seksuele
activiteit;
3. duidelijk verminderde erectiele rigiditeit.
Hypoactief-seksueel verlangenstoornis bij de man
Persisterende of recidiverende deficiëntie van (of geheel afwezige) seksuele en/of erotische
gedachten of fantasieën en verlangen naar seksuele activiteit.
Voortijdige ejaculatie
Een persisterend of recidiverend patroon waarin de ejaculatie tijdens seksuele activiteit met
een partner optreedt binnen ongeveer 1 minuut na penetratie in de vagina, en voordat de
betrokkene dit wenst.
N.B. Hoewel deze classificatie ook kan worden toegekend aan mannen met niet-vaginale
seksuele activiteiten, zijn er voor deze situaties geen specifieke duurcriteria vastgesteld.
Seksuele disfuncties bij man en vrouw
Seksuele disfunctie door een middel/medicatie
Bij een klinisch significante stoornis in het seksuele functioneren zijn er aanwijzingen dat de
symptomen daarvan zijn ontstaan tijdens of kort na intoxicatie, onttrekking van een middel of
na bloostelling aan een medicijn. Van dat medicijn moet bekend zijn dat de seksuele
symptomen er het gevolg van zijn.
Andere gespecificeerde seksuele disfunctie
Clinicus benoemt de criteria waaraan niet werd voldaan om te spreken van een
bepaalde seksuele disfunctie;
Ongespecificeerde seksuele disfunctie;
Clinicus benoemt geen specifieke seksuele disfunctie.
Diagnostische criteria om te kunnen spreken van een seksuele disfunctie volgens DSM-V
1. Disfunctiespecifieke criteria zoals eerder genoemd
a. in alle of bijna alle gevallen (75–100%) van seksuele activiteit;
b. gedurende minstens ongeveer zes maanden.
2. De symptomen veroorzaken klinisch significante lijdensdruk bij de betrokkene.
3. De seksuele disfunctie kan niet beter worden verklaard door een niet-seksuele psychische
stoornis of als gevolg van ernstige relatieproblemen (zoals partnergeweld) of andere
belangrijke stressoren, en kan niet worden toegeschreven aan de effecten van een middel/
medicatie of een somatische aandoening
Specifieer:
1. levenslang/verworven;
2. situationeel (bijvoorbeeld bij bepaalde stimulatie of partner)/gegeneraliseerd;
3. actuele ernst (lichte, matige, of ernstige/extreme lijdensdruk).
,Genderdysforie
Voorheen “genderidentiteitsstoornis” genoemd en nu ondergebracht in een apart hoofdstuk
los van de parafilieën/parafiele stoornissen en seksuele disfuncties. Men wilde meer de nadruk
leggen op het lijden dat wordt veroorzaakt door de ervaring van een incongruentie tussen het
ervaren en het toegewezen geslacht.
Naast de hieronder beschreven criteria moet de aandoening ook gepaard gaan met klinisch
significante lijdensdruk of beperkingen in het sociale of schoolse/beroepsmatige
functioneren of het functioneren op andere belangrijke terreinen.
Symptomen genderdysforie in DSM-V
Genderdysforie bij kinderen
Duidelijke incongruentie tussen het ervaren/geuite gender en het toegewezen gender,
gedurende minstens zes maanden, wat blijkt uit minstens zes van onderstaande kenmerken
(waarvan één criterium 1 moet zijn):
1. een sterk verlangen om van het andere gender te zijn, of volhouden tot het andere gender te
behoren;
2. bij jongens (toegewezen gender) een sterke voorkeur voor crossdressing of nabootsen van
een meer vrouwelijke kledingstijl, of bij meisjes (toegewezen gender) een sterke voorkeur
voor het dragen van uitsluitend typische jongenskleding en een sterk verzet tegen het dragen
van typische meisjeskleding;
3. een sterke voorkeur voor rollen van het andere gender tijdens doen-alsof-spel of
fantasiespel;
4. een sterke voorkeur voor speelgoed, spelletjes of activiteiten die stereotiep door het andere
gender worden gebruikt of uitgevoerd;
5. een sterke voorkeur voor speelkameraadjes van het andere gender;
6. bij jongens (toegewezen gender) een sterk afwijzen van typisch(e) jongensspeelgoed, -
spelletjes en -activiteiten en een sterk vermijden van wilde spelletjes; of bij meisjes
(toegewezen gender) een sterk afwijzen van typisch(e) meisjesspeelgoed, -spelletjes en -
activiteiten;
7. een sterke afkeer van de eigen lichamelijke geslachts- kenmerken;
8. een sterk verlangen om de primaire en/of secundaire geslachtskenmerken van het ervaren
gender te hebben.
