In dit document vind je een volledige samenvatting voor het vak sociologie. Alles van boek en ppt is inbegrepen in de samenvatting met nodige inhoudstabel en afbeeldingen
Inhoudsopgave
Deel 1. H1. Over de eigen aard van de samenleving............................................................4
Sociologie = samenlevingskunde....................................................................................................4
de samenleving als speelveld.........................................................................................................4
Het dagelijkse leven door de bril van de socioloog.........................................................................6
Definities............................................................................................................................................................6
de componenten...............................................................................................................................................7
contingent maar niet arbitrair?.........................................................................................................................8
Nog een stap verder.......................................................................................................................8
echtscheidingen................................................................................................................................................8
zelfdoding..........................................................................................................................................................9
arbeid.................................................................................................................................................................9
ziekte en dood.................................................................................................................................................10
Een eerste definitie van sociologie...............................................................................................11
Deel1 H2: de samenleving is een veld van tegengestelde krachten....................................12
Individu en samenleving: een strijd van goed tegen kwaad?........................................................12
De samenleving: een vat vol mogelijkheden en beperkingen.......................................................13
Solidariteit versus strijd...............................................................................................................14
Solidariteit & cohesie......................................................................................................................................14
Strijd & conflict................................................................................................................................................15
Ongelijkheid VS gelijkheid...............................................................................................................................16
Deel 1 H3: welk nut heeft de sociologie? Voor wie geen socioloog wil worden...................16
De sociologie, een wetenschap als (g)een ander?........................................................................16
Meer wetenschap onder de zon dan enkel natuurwetenschap....................................................17
Een socioloog onderzoekt sociale feiten......................................................................................18
Wat brengt de sociologie ons bij?................................................................................................19
De sociologie................................................................................................................................19
Nut sociologie voor professionele bachelor.................................................................................19
Deel 1 h4: van dagelijkse naar wetenschappelijke waarneming........................................19
We dragen allemaal een bril! Over selectieve waarnmeing..........................................................19
, Referentiekaders..........................................................................................................................21
Het breekpunt tussen common sense en wetenschap.................................................................22
Deel 2 H6: de sociologische blokkendoos...........................................................................23
Sociaal handelen..........................................................................................................................23
Interactie & communicatie...........................................................................................................25
Interactie.........................................................................................................................................................25
Communicatie.................................................................................................................................................26
Impact van sociale media op communicatie...................................................................................................27
Sociale relaties en posities, sociale rol en status..........................................................................27
sociale relaties.................................................................................................................................................27
Sociale posities................................................................................................................................................28
Sociale status...................................................................................................................................................29
De sociale rol...................................................................................................................................................29
Rolconflicten....................................................................................................................................................30
Rolattributen en statussymbolen.................................................................................................31
Deel2 H7: een netwerk is geen groep.................................................................................31
Sociale netwerken........................................................................................................................31
Netwerken zijn kanalen waarlangs sociale goederen (kunnen) stromen.......................................................33
Enkele kenmerken van netwerken..................................................................................................................33
Groepen.......................................................................................................................................34
Een typologie als uitgangspunt.......................................................................................................................35
Sociale categorie.............................................................................................................................................35
Het samenzijn..................................................................................................................................................35
Primaire groepen.............................................................................................................................................36
De collectiviteit................................................................................................................................................36
Groepen tussen conflict en solidariteit.........................................................................................38
Sociale bewegingen......................................................................................................................39
Deel 2 H8: Moderne samenlevingen zijn altijd multicultureel............................................39
Waarvoor staat cultuur................................................................................................................39
Door de ogen van anderen...........................................................................................................39
Waarvoor staat cultuur?..............................................................................................................39
Cultuur met een grote en met een kleine C..................................................................................40
Cultuur: een patroon van waarden, normen, doeleinden & verwachtingen.................................40
De ene cultuur is de andere niet..................................................................................................42
Verschillen in ‘hoge’ en ‘lage’ culturen...........................................................................................................42
