, Hoofdstuk 2: neurowetenschappelijke concepten
In dit boek is belangrijk wat voor de patiënt met hersenbeschadiging consequenties heeft. Welke
concepten kunnen begrijpelijk maken wat hij wel en wat hij niet kan? Welke concepten kunnen een
zekere aanpak suggereren? In dit hoofdstuk is gekozen voor enkele kernpunten.
2.1 Stimulus-respons versus spontaan gedrag
Ons zenuwstelsel verwerkt niet alleen informatie, maar verwekt het ook. Gedrag kan reactief en
spontaan zijn. Er ligt nog steeds veel accent op reactief gedrag (stimulus-respons). Veel therapieën
zijn hierop gebaseerd: zoeken naar prikkels om adequate reacties uit te lokken (VB: dwarse strepen
op de vloer om het lopen te ondersteunen of te verbeteren).
Uiteindelijk moet de patiënt ook zelf leren iets te ondernemen (spontaan gedrag).
Het belang van het onderscheid tussen ‘spontaan’ en ‘reactief’ gedrag blijkt ook uit de neurale
ontwikkeling: lang voor de geboorte is er al spontane neurale activiteit, die onder andere allerlei
foetale bewegingen tot gevolg heeft.
2.2 Functies zijn verankerd op verschillende niveaus
Vroeger: iedere functie heeft zijn eigen hersengebied/centrum. Tegenwoordig: multipele
representatie (functies zijn op meerdere plaatsen tegelijk in de hersenen vertegenwoordigd). Het
model van hiërarchische niveaus (sensoriek en motoriek worden verwerkt en gestuurd via
verschillende niveaus). Het fylogenetische model:
Archi ruggenmerg/hersenstam arousal, reflexen (VB: terugtrekreflex)
Paleo limbisch systeem/basale kernen emtionele, automatische functies (VB:
automatisch/emotioneel gebaar tijdens spreken of bij vertwijfeling)
Neo cortex cognitieve, bewuste, complexe interacties (VB: bewust gestuurde beweging bij een
bepaalde handeling of oefening)
Ook sensorische prikkels kunnen verschillend verwerkt worden.
Dit alles moeten we niet te letterlijk nemen. Dit is een horizontaal model, er zijn ook modellen die de
verticale ordening in het zenuwstelsel accentueren. Het model is vooral handig om klinische
fenomenen te verduidelijken, zoals het volgende principe: bij een gelokaliseerde laesie in de
hersenen is bijna nooit een functie in zijn geheel uitgevallen, er is altijd een soort resterende
mogelijkheid die met het niet-beschadigde niveau te maken heeft. Het is dus nuttig om te proberen
bij ieder individuele patiënt deze resterende mogelijkheid op te sporen.
Voorbeeld motorisch: apraxie: een patiënt kan niet op verzoek de tong uitsteken, maar doet dit
spontaan bij het aflikken van zijn lippen of van een postzegel.
Voorbeeld sensorisch: visueel neglect: men toont de patiënt twee foto’s van hetzelfde huis. Op de
linkerfoto staat de linkerkant van het huis in brand. De patiënt met visueel neglect ziet – bewust –
geen verschil tussen de foto’s. Op de vraag ‘In welk huis zou u willen wonen?’ wordt resoluut de
rechterfoto aangewezen.
Of bij afasie niet kunnen praten, maar wel kunnen zingen.
Luria: ‘By changing the task, we can change the functional possibilities.’
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gerline13. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.