NEUROREVALIDATIE
HOOFDSTUK 10
Het therapeutische repertoire, welke strategie voor wie en waarom?
, Hoofdstuk 10: het therapeutische repertoire: welke strategie
voor wie en waarom?
10.1 Impliciet of expliciet leren?
Bij expliciet/declaratief leren weet je precies wat en hoe je leert. De aandacht is vaak gericht op de
beweging zelf. VB: uitleggen hoe de correcte voetafwikkeling of transfer verloopt. Precieze
informatie moet het leerproces sturen.
Bij impliciet leren weet je wel wat je aan het oefenen bent, maar je hebt geen idee hoe dat precies in
zijn werkt gaat (VB: leren fietsen). Je bent dan vooral bezig met het doel/resultaat, niet met de weg
er naartoe.
Door bewuste aandacht voor de beweging zelf wordt het automatisch bewegen verhinderd. Uit
onderzoek is gebleken dat vaardigheden die via een impliciete strategie zijn aangeleerd resistenter
zijn tegen omgevingsdruk en plankenkoorts. Een zeer geconcentreerde aandacht kan averechts
werken. ‘Cortex-buitenbrein’ ‘robot-binnenbrein’. Men kan de kans op falen onder druk verminderen
door vormen van impliciet meer te stimuleren:
Leg niets uit over de ideale beweging, maar geef het doel en laat proberen.
Voeg een dubbeltaak toe.
Analogieleren: voor flexie vingers: doe alsof je een deur opent.
Zorg voor een extern focus van aandacht: benoem de winkels in de straat waar je doorheen
loopt.
Zorg voor sterke variatie van de oefeningen/bewegingen.
Laat de handelingen snel uitvoeren, dan is er geen tijd om na te denken.
Motorisch leren is niet alleen impliciet/procedureel. De indeling impliciet/expliciet schiet juist vaak
tekort, vaak is het een combinatie, afhankelijk van persoon, de taak, de fase, etc. Expliciete aanpak is
in de beginfase vaak zinvol. Impliciet leren kan soms belangrijke voordelen hebben: de geleerde
vaardigheid is resistenter tegen omgevingsdruk en stress, het is gericht op het doel. Expliciet leren
kan in andere gevallen weer beter zijn. Het ene is niet beter dan het ander, dat hangt van veel
factoren af. Kortom: expliciet leren is weliswaar zeer gebruikelijk in de praktijk van sport, muziek en
revalidatie, maar onderzoek in de bewegingswetenschappen laat zien dat dit lang niet altijd terecht
is: soms is juist impliciet leren superieur. Maak weloverwogen een keuze.
10.2 Intern of extern gerichte aandacht?
Intern focus van aandacht: aandacht richten op de precieze beweging die gemaakt moet worden.
Extern focus van aandacht: aandacht richten op het doel van de beweging. Het zit er vaak tussenin.
Waar de aandacht moet zitten hangt af van de situatie. Prestaties kunnen verbeteren wanneer
aandacht gericht wordt op het te bereiken doel. Van intern naar extern: hef je arm zo hoog mogelijk,
wijs een zo hoog mogelijk cijfer aan, pak voorwerp X van de kast. Bij de laatste kwam de arm het
hoogst. Of een intern focus nadelig is hangt af van de vaardigheid en leerfase, het kan ook voordelig
zijn. Samenvattend kunnen we stellen dat het in sport, muziek en revalidatie zeer gangbaar is om de
aandacht specifiek te richten op de aan te leren (ideale) beweging. Dit blijkt heel vaak juist niet de
optimale strategie te zijn. Prestaties kunnen soms aanzienlijk toenemen wanneer de aandacht
gericht wordt op het doel van de beweging.
10.3 Leren van verbanden: klassiek conditioneren
Pavlov: honden krijgen bij eten speekselvloed. Vlak voor het eten voor enige tijd belsignaal geven gaf
op een gegeven moment de bel ook speekselvloed. Het eten geven is de ongeconditioneerde
stimulus (US: unconditioned stimulus), het belsignaal is de geconditioneerde stimulus (CS:
conditioned stimulus). Associatie van prikkels heeft een belangrijke rol in ons leven (VB: deurbel
bezoek). Zodra we in een nieuwe omgeving komen, leren we de relaties tussen prikkels om ons heen.
Dit geeft houvast, omdat het voorspelling mogelijk maakt. Voor het tot stand komen van klassiek
conditioneren moet aan twee belangrijke voorwaarden zijn voldaan:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gerline13. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