Verschillen tussen samenlevingen..................................................................................................................42
, Verschillen in tijd.............................................................................................................................................43
De verschillen binnen samenlevingen: dominante & gedomineerde culturen, tegenculturen & subculturen
.........................................................................................................................................................................44
Cultuur en beschaving..................................................................................................................44
Instituties en institutionalisering..................................................................................................45
Het gezin: een primaire groep en een institutie...........................................................................46
Belangrijke veranderingen in de functies van het gezin...............................................................46
Nieuwe samenlevingsvormen......................................................................................................46
Deel 2 H9: levenslang leren – om in het gareel te lopen?...................................................47
Cultuur is aangeleerd...................................................................................................................47
Waartoe dient socialisatie?..........................................................................................................47
Primare, secundaire en tertiare socialisatie.................................................................................48
Differentiële socialisatie...............................................................................................................49
Over beïnvloeding, gezag & macht...............................................................................................50
Deel 3 H11: ONgelijkheid is van alle tijden.........................................................................52
ONgelijkheid en andere soorten van verschillen: een raamwerk.................................................52
4 soorten van sociale verschillen..................................................................................................52
Sociale differentiatie.......................................................................................................................................53
sociale fragmentering......................................................................................................................................53
Sociale ongelijkheid.........................................................................................................................................54
Sociale uitsluiting.............................................................................................................................................54
De inkomensongelijkheid: van Pen tot Piketty.............................................................................55
Slavernij, standen en kasten........................................................................................................55
Is een ongelaagde samenleving mogelijk?......................................................................................................55
De slavernij......................................................................................................................................................56
De klassenmaatschappij: 3 modellen...........................................................................................57
Sociale mobiliteit.........................................................................................................................58
Mobiliteit: soorten en de meting van mobiliteit.............................................................................................58
Deel 3 h12: sociale klassen................................................................................................60
Deel3 H13: ook een film is een opeenvolging van stills......................................................60
Denken in dichotomieën..............................................................................................................60
Denken in meervoud....................................................................................................................61
Endogene & exogene factoren.....................................................................................................62
Endogene factoren..........................................................................................................................................62
Exogene factoren............................................................................................................................................62
Niveaus van sociale verandering..................................................................................................63
, modernisering..............................................................................................................................64
Structurele differentiatie.................................................................................................................................65
Rationalisering.................................................................................................................................................65
Individualisering..............................................................................................................................................67
Domesticering van natuur...............................................................................................................................68
DEEL 1. H1. OVER DE EIGEN AARD VAN DE SAMENLEVING
SOCIOLOGIE = SAMENLEVINGSKUNDE
Sociologen interesse in:
o Hoe leven mensen samen in allerhande sociale verbanden?
o Wat zijn de kenmerken van die samenlevingsverbanden?
o Door welke wetmatigheden worden ze gestuurd?
Sociale interactie en handelen binnen samenleving
Orthopedagogen in de samenleving
Deel uitmaken van het sociaal leven – in constante interactie met cliënten, collega’s… gevoeligheid
voor wat leeft in de maatschappij
DE SAMENLEVING ALS SPEELVELD
Spellen
Speelveld met spelregels = zoals wetten en gedragsregels
Spelers = mensen, organisaties, instituties
Kunnen de machtsstrijd enkel vermoeden die achter de schermen van politiek woedt tussen politici
die elkaar om de hals vallen, zodra ze voor het voetlicht komen
Positie
Speelveld
o Wordt afgebakend door lijnen.
o Binnen lijnen lopen spelers die aan spel (mogen deelnemen)
o Buiten speelveld > mensen die niet kunnen deelnemen, gekwetst zijn, uit vorm zijn of zware inbreuk
maakten op spelregels
Samenleving uitleg
o Niet iedereen kan aanspraak maken op een positie > mensen die psychologisch kwetsbaar zijn, fysieke
beperking hebben, mensen in armoede = kijken toe vanaf zijlijn
Regels
Speelveld
o Houden spelers zich niet aan regels > speelt scheidsrechter zijn rol > bestraft inbreuken
, o Worden van het veld gestuurd en voor één of meerdere wedstrijden uitgesloten
Samenleving uitleg
o Leven wordt beheerst door geboden en verboden > GAS-boetes, beleefdheidsregel, wetten, decreten
o Voorbeeld: als je op vorig feestje onbeschoft was, is kans groot dat je op volgend feestje ook niet
wordt uitgenodigd / je moet opletten wat op facebook of instagram plaatst, want dat kan zich tegen
jou keren
Speelveld
o Speelveld is afgebakend door lijnen met verschillende zones waarin sommige handelingen wel en
andere niet zijn teogelaten
Samenleving uitleg
o Andere regels voor publieke en particuliere ruimte
o Thuis ga je anders doen dan op werk
Taakverdeling
Speelveld
o Spelers bekleden specifieke posities : keeper, spits, …
o Elke positie heeft specifieke rollen : keeper wordt verwacht dat hij doelpunten voorkomt
Samenleving uitleg
o Bestaat arbeidsindeling > productie van goederen, diensten, ondersteunen of organiseren
o Voorbeeld: van kunstenaars verwachten we dat ze creatief zijn, een treinconducteur wordt verwacht
dat hij/zij ons veilig brengt naar de bestemming
Waardering
Speelveld
o Afhankelijk van positie > verschillend gewaardeerd
o Hebben hogere of lagere status
o Alle spelers zijn toch even hard nodig in het spel
Samenleving uitleg
o In samenleving hebben we flitsende jobs = modeontwerper, chirurg
o Ook beroepen die minder aandacht krijgen = productieleider, straathoekwerker, vuilnisophaler
o Ondanks hun lagere waardering > even hard nodig in de samenleving om het goed te doen draaien
Communiceren
Speelveld
o Tijdens spel aanmoedigen, ze anticiperen op acties
Samenleving uitleg
o Voortdurend zijn we bezig met communiceren & houden we rekening met hoe anderen zich gedragen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotcoppejans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
