Geschiedenis Havo 5 Examenbundel 2020-2021
Onderdeel Examenvoorbereiding
Examenvoorbereiding
Om goed voorbereid te zijn op het centraal examen is een drietal zaken belangrijk:
1 het oefenen met historisch denken en redeneren (domein A);
2 het oefenen met de historische contexten (de kenmerkende aspecten uit tijdvak 5 t/m 10 die wel
zijn uitgewerkt);
3 het oefenen met oriëntatiekennis (tijdvak 5 t/m 10).
Voor het centraal examen is het van belang dat je op een historische manier kunt denken en
redeneren. Dit wordt hieronder beschreven in domein A. In domein B wordt beschreven wat je moet
weten van de kenmerkende aspecten. Verder is er aandacht voor de manier waarop je bronnen
beoordeelt, welke soorten vragen er op het examen worden gesteld en welke formuleringen daarbij
worden gebruikt en hoe je antwoorden worden beoordeeld. In dit hoofdstuk zie je belangrijke
begrippen blauw gedrukt. Bij elke eindterm wordt ten minste een voorbeeldvraag uit de bundel
genoemd. Aan het eind van dit hoofdstuk vind je een woordenlijst waarin alle blauwgedrukte
begrippen nog eens worden toegelicht.
Domein A: Historisch denken en redeneren
Geschiedenis is een complex vak. Als examenkandidaat moet je domein A (historisch denken en
redeneren) en domein B (oriëntatiekennis) tegelijk én in relatie tot elkaar beheersen. Bijvoorbeeld:
bij het bepalen van de bruikbaarheid van informatie uit een bron over d e Koude Oorlog kan de
kandidaat rekening houden met de betrouwbaarheid van die bron door te kijken naar de motieven
van de maker (Domein A) en door gebruik te maken van kennis over de tijd waarin de bron is
ontstaan (Domein B, oriëntatiekennis en historische contexten).
Domein A is geordend volgens drie hoofdonderdelen van historisch denken en redeneren:
1 Tijd
2 Interpretatie
3 Betekenis voor nu
Hieronder een toelichting op de onderdelen van Domein A, opgedeeld in deze drie hoofdonderdelen,
met verwijzingen naar opdrachten in deze examenbundel.
, Toelichting bij de hoofdonderdelen van Domein A Opdrachten in deze Examenbundel
1 Tijd
Tijd en chronologie HC Britse rijk: 9
De kandidaat kan:
1 de tijdvakkenl gebruiken als referentiekader om HC Duitsland in Europa: 10
gebeurtenissen chronologisch te ordenen;
2 de tijdvakkenl plaatsen in de perioden Vroegmoderne HC Nederland: 22
Tijd en Moderne Tijd en deze perioden gebruiken als
referentiekader om gebeurtenissen chronologisch te Oriëntatiekennis oefenen: 1, 2, 3, 4
ordenen;
3 uitleggen dat elke ordening van tijd een interpretatie Proefexamen: 1
is.
Causaliteit Oriëntatietoets: 28
4 De kandidaat kan rekening houden met:
het niet-lineaire en multi-causale karakter van HC Britse rijk: 3, 6
historische verschijnselen en gebeurtenissen.
5 verschillende soorten oorzaken en gevolgen; HC Nederland: 15
Bijvoorbeeld :
- directe en indirecte oorzaken, aanleiding (meest
directe oorzaak), direct optredende gevolgen en
gevolgen op de langere termijn, gewilde en ongewilde,
bedoelde en onbedoelde gevolgen, gevolgen van meer
en minder belang op grond van bijvoorbeeld schaal,
intensiteit, duur;
- oorzaken en gevolgen op politiek-bestuurlijk,
sociaaleconomisch en cultureel-mentaal (waaronder
godsdienstig) terrein.
6 het gegeven dat elke ordening van causaliteit een
interpretatie is.
Continuïteit en verandering HC Britse rijk: 16
De kandidaat kan:
7 in historische processen continuïteit en verandering HC Duitsland in Europa: 19
onderscheiden;
8 verschillende soorten verandering herkennen; Proefexamen: 24
Bijvoorbeeld :
- in tempo (tamelijk snel en plotseling of langzaam en
geleidelijk),duur, schaal, intensiteit, omvang etc.
- op politiek-bestuurlijk, sociaaleconomisch en
cultureel/mentaal terrein.
9 herkennen dat elke tijd materiële en immateriële
sporen van het verleden in zich draagt;
10 omgaan met het verschil tussen unieke en generieke
betekenissen van historische concepten;
Bijvoorbeeld:
- begrippen als feodaal, imperialisme, centralisatie,
democratie, burgerschap, oorlog en dergelijke hebben
in de ene tijd en plaats een (deels) andere betekenis
dan in een andere;
11 uitleggen dat elke ordening van continuïteit en
verandering een interpretatie is.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EJ129. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.