Summary
Samenvatting Nederlands: Taalbeschouwing 1
- Course
- Institution
Volledige samenvatting Nederlands: Taalbeschouwing 1 HOORCOLLEGE prof : Hanne Kloots
[Show more]
Seller
Follow
ma2
Reviews received
Content preview
Inleiding1. TAALBESCHRIJVING
LEXICON = beschrijving vd elementen v.e. taal
Woorden + uitdrukkingen =vaste combinaties van woorden
Morfemen = kleinste betekenis dragende elementen
o Bouwstenen van woorden
Tafelpoot = 2 morfemen
Tafelpoten = 3 morfemen
Fonemen = kleinste betekenis onderscheidende elementen (klanken)
Kleinste eenheden in klanksysteem
! 1 R foneem : geen onderscheid tss rollende / normale
Fiets <-> Niets : enige verschil; duidt aan dat het versch woorden zijn: f-n fonemen
Hand <-> Tand
GRAMMATICA = beschrijving vd regels om taalelementen te verbinden tot grotere gehelen
Syntax:
o Focus: verbinding v woorden woordgroepen + v woordgroepen zinnen
Morfologie
o Focus: verbinding v morfemen woorden
o Concreet: regels voor vervoeging / verbuiging / woordvorming
verandering vh woord: Tafel tafels / tafeltje
Loopt : geeft 3e pers. Aan
Mooie kast : draagt geen betk op zich; geeft aan dat ‘kast’ een de-woord is
Mooi paard : = het-woord
Fonologie
o Focus: verbinding v fonemen morfemen
(grammaticale) semantiek (=betk leer)
o Focus: semantische beperkingen op grammaticale verbindingen
vb. de lange zanger verzamelt paperclips
= grammaticaal correct MAAR inhoudelijk slaat de zin nergens op
o Formele kenmerken: syntactische, morfologische, fonologische kenmerken
o Semantische kenmerken: betekenis
,2. TRADITIONELE GRAMMATICA
ALGEMEEN
Ontworpen voor LAT/GR
Later toegepast op volkstalen (bv NL)
Via schoolboeken overgeleverd
Bestaat uit: woordleer – zinsleer
WOORDLEER = woordontleding = taalkundige ontleding
Categorisering o.b.v. syntactische / morfologische / semantische kenmerken
Traditioneel: 10 Woordsoorten
o Zelfstandig naamwoord (substantief)
o Lidwoord (artikel)
o Voornaamwoord (pronomen)
o Telwoord (numerale)
o Bijvoeglijk naamwoord (adjectief)
o Bijwoord (adverbium)
o Werkwoord (verbum)
o Voorzetsel (prepositie)
o Voegwoord (conjunctie)
o Tussenwerpsel (interjectie)
ZINSLEER = zinsontleding = redekundige ontleding
categorisering o.b.v. hun functie in de zin
zinsdelen
o gezegde: werkwoordelijke gezegde / naamwoordelijke gezegde..
o onderwerp
o voorwerpen: LV / MV / BV / VzV..
o bijwoordelijke bepaling: tijd / plaats / reden..
o andere bepalingen: (bv. niet)
vb. woordleer
De student eet een groene appel.
Lidw ZN WW lidw BN ZN
vb. zinsleer
De student eet een groene appel.
O PV LV
, HISTORISCHE SITUERING
klassieke oudheid
o focus op woordleer (flexie/naamvallen)
o 1e E v.C. Varro : grammaticus LAT
4e E v.C. Donatus : grammaticus; schreef boeken die werden gebruikt om LAT te leren
Middeleeuwen
o Voortzetting klassieke benadering
o Verdere verspreiding grammatica Donatus
‘een donaat’ = soortnaam voor boeken die Donatus schreef
Vanaf einde 15e E
o Aandacht voor volkstaal
o Beschrijvingen v volkstaal m.b.v. klassieke grammatica
1584: eerste Nederlandstalige grammatica (twe-spraack vande Nederduitsche letterkunst)
Roemer x Gideon voerden dialoog over grammatica
Leyden-christoffel plantyn: 1585 val van Antwerpen groeiend aantal protestanten die worden
bestreden door spanjaarden protestanten vluchten naar NL, plantyn ook (leiden)
1805: verplicht onderwijs voor ambtenaren (spraakkunst)
1804: officiële spelling in opdracht van de overheid
Vanaf 19e E: stilaan ook aandacht voor zinsleer
o 1814: Nicolaas Anslijn : Algemene Nederlandse Spraakkunst! (≠spelling)
o 1892-1896: Cornelis den Hertog
3. ANS: ALGEMENE NEDERLANDSE SPRAAKKUNST (EXAMEN!)
1984: 1e editie / 1997: 2e editie
2002: E-ANS (digitaal)
Belgisch-Nederlandse samenwerking – initiatief van Nederlandse Taalunie
Descriptief karakter (=beschrijvend) (<-> normatief=voorschrijvend)
Welk NL wel/niet?
wel: standaardtaal
= algemeen bruikbare woorden/structuren
= ongemarkeerde taal
gemarkeerde taal: krijgt labels
stilistisch: <formeel>, <informeel>
geografisch: <regionaal>
waardering labels: <twijfelachtig>, <uitgesloten>
niet opgenomen: dialect, jongerentaal, jargon..
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ma2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now