Genderdysforie bij volwassenen
Duidelijke incongruentie tussen het ervaren/geuite gender en het toegewezen gender,
gedurende minstens zes maanden, wat blijkt uit minstens twee van onderstaande kenmerken:
1. duidelijke incongruentie tussen het ervaren/geuite gender versus de primaire en/of
secundaire geslachts- kenmerken;
2. een sterk verlangen om de eigen primaire en/of secundaire geslachtskenmerken niet te
hebben, vanwege de duidelijke incongruentie met de ervaring/ expressie van het eigen gender;
3. een sterk verlangen om de primaire en/of secundaire geslachtskenmerken van het andere
gender te hebben. een sterk verlangen om van het andere gender te zijn; een sterk verlangen
om als iemand van het andere gender te worden behandeld;
4. een sterke overtuiging de kenmerkende gevoelens en reacties van het andere gender te
ervaren.
Prevalentie: geschat rond de 4,6 per 100.000 volwassenen (6,8 voor vrouwen, 2,6 voor
mannen). Ongeveer 1,1% van de Nederlandse mannen en 0,8% van de Nederlandse vrouwen
rapporteerden een vorm van genderincongruentie.
, Parafiele stoornissen
Parafilie:
A. elke intense en persisterende seksuele belangstelling anders dan seksuele
belangstelling voor genitale stimulatie of voorbereidend liefkozingsgedrag met een
fenotypisch normale, fysiek volwassen en instemmende menselijke partner.
B. de parafilie veroorzaakt lijden of beperkingen aan de betrokkene of de bevrediging
van de parafilie houdt een persoonlijk nadeel of schaderisico in voor derden.
wel criteria A, maar niet B = parafilie, maar geen parafiele stoornis
Parafiele stoornis: hierbij komt boven op de criteria nog dat er:
1. lijdensdruk of sociale of beroepsmatige beperkingen optreden bij de betrokkene
2. naar de verlangens gehandeld is waardoor persoonlijke schade (pedofiele stoornis)
3. risico’s voor schade aan anderen is veroorzaakt of waarnaar is gehandeld met een niet-
instemmende persoon (voyeuristisme, exhibitionisme, frotteurisme, seksueel
masochisme, seksueel sadisme etc.)
Symptomen parafiele stoornissen DSM-V
Preferenties voor afwijkende activiteiten
Verleidingsstoornissen
Voyeurismestoornis
1. Gedurende zes maanden recidiverende, intense seksuele opwinding bij het kijken naar een
nietsver- moedende persoon die naakt, zich aan het uitkleden of seksueel actief is, die tot
uiting komt in fantasieën, drang of handelingen.
2. De betrokkende die opwinding ervaart en/of naar de seksuele drang handelt, is minstens 18
jaar oud.
Exhibitionismestoornis
1. Gedurende zes maanden recidiverende, intense seksuele opwinding bij het tonen van de
eigen genitaliën aan een nietsvermoedende persoon, die tot uiting komt in fantasieën, seksuele
drang of handelingen.
Frotteurismestoornis
1. Gedurende zes maanden recidiverende, intense seksuele opwinding bij het aanraken van of
aanwrijven tegen een niet ermee instemmende persoon, die zich uit in fantasieën, seksuele
drang of handelingen.
Algolagnische stoornissen (betreffen pijn en lijden)
Seksueel-masochismestoornis
1. Gedurende zes maanden recidiverende, intense seksuele opwinding bij handelingen waarbij
de betrokkene wordt vernederd, geslagen of vastgebonden, of op een andere manier tot lijden
wordt gebracht, die tot uiting komt in fantasieën, seksuele drang, of handelingen.
Seksueel-sadismestoornis
1. Gedurende zes maanden recidiverende, intense seksuele opwinding bij veroorzaken van
lichamelijk of psychisch leed bij een ander, die tot uiting komt in fantasieën, seksuele drang,
of handelingen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller renskeum. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.55. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now