Summary
Samenvatting H6 verzorgingsstaat
- Course
- Level
Samenvatting van H6 Maatschappijleer voor het SE in 4VWO
[Show more]
Seller
Follow
FloorHanssen
Content preview
Samenvatting Maatschappijleer H66.1 Wat is een verzorgingsstaat?
1.1 Nederland als verzorgingsstaat
Nederland is een verzorgingsstaat.
Verzorgingsstaat; de overheid bemoeit zich actief met de welvaart en het welzijn van haar
inwoners.
Welvaart; de mate waarin mensen over voldoende midden beschikken om hun behoeften te
vervullen.
Welzijn; de mate waarin mensen tevreden zijn over hun lichamelijke en geestelijke gezondheid.
Bij een verzorgingsstaat staat de solidariteitsgedachte centraal, dit is wanneer er in een groep
bereidheid is om risico´s met elkaar te delen. De overheid dwingt deze solidariteit af.
Voorbeeld: een werkeloze krijgt een uitkering waar de werkende mensen voor betalen. Dit
heet collectief belang. In een verzorgingsstaat levert de overheid collectieve goederen: goederen
waarvan niemand uitgesloten kan worden, ook niet degenen die er niet voor betalen. Voorbeeld:
dijken en het leger. Mensen die niet bijdragen maar toch profiteren heten free riders.
Het doel van verzorgingsstaat bestaat uit een wisselwerking tussen welvaart en welzijn. De
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid onderscheidt vier belangrijke functies:
verzorgen, verzekeren, verheffen en verbinden.
● Verzorgen; verzorgingsstaat biedt zorg voor psychische en fysieke aandoeningen.
● Verzekeren: verzorgingsstaat regelt dat we verzekerd zijn tegen verlies van inkomen.
Verschillende regelingen vormen het socialezekerheidsstelsel, hierbij zijn mensen
verzekert van een inkomen bij werkeloosheid, ziekte, ouderdom of arbeidsongeschiktheid.
● Verheffen; verzorgingsstaat geeft iedereen de kans om zich te ontplooien.
● Verbinden; verzorgingsstaat zorgt voor de binding tussen mensen en versterkt
hiermee de sociale cohesie.
Sociale grondrechten zijn niet afdwingbaar bij de rechter, maar zorgen er wel voor dat de
overheid er actief naar streeft, daarbij gaat het om:
● Art 19, voldoende werkgelegenheid
● Art 20, bestaanszekerheid en spreiding van welvaart
● Art 21, de bewoonbaarheid van het land en de bescherming en verbetering van het
leefmilieu
● Art 22, volksgezondheid, voldoende woongelegenheid en maatschappelijke en
culturele ontplooiing
● Art 23, goed onderwijs
, Bij een verzorgingsstaat horen niet alleen rechten maar ook plichten, zoals de
sollicitatieplicht (art. 19) en het betalen van premies.
1.2 Tussen plan en vrije markt
Planeconomie = gelijkheid
Communistische en socialistische denkbeelden zijn gebaseerd op gelijkheid. Hierbij neemt
de staat de totale verzorging van de burger op zich. Onderwijs is goed geregeld,
analfabetisme is laag en arbeidsparticipatie onder vrouwen is hoog. Op economisch gebied
wordt gekozen voor een planeconomie. De overheid beheert alle productiemiddelen met
het doel het werk en de opbrengst eerlijk te verdelen. Particulier ondernemerschap is dan
ook niet toegestaan. In de praktijk heeft de planeconomie vaak niet gewerkt, omdat dit
vaak leidde tot dwangmaatregelen en daarmee vaak geweld tussen de burgers en de
overheid.
Vrijemarkteconomie = vrijheid
In een kapitalistische vrijemarkteconomie, zoals de VS, staat vrijheid centraal. De overheid
grijpt hierbij niet actief in op de economie. De belastingen zijn laag, iedereen moet zelf
verzekeren en voor goed onderwijs moet je flink betalen. Obama heeft er uiteindelijk voor
gezorgd dat het verplicht is om een ziektekostenverzekering af te sluiten. Samenlevingen
waarbij individuele vrijheid centraal staat zijn vaak minder bereid om risico met elkaar te
delen en zijn niet erg collectief ingesteld.
1.3 Drie typen verzorgingsstaat
Voor alle verzorgingsstaten geldt dat de termen solidariteit en gelijke kansen centraal
staan. Toch bestaan er drie verschillende typen:
● Sociaaldemocratisch; de rol van de overheid is groot bij het leveren van goederen en
diensten en er bestaan een uitgebreid stelsel voor het uitbreiden van sociale
voorzieningen. Dit wordt ook wel het Scandinavisch model genoemd. In deze landen
is er ook een flexibele arbeidsmarkt en door de individuele hulp bij werkeloosheid is
er een klein percentage van werkeloosheid. De sociale zekerheid zie je terug in hoge
uitkeringen en uitgebreide verlofregelingen voor ouders met kinderen. In dit
systeem kent men hoge collectievelastendruk, maar door de zeer goede
voorzieningen is de arbeidsparticipatiegraad bij vrouwen hoog. Centraal staat
gelijkheid
● Liberaal; rol van de overheid beperkt en van de markt juist groot. Relatief weinig
sociale voorzieningen. Dit model heet ook het Angelsaksische model. De overheid
vind een goed ondernemingsklimaat erg belangrijk, ze laten loonvorming aan de
markt over. Van gezondheidszorg en onderwijs wordt verwacht dat mensen dit zelf
regelen. Om een uitkering te ontvangen moet je aan bepaalde eisen voldoen en de
collectieve sector is klein. Overheidsuitgaven klein dus lage premies.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller FloorHanssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
85443 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now